Gripla - 01.01.1998, Síða 268

266
GRIPLA
meistarann SvR í samhengi við minnisgreinar til málareksturs, en ekki
„leiður misskilningur“ einsog hann kallar í vörn sinni.
Hinsvegar held ég það misskilning SvR að telja það prentvillur sem ég
kalla í ritfregninni lesvillur hans og dæmi þá jafnhliða af fyrri reynslu þegar
ráðamenn Amastofnunar fólu mér að bera saman prófarkir með handbragði
SvR við frumrit prestaskýrslna frá 19. öld sem prentaðar voru í bók undir
heitinu Frásögur um fornaldarleifar (Sveinbjöm Rafnsson 1983). Við þann
samlestur varð til langur villulisti sem raun væri að rifja upp. SvR var þá ekki
sýnt að taka rétt eftir skrifi presta og enn er hann við sama heygarðshomið í
útgáfu kirknaskrárinnar í Pálsbók sinni þar sem til að mynda fellur niður heil
sókn í Meðallandi og hann prentar hiklaust „Gessastaðakirkja" þar sem í
handriti stendur skýrlega Bessastaðakirkja. Slíkar yfirsjónir kallar SvR smá-
ræði, en þess skal minnst að sínum augum lítur hver á silfrið.
I vöm sinni virðir SvR það ekki svars að í ritfregninni var bent á einstök
atriði í Islensku fornbréfasafni sem sýna ótrúverðugleika endurgerðar hans á
gömlu kirknaskránni. Honum er meira í mun að lesa mér guðrækilegan pistil
og segir að rétt sé að „bera virðingu fyrir löngu liðnu fólki ... og gera því
ekki upp skoðanir í deiluefnum sem það hefur alls ekki látið í ljós“ (1996b:
315). I pistlinum leggur prófessorinn út af orðum mínum um skattaálögur
páfa sem eru fengin úr bók SvR sjálfs þar sem hann segir um tilefni kirkna-
skrárinnar (1993:85):
Líklegast verður að telja að tilefni skrárinnar hafi verið einhvers konar
gjaldaálagning af hálfu biskups á kirkjur og klerka og reyndar kemur
vart annað til greina. ... Líklega þarf að fara alla leið til Rómar enda
langlíklegast að hér liggi að baki páfaskattur.
Aður en SvR dregur þessar ályktanir í bók sinni hefir hann þó skrifað að í
skránni komi fram landfræðileg lýsing á Skálholtsbiskupsdæmi og að ákveð-
in upptalning í skránni virðist miðuð við ferðir biskups og ætluð honum til
halds og trausts í vísitasíum (1993:82). En í vöm sinni í Sögu (1996:313)
þverast SvR við þeirri skemmtilegu og skynsamlegu skoðun minni að kirkna-
skráin sé einskonar landabréf og segir hann að skráin „sýnist varla vera gerð
sem leiðarvísir“ og ekki „verður séð að skráin sé leiðarvísir þó að hún sé í
staðfræðilegri röð“ og heldur fast við þá tilhugsun sína að fyrirskipaður páfa-
skattur í auðum línum í registri Innocentíusar III páfa liggi að baki kirkna-
skránni (1996b:314).
I ritfregninni lét ég í ljósi efa um ákveðnar tilgátur í bók SvR og sýndi