Ófeigur - 15.08.1950, Side 54

54
ÓFEIGUR
landi og þjóð úr hættu varnarleysis og viðskiptakreppu.
Kommúnistar voru að vísu æstir og einhuga í bar-
áttunni fyrir opnun landsins vegna Rússa. En háskóla-
liðið#) eða sá hópur, sem Ólafur Thors kallaði „fína
fólkið“, var hávært en þollaust til átaka og skynskipt-
ingarnir eða hinir „nytsömu sakleysingjar“ líktust
mest hvellandi bjöllu. Kommúnistarnir lögðu fram alla
sína upphlaups og áróðursorku en þeir gátu ekki staðið
borgaraflokkunum snúning ef þar var um röskleika
og úrræði að ræða í aðgerðum, því að meðreiðarfólkið
sem Kristján Guðlaugsson nefnir svo með heppilegu
heiti, var fyrirfram ákveðið í að leggja á flótta, ef
um einhverja sókn var að ræða frá fylgismönnum þing-
stjórnarflokkanna.
Mér reyndist allt öðru vísi leit mín til ráð-
settra borgara um hreinlegar og framsýnar aðgerðir í
landvarnarmálunum. Á þtmánuðum 1946 hélt ég í
Gamla Bíó í Reykjavík fyrirlesturinn, Island og Borg-
undarhólmur. Ég fékk húsfylli af stiltu, áhugasömu og
alvarlegu fólki. Ég hefi sjaldan fengið áheyrendahóp,
sem betra var að tala fyrir. Margir tilheyrendur réttu
sig fram úr sætum sínum í átt að næstu stólaröð til
að missa ekkert orð. Rökleiðsla mín um tímabundinn
herverndarsáttmála, og viðskiftasamning til jafn langs
tíma, virtist talað úr hvers manns huga. Síðar um vorið,
svn sem fyrr ert getið, vann ég kosningu í Þingeyjar-
sýslu með sömu dagskrá. Þegar fyrirlestri mínum úr
Gamla Bíó var dreift um allt land var hann lesinn með
sérstakri athygli og nú þegar verzlunarókjörin þrengja
að hverju heimili verður mörgum að segja, að betur hefði
farið ef tillögurnar, sem fram voru bornar í þeirri ræðu,
hefðu verið studdar af pólitískum blöðum og ráða-
*) Háskóli Islands hefur kennt mörgum embættismannaefn-
um og búið þá menn undir störf í þágu þjóðfélagsins, en að
öðru leyti hefur sú stofnun ekki haft sérlega þýðingu fyrir
þjóðlífið. Þar hefur þvert á móti borið mest á undanhaldi og
manndómsskorti, þegar þjóðinni lá mest á. Þaðan kom flest
af þeim rúmlega 300 mönnum, í tveim fylkingum, sem reyndu
að tefja og eyðileggja skilnaðarmálið mitt í átökunum. En ráð
þessara manna voru að engu höfð. Frammistöðu háskólans í
landvarnarmálunum er áður lýst. Stofnunin hefur sjálf dæmt
sig til áhrifaleysis að frátaldri kennslu embættismannaefna.
lCenningin um „salt og krydd“ þarf að endurmetast úr höndum
Gylfa Gíslasonar.