Ráðunautafundur - 15.02.2000, Síða 274

266
RRÐUNRUTflrUiMDUR 2000
Hrútabragðstilraunir
Guðjón Þorkelsson’^
Þyrí Valdimarsdóttirl)
0g
Óli Þór Hilmarsson‘)
'' Rannsóknastofnun fiskiðnaðarins
Matvœlarannsóknum Keldnaholíi
INNGANGUR
Þetta er í þriðja sinn á fimm árum sem fjallað er sérstaklega um „hrútabragð“ og „hrútalykt“ á
Ráðunautafundi. Ástæðan er breytingar á framleiðsluþáttum. Lenging sláturtíma fram eftir
hausti og vetri hefur hefur leitt til þess að lömbin fara á annað fóður, þau eru tekin á hús, þeim
er slátrað eldri og hrútadagurinn 20. október veldur vandræðum í skipulagningu flutninga
sláturlamba í sláturhús. Til að komast fram hjá honum eru hrútlömbin gelt annað hvort mjög
ung eða að hausti nokkrum vikum fyrir slátrun. Þetta er bæði kostnaðarsöm og ógeðfelld að-
gerð sem gott væri að losna við. I fyrri erindunum (Þyrí Valdimarsdóttir og Guðjón Þorkels-
son 1996, Þyrí Valdimarsdóttir o.fl. 1998) var sagt frá niðurstöðum tilrauna um áhrif ýmissa
meðferða á bragðgæði lambakjöts. Niðurstaða þessara tilrauna var sú að ekki væri hægt að
nota bragðgæði kjötsins sem rök fyrir hrútadeginum. Samt var ekki lagt til að breyta eða
leggja niður hrútadaginn, því mjög sterkar skoðanir eru á því meðal ffamleiðenda um hann.
Því var talið rétt að bíða eftir niðurstöðum, annars vegar Evrópuverkefnis um lambakjöt og
hins vegar tilraunar sem gerð var í sláturhúsi SS á Selfossi s.l. haust og vetur, áður en lagðar
yrðu ffam tillögur um hrútadaginn. I þessu erindi verður fyrst rifjaðar upp helstu niðurstöður
og ályktanir fyrri rannsókna og síðan greint frá niðurstöðum og ályktunum nýju rannsókn-
anna. Loks verða lagðar ffam tillögur til umræðu um ffamtið hrútadagsins.
FYRRI ERINDI OG NÝJAR RANNSÓKNIR
Ráðunautafundur 1996
Helsm ályktanir voru þær að ullarbragð og -lykt eru hugsanlega vandamál í vetrarfóðruðum
lömbum, bæði vegna fóðurs og aldurs. Samkvæmt erlendum rannsóknum eykst ullarbragð
með aldrinum og orkuríkt fóður er talið örva myndun á rokgjömum greinóttum fitusýrum sem
taldar em valda því. Ullarbragð var ekki vandamál í hefðbundnum íslenskum haustlömbum.
Vothey, bygg og fiskimjöl og sérstaklega bygg og ftskimjöl saman valda töluverðu auka-
bragði af kjötinu. Þá mældist hærra aukabragð í kjöti af lömbum sem höfðu verið á húsi en á
haustbeit í eyju. Hrútabragð var ekki vandamál í kjöti af hrútlömbum sem slátrað var í
nóvember og fram í mars.
Ráðunautafundur 1999
Á Ráðunautafundi 1999 var sagt frá niðurstöðum rannsókna á áhrifum geldingar vorlamba á
bragð- og áferðareiginleikum kjöts af 150-215 daga gömlum lömbum metið af þjálfuðum
skynmatshópi. Notaðir voru tvílembingshrútar og var annar þeirra geltur en hinn hafður
ógeltur til samanburðar. Tekin voru sýnishom til skynmats og neytendaprófs. Ályktun höf-
unda var sú að ekki væri hægt að ráðleggja bændum að gelda hrúta til að koma í veg fyrir