Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2011, Síða 99

99
Vantrú á að ríkið geti fyrir sitt leyti mildað loftslagsvandann (túlkun 4)
sem sýnir vantraust á stjórnvöldum).
Túlkunarleiðirnar fjórar birtast venjulega ekki í sinni hreinustu mynd,
heldur fléttast saman í umræðunni um loftslagsbreytingar af mannavöld-
um. Hér eru þær fyrst og fremst greindar í sundur til þess að skýra frum-
þætti í afstöðu einstaklinga í afneitun.
Svissneska rannsóknin kortleggur afneitunarkerfið, en á áratugnum frá
því þremenningarnir birtu hana hafa ýmsir aðrir skoðað hvers konar
áherslur verða til við samslátt ólíkra réttlætingarleiða. Menn hafa ekki síst
rætt ósamkvæmnina sem byggð er inn í kröfuna um að gera ekki neitt. Í
bók sinni The Rough Guide to Climate Change dregur Robert Henson saman
rökin sem búa að baki ósamkvæmninni á kaldhæðinn hátt í málsgrein, þar
sem hver afneitunin leysir aðra af hólmi í flóknu kerfi yfirfærslna:
Hlýnun andrúmsloftsins fer ekki vaxandi og jafnvel þótt sú sé raunin
er það vegna náttúrulegra sveiflna; og jafnvel þótt sveiflurnar séu
ekki náttúrulegar er hitahækkunin svo lítil að hún skiptir ekki máli;
og færi hún að skipta máli vega kostirnir þyngra en gallarnir; og
jafnvel þótt þeir gerðu það ekki kæmi tæknin okkur til hjálpar; og
jafnvel þótt það gerist ekki megum við ekki leggja efnahaginn í rúst
með því að bregðast við vandamáli sem er byggt á jafn ótraustum
vísindum.15
Þeir sem skrifa um loftslagsmál og fylgjast með umræðunni í blöðum og á
vefsíðum þekkja vel þessa afneitunarrunu þótt vissulega sé ekki allt tínt til
hverju sinni.
Nú er rétt að skoða nánar hvaða afsökunarleiðum er beitt til að réttlæta
það að gera ekkert, en flest dæmin eru sótt í íslenska umræðu síðasta ára-
tugar, allt fram í ársbyrjun 2011.
Afneitun í nokkrum liðum
Afneitunin á niðurstöðum loftslagsvísinda tekur á sig ýmsar myndir sem
allar snúast um að seinka því að takast á við vandann og fresta sársauka-
fullum aðgerðum til að draga úr losun. Réttlætingarnar sem settar eru
fram má flokka á ýmsa vegu og eru oft svo margbrotnar að ógjörningur er
15 Robert Henson, The Rough Guide to Climate Change, Rough Guides: London/New
York, 2008, bls. 257.
DÓMSDAGSKLUKKAN TIFAR