Skírnir - 01.09.1993, Blaðsíða 54

356
SVAVA JAKOBSDÓTTIR
SKÍRNIR
af því að pilturinn er í einlægni að sýna inn í kviku sálar sinnar.
Hvað veldur því að þessi indæla stúlka sem hefur alltaf verið góð
við hann, meira að segja rétt honum hönd sína að fyrrabragði til
að leiða hann yfir allar torfærur, bregst svona kuldalega við varn-
arleysi hans? Þykir Hildi Bjarnadóttur nóg um ósjálfstæði hans
þegar hann neitar að sleppa taki þótt höfðað sé til útþrár og ævin-
týra; beitir hún því uppeldisbragði að hrinda unganum úr hreiðr-
inu þegar sýnt er að hann vill ekki fara sjálfkrafa? Eða mælir hún
frýjunarorð við oflátung sem telur sig geta hugsað veruleikann
(lóuna) en þorir svo ekki að láta reyna á smávegis „hugarferða-
lag“ og telur honum því ekki ofgott að reyna að skila sér heim af
eigin rammleik? Hvernig sem því er varið, má skilja ummæli
Hildar bókstaflega: hún ætlar honum að dveljast langdvölum að
heiman gangi það eftir að Guð/faðir eyðist. Og þessi ummæli
valda piltinum slíkri skelfingu að höfundurinn líkir því við lífs-
hættu og sýnir svo ógnvænlega mynd af sálarlífi hans að jörðin
undir fótum hans bókstaflega hristist og skelfur og grjótið hrynur
að honum úr bjarginu.
Piltinum „sárnar" og hann ætlar að borga ummælin með
„meinyrðum" og í sama bili heyrast dynkir og fjallið „titrar og
skelfur". A sálrænu sviði sögunnar má skilja grjóthrunið sem
rómantískt tákn fyrir tilfinningalíf drengsins. Myndin er í senn
huglæg og hlutlæg. Pilturinn er í lífshættu bæði til sálar og lík-
ama.
IX
Svo sem ævinlega á áfangastöðum þeirra er framtíð piltsins og
samband hans við Hildi kjarni umræðnanna á þessum þriðja út-
sýnisstað. Jafnframt markar hann skil milli æviskeiða, æskuárin
eru liðin og líf hins fulltíða manns tekur við. Nú hefur skipt
sköpum rómantískt ímyndunarafl tveggja skálda. í sameiningu
hafa þau skapað þá framtíð sem í ferðalýsingunni felst.
Hið örlagaríka samtal þeirra um ímyndað ferðalag og framtíð
piltsins er, eins og annað í Grasaferð, jafnframt kennsla í skáld-
skaparfræðum. „Að sitja kyrr í sama stað, og samt að vera’ að