Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1994, Qupperneq 63

MÚLAÞING
61
út að næsta bæ, sem var Hátún. Þama fékk Auðunn um 70 hestburði af
heyi en sló einnig harðvellisræmur og þýfðar smámýrar meðfram Geit-
dalsá. Þetta var innsta býli dalsins og lá að góðri afrétt. Eitt árið höfðu
þau 50 ær, 24 lömb og hest en ekki kú. Þess vegna mun sonur þeirra
hafa verið í fóstri hjá föðurfólki sínu í Haugum fyrstu árin. Hér má
nefna að Guðrún systir Auðuns bjó á sama tíma á Stefánsstöðum innsta
bæ í Suðurdal Skriðdals. Sá bær fór í eyði eftir bmna árið 1902.
Vorið 1893 fluttust Auðunn og Katinka að Eiríksstöðum á Fossárdal
og bjuggu þar næstu 10 árin. Þar fæddust fjögur böm þeirra. Bærinn var
utarlega í dalnum undir Bæjarfjalli gagnvart Eyjólfsstöðum, sem nú eru
eina byggða býlið í dalnum. Hlíð fjallsins er brött og skorin þröngum
giljum og eru sum þeirra djúp. Gott engi var á Engifit nokkru innan við
bæinn. Búið var á Eiríksstöðum frá 1819-1910.
Áður var þess getið að móðir og systur Katinku voru hjá þeim í dalnum.
Vorið 1903 fluttust Auðunn og Katinka að Víðinesi, sem er um 3 km
innar á Fossárdal en Eyjólfsstaðir og í um 160 m hæð yfir sjó. Jökul-
sorfnir klappahjallar eru á leiðinni og ber mikið á nöktum hamrabeltum í
dalnum. En í Víðinesi var greiðfært tún og nærtækir engjablettir. Var
býlið talið best sett af bæjum á Fossárdal til að nytja engjar. Þar var búið
frá 1845 til 1944. Engu hefir verið hreyft þarna með vélum og ýmsir
bæjarveggir standa enn. Myndarlegur hornsteinn er í bæjargöngum með
meitluðum stöfum G.E.s. úr nafni frumbyggjans Guðmundar Erlends-
sonar. Auðunn og Katinka bjuggu tvö ár í Víðinesi. Enn voru þau fátæk
en unnu mikið, búið var lítið en börnin fimm í heimilinu. Karólína dóttir
þeirra segir frá: “Fjallagrös voru mikið notuð til matar í Víðinesi. Á-
hverju sumri fór Katinka á grasafjall með tvö eða þrjú börnin með sér
inn á Afrétt, sem er í botni dalsins. Þau höfðu með sér hesta og sátu
börnin á þeim, völdu gott veður og voru tvo daga í ferðinni. Venjulega
fengu þau mikið af grösum, sem þau fluttu á hestunum heim. Þau lágu
úti í grænni laut yfir nóttina og breiddu föt sín, teppi og grasapokana
ofan á sig. Pokarnir voru ofnir og því talsvert skjól að þeim. Grösin voru
notuð til matar. Alltaf var drukkið grasate á morgnana og borðuð með
því sneið af rauðseyddu rúgbrauði með smjöri og mysuosti. Var það
mesta hnossgæti. Grösin voru alltaf notuð með grjónum í grauta til að
drýgja grjónin. Einnig voru grösin notuð í pottbrauðið. Mjölið var látið
út í þétta grasastellu, þegar grösin höfðu legið í bleyti og svo var deigið
hnoðað upp á þann hátt.
Skyrhræra var til morgunverðar. Katinka síaði skyrið svo vel úr ær-
mjólk, að það súrnaði ekki. Til miðdegisverðar var oftast fiskur. Um