Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.1987, Blaðsíða 31

Tímarit Máls og menningar - 01.09.1987, Blaðsíða 31
Að eignast líf sýndu mér orð þitt segðu mér það allt gerðu það okkar beggja Okkur ber að miðla og gefa, deila með öðrum, ekki sanka að okkur reynslu og visku fremur en jarðneskum eigum. Og þar í er fólginn einn meginboðskapur- inn í öllum verkum Birgis Sigurðssonar. Það er um það vert að elska og gefa, að halda engu eftir og þiggja allt í staðinn. Þetta tengist spurningu framar í bók- inni í ljóðinu „Munaður": „Hví skyldum við eiga / nægir ekki að elska?" Þessi spurning er náskyld meginhugsun einnar helstu tískubókar þessara ára, To Have or To Be, eftir Erich Fromm. Það skiptir sjálfsagt litlu máli hvort Birgir hefur lesið Erich Fromm eða ekki, því í þessari bók eru skilgreindar hugsjónir sem uppi voru í tímanum og engin leið að henda reiður á hvaðan voru sprottnar. En spurningin í ljóðinu og meginhugsunin hjá Fromm vísa leið að kjarnanum í boðskapnum í leikritum Birgis Sigurðssonar. Meginstefið í Ájörðertu kominn byggist á þessu sama. Þar eru menn brýndir til að gefa sín orð, skýlaus, en án asa. Ekki er rétt að ausa taumlaust af þessum brunni heldur skal varðveita orðin í eigin þögn, svo þau mótist af þeim sem þau geymir. I Réttu mérfána hafði Birgir samt sem áður orðað efasemdir um að menn- irnir beri gæfu til að höndla sannleikann og gefa, til dæmis í ljóðunum „Sjónar- spilið" og „í glerkúlunni". í síðarnefnda ljóðinu næst ekki samband milli ein- staklinga, en maðurinn hlýtur þó að „leita enn“ og „getur ekki annað". í „Sjón- arspilinu" varar Birgir við því að sannleikurinn geti orðið að láta sér lynda að leika aukahlutverk; þrátt fyrir allt verðum við að halda í vonina, því einveran, innhverfan og sjálfbirgingurinn gera ekkert annað en leiða menn fram af bjarg- brún til þess eins að farast, eins og vísað er til í Ijóði sem nefnist „Gangan" og er í formi dæmisögu. Á jörðertu kominn er lítið kver og fór víst ekki mikið fýrir því á bókamarkaði á sínum tíma. Þarna er einn bálkur í tólf ljóðum og var upphaflega ekki ætlað að koma út á bók, en það fórst fyrir að flytja kantötu þá sem ljóðin voru ort við á Listahátíð 1974 og gaf skáldið kverið út á eigin reikning „til að koma ljóðunum frá.“ Þessi bálkur er eðlilegt framhald af Réttu mér fána og lokaorð hans: „Til komi þín ást. — Á jörðu“ má hæglega lesa sem næsta skref við lokaorðin í fyrri bókinni: „Það er aðeins unnt að lifa.“ í Á jörð ertu kominn eru tekin upp megin- stefin úr fyrri bókinni og felld í eina heild. Aðferðin er svipuð, brugðið er upp augnabliksmyndum af ósómanum í heiminum, allt fleygað íhugun um stöðu hins sjáandi/heyrandi mannsog vísaðá leið út úrógöngunum. Eina vonin er sem fyrr að elska, gefa og miðla sínu orði, andstætt við það að eiga, kúga, svíða og drepa. Þessi vonartónn er sá sami og öll leikrit Birgis enda á, þrátt fyrir allt sem 293
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.