Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.2004, Qupperneq 81

Tímarit Máls og menningar - 01.09.2004, Qupperneq 81
Trúin á Rússland samfélag en þeirra eigin höfðingjar. Tímabil Nikulásar keisara fyrsta (1824-56) var tími afturhalds, sá tími þegar bæði ritskoðun og leynilög- regla verða öflugar stofnanir sem eiga að koma í veg fyrir alla tilburði til að breyta samfélaginu eða skerða hið minnsta rétt einvaldans til að ráðsk- ast með land og þegna. En þá kemur á daginn, að það eru ekki aðeins „vinstrimenn“, umbótasinnar af ýmsu tagi, sem láta heillast af Rússlandi hinu óendanlega og dularfulla. Markgreifinn de Custine heitir franskur aðalsmaður sem heimsótti Rússland árið 1839 og skrifaði fræga bók um ferðina, La Russie en 1839. Hann var ekki einn þeirra sem hreifst af land- inu, öðru nær: hann sér hvarvetna merki um harðstjórn og lögleysur og ótta, sem og um útsmognar aðferðir rússneskra yfirvalda til að fela óþægilegar staðreyndir og ljúga að erlendum gestum. Og honum finnst að „flestir rithöfundar“ sem heimsækja Rússland, séu „sviksamlega með- sekir Rússum við að blekkja okkur“. Hann fer sterkum fyrirlitningar- orðum um þessa gesti sem „koma úr öllum landshornum Evrópu til þess að brosa í bjálfalegri hrifningu yfir því hrífandi og nána sambandi sem þeir telja að sé á milli keisara Rússlands og þegna hans“. Með öðrum orðum: de Custine er að skamma evrópska gesti sem hafa búið sér til þá íhaldssömu staðleysu (útópíu) að í Rússlandi rætist draumar þeirra um ástir góðs kóngs og alþýðunnar, draumar sem lýðræðistilburðir og póli- tískt þras hafi spillt á Vesturlöndum. í annan stað er hann undrandi á því, að jafnvel þeir gestir sem komi „aðeins af forvitni" eins og gefi frá sér alla gagnrýna hugsun um leið og þeir taka til við að lýsa Rússlandi. Og hann fer svipuðum orðum um ferðasöguhöfunda á tímum Nikulásar og höfð voru um gesti Stalíns hundrað árum síðar: „Annaðhvort hefur þessu landi einungis verið lýst af mönnum sem skapgerð þeirra eða staða leyfir ekki að vera sjálfstæðum, eða þá að einlægustu hugsuðir eins og glutra niður dómgreind sinni um leið og þeir koma hingað.“8 De Custine minnir á fleira. Menn geta gert Rússland að leikvangi drauma sinna - eða martraða. Hann er einn þeirra sem telja Rússland fyrst og fremst víti til varnaðar, land þar sem „engin hamingja er mögu- leg“. Hann ráðleggur hverjum Frakka sem á son sem kann ekki við sig heima í Frakklandi að senda hann til Rússlands - því hver sá sem því landi kynnist af raun „verður sæll að fá að búa í hvaða öðru landi sem væri“.9 Hafa menn ekki heyrt eitthvað svipað um unga menn og óánægða á síðastliðinni öld? En de Custine telur að sönnu teflt á nokkra hættu þegar menn lenda í klónum á útsmognum rússneskum gestgjöfum. Hann lýsir því einmitt mjög skemmtilega, að tignum gesti er sýnt hvað sem hann biður um. En það er alltaf mættur maður sem ber ábyrgð á höllinni, eða skólanum eða TMM 2004 • 3 79
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.