Skírnir - 01.09.1997, Blaðsíða 74

348
EYSTEINN ÞORVALDSSON
SKÍRNIR
Þessi firn af fögru keti
feikna kvendóms, mjúk og þýð,
á ég nú, og ekkert stríð
eiga þarf, svo nálgast geti.
Með því að athuga Heine-þýðingar og frumsamin kvæði
Jónasar má geta sér til um hvað það er í skáldskap Heines sem
Jónas telur ekki vera til eftirbreytni þótt hann hafi mjög líklega
haft mætur á því í skáldskap skáldbróðurins. Að þessu víkja þeir
báðir Einar Olafur og Hannes Pétursson. Hér er um að ræða
kvæði með miklum sveiflum í geðblæ, kvæði með mjög nöpru
háði, kvæði þar sem fjallað er af kæruleysi og kaldrana um ást eða
heitar tilfinningar. Skáldskapurinn, lífið og ástin - allt þetta er
Jónasi svo heilagt að kaldhæðni kemst hvergi nærri. Það er ekki
fyrr en nokkuð er liðið á 20. öldina að íslensk skáld taka að fjalla
um kærleiksmálin á svipuðum nótum og Heine, einkum Örn
Arnarson og Steinn Steinarr.
Eitt þeirra kvæða sem Heine yrkir undir sama brag og „Leise
zieht durch mein Gemut“ (sjá bls. 332) er 4. kvæðið í flokknum
sem kenndur er við „Katharinu“ í Neue Gedichte, fimm erindi,
hið fyrsta svona:
Der Fruhling schien schon an dem Tor
Mich freundlich zu erwarten.
Die ganze Gegend steht im Flor
Als wie ein Blumengarten.
Jónas hefur leitt huga að þessu kvæði enda er löngun eftir vorinu
sameiginleg þessum skáldum. Kvæðið hefur orðið Jónasi tilefni
til að yrkja íslenskt vorkvæði og sýna fram á hvernig andstæð-
urnar vor og haust búa í hugum Islendinga. Hann yrkir kvæðið
„Vorið góða grænt og hlýtt“ undir þessum hætti. Einar Olafur
segir að þetta kvæði Heines hafi verið Jónasi hvatning til að yrkja
eigið kvæði og er það eflaust rétt. Hinsvegar er fráleitt að kalla
kvæði Jónasar þýðingu eins og Bárbel Dymke gerir í doktorsrit-
gerð sinni. Ekkert er sameiginlegt í kvæðunum nema mótífin vor