Orð og tunga - 01.06.1997, Síða 98

86
Orð og tunga
VII. Aðrar athugasemdir
Nokkur dæmi eru um það að málið sé fullhátíðlegt eða tyrfið. Má til dæmis
nefna:
saa snart ske kan
Vælighed (‘fjör í hesti’)
Jœrnbfijle omkring Masten pa et islandsk Fartpj, fastholdende denne til Maste-
toften (lissa)
fjernt Distrikt, spec. om den nærmere Havet liggende Del af Fljótsdalshjerað
(úthjerað)
svigefuld Adfœrd (bragðalag)
Ég nefndi það í upphafi að mér hefði stundum fundist danskan á skýringunum
heldur ódönskuleg og ýmsir sem ég hef rætt við eru mér sammála. Þetta er þó
atriði sem örðugt er að festa hendur á og byggir fyrst og fremst á máltilfinningu.
Oft þarf ekki mikið til til þess að manni finnist eitthvað athugavert. í fyrstu 27
orðunum fann ég t.d. þessi atriði:
overilet (notað um persónur sem þýðing á bráðráður)
som tidligt fár forstand (bráðskynugur)
overmáde begærlig efter noget (bráðsólginn í e-ð)
for hurtig af sig (ofbráður á sér)
langsomme til at tage fat, men paalidelige til at fore Arbejdet til Ende
(seinfœrir ífyrsta bragði en góðirtil þrautar)
være hurtigere til at g0re noget (verða fyrri (skjótari) til bragðs)
finde paa det Raad, den Udvej (taka e-ð til bragðs)
VIII. Stafsetning
Stafsetning dönsku orðanna er að sjálfsögðu miðuð við þágildandi reglur og margt
hefur breyst á þessum 70 árum sem liðin eru frá því að bókin kom út. Munar þar
mestu að nafnorð eru nú ekki lengur skrifuð með stórum staf eins og þá var. Auk
þess var bókstafurinn ‘á’ ekki kominn til sögunnar. I mörgum orðum sem þá voru
skrifuð með ‘æ’ er nú skrifað ‘e’. Mér telst svo til að í þýðingum eða skýringum
á um það bil 80% orðanna séu stafsetningarvillurmiðað við núgildandi reglur.
Loks má svo nefna að stundum fá lýsingarorðin ekki /-endingu þegar þau eru
notuð sem atviksorð og ættu að fá -t skv. núgildandi reglum.
4
Hvernig ætli bókin gagnist þeim sem nota hana núna?
Það er ekki gott að segja og er sennilega mjög misjafnt eftir því hver á í hlut.
Ef við tökum venjulegan menntaskólanema sem dæmi held ég að hann gæfist
fljótlega upp því uppsetningin er fráhrindandi. Láti hann það hins vegar ekki á sig fá
eru allar líkur á að sú þýðing eða skýring sem hann fær verði að einhverju leyti röng.