Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2004, Síða 113

111
árangursleysi kennslunnar og áherslunnar á
bóknámið. A sama tíma verði aðrir þættir
útundan svo sem meiri áhersla á siðferðileg
gildi og uppbygging einstaklings sem getur
borið ábyrgð á sér og sínum.
Eins og áður hefur komið fram sækir á
kennarana sú hugsun að þeir hafi ekki getað
sinnt nemendum sínum nógu vel. Of fjölmennir
bekkir og mikil breidd í nemendahópi, tíma-
skortur og hegðunarvanamál eru meðal þess
sem þeir nefna sem orsakavalda. Þetta veldur
áhyggjum og sektarkennd. Kennararnir
ræða um álagið sem fylgir því að kenna
við aðstæður þar sem vandi nemenda tengist
erfiðum aðstæðum foreldra og heimila. Það
gerir það að verkum að enn erfiðara en ella er
að taka á vandanum. Hulda segir:
Mér finnst þetta vera ansi mörg mál sem eru ekki
grunnskólans aö leysa en eru hér og þetta er farið
að íþyngja starfsfólki, að vinna við aðstæður sem
það í raun getur ekki ráðið við þótt það séu allir
af vilja gerðir, og getur ekki lagað. Það eru niður-
drepandi aðstæður.
Hulda segir að þrátt fyrir mikla reynslu þá sé
starfsfólk skólans orðið „virkilega þreytt" og
að þreytan sé komin á hættulegt stig. Hún segir
að það sé ekki endalaust hægt að láta fólkið
„axla svona mikla ábyrgð“. Alagið kemur vel
fram í orðum Bimu:
Maður verður svo hundsvekktur. Það tekur á
mann að vera svona svekktur. Fer mikil orka
í það. Bölvar aðstæðum hér og þar, aðallega
aðstæðum bamanna. Það fer mest orka í það hjá
mér. Eg er að gera mér grein fyrir því hvað þetta
er alvarlegt.
Hjá ýmsum kemur fram að þeir séu ekki
menntaðir til að takast á við vandamál af því
tagi sem þeir eru að glíma við, að það sé ekki
gert ráð fyrir því í kennaramenntuninni og að
þetta séu ntál sem heyri undir aðrar fagstéttir.
Aður var fólk að tala um að hætta út af laununum
en nú er fólkið hér að hætta af því að það sé ekki
vinnandi við þetta. Það á nánast ekkert annað líf.
Það er vakandi og sofandi yftr þessu og þunginn
er orðinn mikill ... Ég fékk ekki menntun sem
geðlæknir, hjúkrunarfræðingur, námsráðgjafi. Ég
fékk ekki menntun til að takast á við þetta.
Kennararnir draga ekki úr því að skólinn hafi
ýmis úrræði og sérkennslutíma umfram aðra
skóla en vegna vaxandi vanda sé það hvergi
nærri nóg og vandi bamanna sé engan veginn
leystur með þeim úrræðum. Þeir óska eftir meiri
stuðningi og fleiri úrræðum fyrir nemenduma.
Þeir segja að það vanti meiri sálfræðiþjónustu
og þörfin fyrir félagsráðgjafaþjónustu sé brýn
því vandi nemenda sé í mörgum tilvikum
þess eðlis að félagsráðgjafi þurfi að koma að
málinu. Til að geta létt þunganum af eigin
herðum vildu þeir geta rætt vanda sinn og
áhyggjur við sérfræðing sem gæti veitt þeim
handleiðslu. Það myndi byggja þá upp og
auðvelda þeim að takast á við starfið.
Samstaða kennara
Margir kennaranna hafa starfað lengi við
skólann og eru orðnir reyndir í því að taka á
erfiðum málum. Þrátt fyrir langvarandi álag
og þreytu vilja kennararnir helst ekki gefast
upp fyrir aðstæðum. Þeir hafa stutt hver annan
og sýnt mikla samstöðu og skilning. Það ríkir
góður starfsandi og hreinskilin umræða um þá
erfiðleika sem við er að fást. Kennararnir segja
samstarfsfólkið sérstaklega gott og hópinn
skemmtilegan og að því leyti sé ánægjulegt að
vinna við skólann.
Kennaramir hafa tekið tryggð við skólann og
þeir segja það fyrst og fremst samstarfsfólkinu
að þakka að þeir séu áfram í starfi, þrátt fyrir
allt. Nokkrir tala um að þetta sé þeirra skóli:
„Þetta er skólinn minn og þetta er mjög gott
starfsfólk og skemmtilegt og góður andi meðal
þess og ég get ekki sagt annað en að mér líður
mjög vel ... miðað við aðstæður og þrátt fyrir
þær“ eins og einn orðar það. Annar talar um það
sem „spennandi og ögrandi verkefni að þroska
þessa nemendur". Þessum hluta lýkur með
orðum Þórunnar: „Þegar við erum að stynja
yfir erfiðleikunum þá erum við búin að segja
mjög oft að það er vegna samstarfsfólksins
sem við höldum áfram og það vita allir [...] en
ég veit ekki hversu lengi það heldur“.
Tímarit um menntarannsóknir, 1. árgangur2004