Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1994, Blaðsíða 74

72
MULAÞING
ströndinni hefði vart gleymst sú sjón. En mennimir voru hraustir og
stóðust allir þessa raun. Þeir söfnuðu spreki og spýtum og gátu kveikt
eld á gólfinu í skúrnum. Þeir skáru hnísuna í stykki og steiktu sér bita á
viðarteinum yfir eldinum eða suðu í vatnsfötu og gátu nokkuð satt
hungrið. Eldurinn yljaði svolítið í skúrnum, en “reykurinn ætlaði alveg
að drepa okkur,” segir Guðlaugur.
Þegar hér var komið sögu var liðið á daginn. Undir kvöldið tókst stór-
um árabát frá Mikley í Homafirði eftir nokkrar tilraunir að brjótast yfir
fjörðinn til þeirra. Bátur þessi var mannaður átta vélbátaformönnum.
Þeir höfðu með sér vatn, ýmiss konar mat og góðgæti, svo og “prímusa”
til upphitunar. Þeim tókst einnig með miklum vaskleik að brjótast aftur
yfir til Mikleyjar og tóku með sér sex af fimmtán skipbrotsmönnum.
Þeir níu sem eftir voru, urðu að “gista” í skúmum næstu nótt, en allir
komust þeir til Hafnar daginn eftir. Á Höfn voru þeim veittar ágætar
móttökur og mönnum dreift á heimili og í verbúðir. Guðlaugur segist
hafa dvalið ásamt Áma skipstjóra hjá Jóni ívarssyni kaupfélagsstjóra.
Skipbrotsmenn gátu engu bjargað úr Rán. Það eina sem þeir höfðu
voru fötin sem þeir björguðust í. Eftirlitsbók skipsins tókst þó að bjarga
sem fyrr segir, en hún var löggilt 22. febrúar 1924 og því einungis nokk-
urra daga gömul þegar skipið fórst. Hún ber með sér að hafa blotnað og
laskast nokkuð í þessum hamförum. Bókin er í vörslu þess er þetta ritar.
Skipverjar fengu að taka út fatnað og annað er þeir nauðsynlega þörfn-
uðust úr verslun Þórhalls Daníelssonar og kaupfélaginu fyrir reikning út-
gerðar skipsins. Guðlaug minnir að skipbrotsmenn hafi dvalist í góðu yf-
irlæti á Höfn í u.þ.b. vikutíma, en þá flutti vélbáturinn Drífa frá Norð-
firði þá austur á firði. Eins og fyrr segir man hann ekki lengur nöfn allra
skipverja á Rán í þessari síðustu siglingu hennar. Hann minnist bæði
Mjófirðinga og Seyðfirðinga. Auk þeirra Seyðfirðinga sem hér á undan
vom nefndir, man Guðlaugur eftir nokkrum Mjófirðingum, svo sem Eð-
vald Jónssyni öðrum vélstjóra frá Skógum í Mjóafirði og Vigfúsi Jóns-
syni er síðar var lengi sjómaður og vélstjóri á bát er Ámi Vilhjálmsson
skipstjóri átti síðar. Sá bátur hét Magnús NS-210. Einnig man Guðlaug-
ur eftir Mjófirðingi sem hann nefndi Ólaf frá Firði, og mun það hafa
verið Ólafur Jón Ólason, Mjófirðingur, bróðursonur Sveins í Firði.
Annars má taka fram til marks um það ofsaveður er var þegar Rán
fórst, að vélskipið Óðinn frá Seyðisfirði, eign Stefáns Th. Jónssonar
kaupmanns og útgerðarmanns var á fiskveiðum úti fyrir Austfjörðum og
lét það skip undan síga í stórviðrinu og var komið langleiðina til Fær-