Breiðfirðingur - 01.05.2018, Síða 82

BREIÐFIRÐINGUR82
manns og skálds. Mæðraminni heitir
eitt erindið, flutt 27. júní 1937, á
skemmti samkomu að Staðarfelli í
Dölum. Annað erindi er flutt að
Sólvangi, líklega í Búðardal, 1. des­
ember 1941; Jón 27 ára. Erindið
heitir Frelsi og fullveldi. Stríðið er
að byrja og ræðan fróðleg heimild
um viðhorf ungs manna við þessar
aðstæður. Hann er feginn að Bretar
hernámu Ísland en ekki einhverjir
enn verri og hann var ekki einn um
þá skoðun. Hann ræðir um íslensku
stúlkurnar eins og tíðkaðist á þessum
árum og hætt urnar sem þeim voru
búnar, að hans sögn, af hermönn­
unum. Næst erindi sem birtist mér
er nokkrum miss erum eldra og heitir Móðir jörð, fyrirlestur, flutt ur á árshátíð
ung mennafélagsins Ólafs pá 16. júlí 1939 að Sólvangi við Búðardal eins og það
er orðað. Þarna er ófriðarváin við sjónarrönd og margt á vonarvöl á Íslandi. En
Stefán frá Hvítadal stendur fyrir sínu, fátæki bóndinn, sem orti fallegustu ljóðin
allra um móður jörð og íslenska náttúru. Í þeim bónda og sveita menningunni er
vonin, segir Jón, og þessa skoðun höfðu margir þá.
Næst liggja í bunka nokkrar minniskompur. Fyrst Íslenskir stílar úr 5. bekk
Menntaskólans á Akureyri 1932–1933. Það eru ýmist lengri ritgerðir um tiltekin
efni sem kennarar hafa lagt fyrir nemendur sín, eða tímastílar um knappari
viðfangsefni. Sama er að segja um skólakompu frá 1931. Þarna eru í einni
kompunni nokkrar „ritgjörðir“ 1927, krakkinn er þrettán ára. Farinn að semja
ritgjörðir, og þar er spurt: Hvert er merkilegasta skáldið? Og svarið er Þorsteinn
Erlingsson.
Í kössunum eru sendibréf frá Jóni og til hans. Einn bréfritarinn ber sig upp
undan því að hvað Jón hefur fallega rithönd; það er ekki hægt að svara þér nema
á ritvél, segir Jóhannes úr Kötlum, nágranni hans.
Með þessari samantekt vill Breiðfirðingur minnast þessa góða drengs og þakk ar
Hilmari syni hans fyrir afnot af skjalakössunum tveimur.
Lokaorð úr fyrirlestrinum Móðir jörð sem Jón
flutti á árshátíð u.m.f. Ólafs pá 16. júlí 1939
að Sólvangi í Búðardal.