Ófeigur - 15.08.1950, Side 48

48
ÓFEIGUR
iim atkvæðasmalanna, þá má ekki gleyma hinu, að Bret-
a,r reyndust liðsmenn, sem höfðu miklum foringjum á
að skipa, bæði í raunum stríðsins og í hinu erfiða við-
reisnarstarfi eftir að stríðinu lauk. Samt má ekki
gleyma, að enska þjóðin leiddi bölvun heimsstyrjaldar-
innar yfir sig og börn sín með sinni vítaverðu væru-
girni og hneigð til að fylgja léttúðugum kögursvein-
um, fremur en þrekmönnum, sem heimtuðu fórnir af
svefnsælum almenningi. Valdataka Churchills og sú
gifta mannkynsins, að maður honum líkur um sanna
yfirburði, stýrði um þetta leyti Bandaríkjunum,
bjargaði vestrænni menningu úr klóm nazista. Barátta
Churchills, meðan Bretar sváfu, var ómetanleg. Ef
hann hefði sofið á verðinum, eins og aðrir pólitískir
valdamenn í Bretlandi, þá hefði þjóðin ekki haft neinn
mann ,sem hún gat sameinazt um á stund hættunnar.
Hann var sá eini sem ekki sveik, leit ekki á stundar-
fylgi og augnabliks vegtyllur, heldur hafði jafnan
sagt og gert það sem bezt var og hollast í bráð og
lengd fyrir land hans og þjóð. Þess vegna var hann
öðrum færari til forystu gegnum haf blóðs og tára
inn í hið fyrirheitna land frelsis og manndóms. Sú
þróun um landvörn, sem verið hefur að gerast á undan-
gengnum árum, er hvergi jafn glögglega mörkuð og
áþreifanleg eins og í viðhorfi Breta til Baldwins, Cham-
berlains og Churchills, á hættutímanum, meðan naz-
isminn var að blómgast og leika sinn dauðadans. Tveir
forsætisráðherrar spurðu um skoðun afvegaleidds al-
mennings. Þeir voru raunverulega leiddir, en ekki leið-
togar. Churchill var leiðtogi. Meðan þjóðin svaf sér til
óbóta, vakti hann og reyndi öll hugsanleg bjargráð. I
neyð þjóðarinnar voru úrræði hans þau, sem gáfust
bezt og björguðu heiminum og vestrænni menningu.
Nú byggja allar þingstjómarþjóðir á hans grundvelli.
Það eru hin merkilegu forlög þessa ósvikula manns, að
vera forystumaður í bjargráðunum bæði móti nazisma
og kommúnisma. I öllum þeim þingstjórnarlöndum, sem
þjáðust af sjúkleik Baldwins, kjósendadekrinu, hefur
þróunin verið hröð frá stefnuleysi atkvæðasafnaranna
til aðgerða raunhæfra stjómmálamanna. Þessu hefur
verið heppilega lýst á þann hátt, að bjargráð nútímans
væru fólgin í því að yfirgefa Baldwin og koma til
Churchills. Þetta er þýðingarmikið ferðalag. Ef Eng-