Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2013, Page 107

Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2013, Page 107
Samskipti ungs fólks í fjölmenningarsamfélagi Að mati Baumans (2007) einkennist samfélagsástand nútímans af hröðum breytingum og miklu óöryggi. Ein þeirra breytinga sem á sér stað í nútímasamfélög- urn er vaxandi menningar- og trúarlegur fjölbreytileiki og hefur þróun í þá átt verið hröð á íslandi undanfarin ár (Hagstofa fs- lands, 2013). í því samhengi er athyglis- vert að skoða kenningar Becks (1992) um einstaklingsvæðingu, en hann heldur þvf fram að ungt fólk reiði sig ekki lengur á hið félagslega samhengi, tengsl og norm samfélagsins, eins og áður. Afleiðingar þess eru að mati Becks margvíslegar, m. a. aukið félagslegt athafnarými einstaklings- ins en um leið óöryggi hans og ótti. Fólk er ekki lengur fætt inn í ákveðið félagslegt hlutverk og hið fyrra félagslega öryggi er ekki lengur til staðar með hefðum og venj- um, segir Beck, heldur þarf einstaklingur- inn að finna sjálfur sín viðmið, félagsnet og gildi. Lífshlaup ungs fólks verður þannig einstaklingsbundnara en áður. Meðal af- Ieiðinga þessa er ákveðið félagslegt ástand sem Bauman (2007) kallar flot (e. liquid society) og Ziehe (1989) kallar menn- ingarlega leysingu (e. cultural liberation). Þannig verði tengsl einstaklinga lfka sífellt flóknari. Sjálfsmynd einstaklinga í nútímasam- félögum er mikilvæg í þessu samhengi. Elsa Sigríður Jónsdóttir (2007) hefur fjallað um sjálfsmynd í fjölmenningarsamfélagi og bendir á að í sjálfsmynd, sem sé kenn- ing manneskjunnar um það hvernig hún sé og geymi alla þá vitneskju, viðhorf og til- finningar sem hún ber til sjálfrar sín, felist til dæmis vitneskja um kynferði, þjóðerni og kynhneigð og um leið þær tilfinningar sem hún beri til þessarar vitneskju. Sjálfs- mynd einstaklinga þróist á lífsleiðinni í samskiptum við annað fólk og geti verið breytileg eftir aðstæðum í lífi einstaklings. Hugmyndir póstmódernismans eða síðnútímahyggjunnar gera ráð fyrir að sjálfsmyndin sé fljótandi og breytist að nokkru leyti eftir vali einstaklingsins hverju sinni. Gergen (1991) telur á sama hátt að nútíma tæknivædd samfélög geri kröfur um að einstaklingar taki að sér mörg hlutverk og séu í margs konar sam- böndum. Samkvæmt Giddens (1997) mótast sjálfsmynd mun minna af félagslegri stöðu en áður var, en meira af hæfileikum ein- staklingsins og hæfni. Sjálfsmyndin er þannig ekki gefin í eitt skipti fyrir öll held- ur er hún í sífelldri mótun, sköpuð af um- hverfinu og einstaklingnum. Hér hefur hin félagslega sjálfsmynd mikið að segja, en hún er í mótun hjá ungu fólki. Að auki geri samfélagið kröfur um aðlögun og breyt- ingar, ekki síst til ungs fólks. Til þess að falla inn í hlutverk samfélagsins þurfi ungt fólk að laga sig að stöðugum samfélags- breytingum, en um leið beri það með sér breytingar í því samhengi og aðstæðum sem það er í (Giddens, 1997; Townsend, 2002). Hin félagslega sjálfsmynd hefur hér áhrif, hvaða hópum ungt fólk tilheyrir, áhugamál þess, smekkur og gildi svo að eitthvað sé nefnt (Hardin, 2002). Bauman (2007) hefur lýst samfélags- ástandi nútímans þannig að það sé fljót- andi og að það einkennist af hröðum brey t- ingum og miklu óöryggi. Einstaklingar falli síður sjálfkrafa inn í hópa, stofnanir eða menningarheima, og lúti ekki að sama 105
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164
Page 165
Page 166
Page 167
Page 168
Page 169
Page 170
Page 171
Page 172
Page 173
Page 174
Page 175
Page 176
Page 177
Page 178
Page 179
Page 180
Page 181
Page 182
Page 183
Page 184
Page 185
Page 186
Page 187
Page 188
Page 189
Page 190
Page 191
Page 192

x

Tímarit um menntarannsóknir

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit um menntarannsóknir
https://timarit.is/publication/1140

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.