Tímarit Máls og menningar - 01.09.2005, Blaðsíða 81

Menningarvettvangurinn
Gangandi vegfaranda (Mál og menning, 2005). Allar stuttar lýsingar á þeirri
bók eru dæmdar til að vera rangar því hvert ljóð kallar á sína skilgreiningu, að
minnsta kosti við fyrstu yfirferðir. Þó má segja með nokkrum sanni að þetta
sé tvíræð bók að tóni, meinlega fyndin jafnvel, eins og „Slætsmyndakvöld" er
dæmi um (42):
Það tók sig upp gamall píkuskrækur á slætsmynda-
kvöldinu. Ég var soldið miður mín fyrst en fann að
stemningin var virkilega góð og skrækurinn vel við
hæfi. Það hafði enginn orðið var við ryðið í áferðinni
enda allir með hugann við stuðið sem myndirnar
leiddu ótvírætt í ljós. „Þú ætlar bara ekkert að eldast“
sagði Gaui þegar hann kvaddi. Alltaf sami grallarinn
hann Gaui.
Martröð Svía vegna morðsins á Olof Palme er orðin æði löng, 28. febrúar 2006
hefur hún staðið í tuttugu ár. Á hana er minnt nú vegna þess að nýlega kom
út bók eftir sænska lækninn og vísindamanninn Jan Bondeson þar sem þessi
raunasaga er rakin í ótrúlegustu útúrdúrum og smæstu smáatriðum þannig
að málið birtist í nýju, flenniskæru ljósi. Bókin er á ensku, heitir Blood in the
Snow. The Killing of Olof Palme og er gefin út af Cornell University Press. Sam-
kvæmt ítarlegri umsögn í bókablaði Weekendavisens verður átakanlega ljóst í
bókinni hve ótalmörg mistök voru gerð við rannsókn málsins. Bondeson fer
nákvæmlega ofan í allar skýrslur um rannsóknina og rekur hinar fjölmörgu
kenningar um ástæður morðsins. Sjálfur hefur hann sína eigin kenningu um
hvers vegna Palme var myrtur og undirbyggir hana vandlega; hann nefnir ekki
morðingjann með nafni en rökfærsla hans er sterk.
Leikhúsin
Þegar þetta er skrifað er leikhúslífið ekki hafið í landinu en ýmislegt hefur
kvisast um vetrarstarfið framundan. Tinna Gunnlaugsdóttir þjóðleikhússtjóri
lýsti í merku viðtali við Morgunblaðið 12. ágúst sl. stefnu sinni sem um margt
er nýstárleg. Til dæmis ætlar hún að draga úr vægi leikskráa en gefa í staðinn
út tímarit fjórum sinnum á ári sem gæti vel orðið vettvangur fyrir leikhúsum-
ræðu ef það verður ekki bundið of fast við Þjóðleikhúsið. Enn meiri tíðindum
sætir nýtt sýningafyrirkomulag á stóra sviðinu þar sem sýningatímabil verða
afmörkuð og ákveðin fyrirfram, sýningar þéttar í ákveðinn tíma og síðan
hætt, annað hvort í bili eða alveg eftir aðsókn og áhuga. Það gefur auga leið
að sá siður að sýna verk kannski einu sinni í viku í langan tíma býður upp á
að ástríðan detti niður hjá þátttakendum. Þéttar sýningar ættu að þýða betri
sýningar og þetta venur fólk á að drífa sig á það sem það vill sjá en draga það
ekki endalaust.
Meðal spennandi sýninga framundan í Þjóðleikhúsinu er leikrit Olafs
TMM 2005 • 3
79