Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2013, Síða 107

Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2013, Síða 107
Samskipti ungs fólks í fjölmenningarsamfélagi Að mati Baumans (2007) einkennist samfélagsástand nútímans af hröðum breytingum og miklu óöryggi. Ein þeirra breytinga sem á sér stað í nútímasamfélög- urn er vaxandi menningar- og trúarlegur fjölbreytileiki og hefur þróun í þá átt verið hröð á íslandi undanfarin ár (Hagstofa fs- lands, 2013). í því samhengi er athyglis- vert að skoða kenningar Becks (1992) um einstaklingsvæðingu, en hann heldur þvf fram að ungt fólk reiði sig ekki lengur á hið félagslega samhengi, tengsl og norm samfélagsins, eins og áður. Afleiðingar þess eru að mati Becks margvíslegar, m. a. aukið félagslegt athafnarými einstaklings- ins en um leið óöryggi hans og ótti. Fólk er ekki lengur fætt inn í ákveðið félagslegt hlutverk og hið fyrra félagslega öryggi er ekki lengur til staðar með hefðum og venj- um, segir Beck, heldur þarf einstaklingur- inn að finna sjálfur sín viðmið, félagsnet og gildi. Lífshlaup ungs fólks verður þannig einstaklingsbundnara en áður. Meðal af- Ieiðinga þessa er ákveðið félagslegt ástand sem Bauman (2007) kallar flot (e. liquid society) og Ziehe (1989) kallar menn- ingarlega leysingu (e. cultural liberation). Þannig verði tengsl einstaklinga lfka sífellt flóknari. Sjálfsmynd einstaklinga í nútímasam- félögum er mikilvæg í þessu samhengi. Elsa Sigríður Jónsdóttir (2007) hefur fjallað um sjálfsmynd í fjölmenningarsamfélagi og bendir á að í sjálfsmynd, sem sé kenn- ing manneskjunnar um það hvernig hún sé og geymi alla þá vitneskju, viðhorf og til- finningar sem hún ber til sjálfrar sín, felist til dæmis vitneskja um kynferði, þjóðerni og kynhneigð og um leið þær tilfinningar sem hún beri til þessarar vitneskju. Sjálfs- mynd einstaklinga þróist á lífsleiðinni í samskiptum við annað fólk og geti verið breytileg eftir aðstæðum í lífi einstaklings. Hugmyndir póstmódernismans eða síðnútímahyggjunnar gera ráð fyrir að sjálfsmyndin sé fljótandi og breytist að nokkru leyti eftir vali einstaklingsins hverju sinni. Gergen (1991) telur á sama hátt að nútíma tæknivædd samfélög geri kröfur um að einstaklingar taki að sér mörg hlutverk og séu í margs konar sam- böndum. Samkvæmt Giddens (1997) mótast sjálfsmynd mun minna af félagslegri stöðu en áður var, en meira af hæfileikum ein- staklingsins og hæfni. Sjálfsmyndin er þannig ekki gefin í eitt skipti fyrir öll held- ur er hún í sífelldri mótun, sköpuð af um- hverfinu og einstaklingnum. Hér hefur hin félagslega sjálfsmynd mikið að segja, en hún er í mótun hjá ungu fólki. Að auki geri samfélagið kröfur um aðlögun og breyt- ingar, ekki síst til ungs fólks. Til þess að falla inn í hlutverk samfélagsins þurfi ungt fólk að laga sig að stöðugum samfélags- breytingum, en um leið beri það með sér breytingar í því samhengi og aðstæðum sem það er í (Giddens, 1997; Townsend, 2002). Hin félagslega sjálfsmynd hefur hér áhrif, hvaða hópum ungt fólk tilheyrir, áhugamál þess, smekkur og gildi svo að eitthvað sé nefnt (Hardin, 2002). Bauman (2007) hefur lýst samfélags- ástandi nútímans þannig að það sé fljót- andi og að það einkennist af hröðum brey t- ingum og miklu óöryggi. Einstaklingar falli síður sjálfkrafa inn í hópa, stofnanir eða menningarheima, og lúti ekki að sama 105
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180
Síða 181
Síða 182
Síða 183
Síða 184
Síða 185
Síða 186
Síða 187
Síða 188
Síða 189
Síða 190
Síða 191
Síða 192

x

Tímarit um menntarannsóknir

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit um menntarannsóknir
https://timarit.is/publication/1140

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.