Breiðfirðingur - 01.05.2018, Qupperneq 94

BREIÐFIRÐINGUR94
úra­ og skartgripasmiður. Hann taldi þá að ef að hann lifði af fjárhagslega næstu
tvö árin myndi honum vel farnast.
En svo kom stríðið.
Þann 4. ágúst 1914 komu Bretar til varnar Frökkum og Belgum og lýstu yfir
stríði á hendur þýska keisaradæminu. Kanada lýsti strax daginn eftir yfir þátttöku
sinni í þeim stríðsrekstri. Ungir menn af íslensku bergi brotnir vildu ekki vera
eftirbátar annarra þjóðarbrota þegar kom að því að verja hina nýju fósturjörð.
Gengu því margir þeirra umsvifalaust í herinn þegar eftir því var kallað.
Samkvæmt Minningarriti íslenskra hermanna, sem kom út í Winnipeg 1923,
gengu rétt tæplega 1000 Kanadamenn af íslenskum uppruna í herinn og tóku þátt
í fyrri heimsstyrjöldinni með einum eða öðrum hætti. Þar er þó ekki allra getið
eða þeir réttilega skráðir eins og greinir hér að framan. Hallgrímur, sem á þessum
árum kallaði sig H.W. Gislason eða Hal Gislason, gekk í kanadíska herinn þann
14. maí 1915 í herstöðinni í Sewell í Manitoba. Sewell­herstöðin (seinna Camp
Hughes) var staðsett um 10 kílómetrum fyrir vestan Carberry við kanadísku
Kyrrahafs­járnbrautarlínuna. Í þessari herstöð voru í fyrri heimsstyrjöldinni
þjálfaðir 38.000 hermenn og var þessi kampur um tíma, árið 1916, fjölmennasta
„þéttbýli“ í Manitoba, fyrir utan Winnipeg. Skotgrafakerfið sem notað var við
æfingar fyrir Evrópuherinn (The Canadian overseas expeditionary force) í fyrri
heimsstyrjöldinni stendur enn óhreyft og er hið eina sinnar tegundar í Norður­
Ameríku.
Eftir herþjálfun taldist Hallgrímur til 53. herfylkis (Battalion) sem gekk
undir nafninu Northern Saskatchewan. 53. herfylkið sigldi úr höfn frá Kanada
til Evrópu með S.S. Empress of Britain í endaðan mars 1916 og var komið til
Englands þann 9. apríl. Þegar þarna var komið sögu höfðu kanadískir hermenn
lengst af verið í skotgröfum á vesturvígstöðvunum (Ypres) þá um veturinn. Í
júníbyrjun 1916 varð 28. kanadíska herfylkið fyrir miklu mannfalli við Hooge og
St. Eloi og voru í framhaldi af því sendir 250 Kanadamenn menn úr 53. herfylki
frá Englandi því til styrkingar. Í þeim hópi var Hallgrímur Valgeir Sigurðsson sem
var skráður til þjónustu á vígvelli, þann 09.06.1916.
Þann 1. júlí 1916 hófst mesta orrusta fyrri heimsstyrjaldarinnar, sem kennd
er við ána Somme í Belgíu. Somme­orrustan var í raun þrjár samstilltar stórárásir
Frakka og Breta, í þeim tilgangi að brjótast í gegnum þýsku víglínuna. Í ágústlok
1916 voru kanadískar herdeildir sendar fremst í víglínuna til að taka við af
áströlskum og nýsjálenskum herjum sem borið höfðu hita og þunga af orrustunni