Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.2005, Blaðsíða 113

Tímarit Máls og menningar - 01.09.2005, Blaðsíða 113
Bókmenntir hjá hústökukommúnu á Norrebro. Sagan er ferðasaga án þess að vera það, ást- arsaga án þess að vera það, slarkrómantík án þess að vera það. Hún minnir helst á bækur tilvistarsinna sem ganga út á að finna grunnkennd þess að vera og tilganginn með lífinu, eins og Flökurleikinn eftir J.P. Sartre. Sú revíukennda staða kemur upp að báðar stelpurnar sem eru kærustuefni Þrándar koma til Kaupmannahafnar á sama tíma, og þó að það eigi að koma í veg fyrir að þær hittist, þá hittast þær, eins og í sönnum revíum. Söguþráðurinn þróast sem sagt út í íróníurómantíkurrevíu í lokin. III. Það stendur til að skilgreina tímana út frá sjálfum sér, en þá þarf að finna stað þar sem hægt er að standa og skoða sig og tímana utan frá. Leiðin er að skoða sjálfan sig jafnóðum í dagbók í nútíð og síðan aftur sömu stundir eftirá í þátíð, til að skoða tímana rækilega úr tveimur áttum út frá sjálfinu sem maður svo aftur er alveg heiðarlegur um. En heiðarleikinn reynist vandmeðfarnari en nítroglusserín því ekki er hægt að segja allt og felst lygin þá ekki í því sem mað- ur velur að sleppa? Hér vill höfundur allavega ekki sleppa banalítetum eins og rassgatinu sem hann er að athuga hvort fylgi manni um allan heim eða ekki, typpinu (sem minnst er á af svo stakri reglufestu í gegnum textann að það mætti vel skrifa um það ritgerð sem mjög sérstaka aukapersónu í sögunni), klósettferðum og slíku. En jafnvel það að muna rækilega eftir typpinu og taka fram hvernig getur gengið á klósettinu, alveg heiðarlega, virðist ekki skilgreina tímana að ráði, breytir engu um heimsmynd fjöldans. Rétt eins og aðrar slíkar ferðir verður klósettferðin í Hugsjónadruslunni nokkuð tíðindalaus og heim- urinn þýtur skeytingarlaus hjá í manísku æði sínu. Höfundurinn gerir sér ljóst að þó hann reyni að vera heiðarlegur og raunsær gagnvart sjálfum sér til að skilgreina tímana gengur það illa upp. í kafla 17, sem heitir Næsti kafli (eins og fleiri kaflar) og er í miðri bókinni segir: Ég/hann er aftur farinn að tala út um rassgatið á mér/sér. Tilgangslausir leikir. Leiknir til að maður skilji sjálfan sig betur. Sjái sig úr fjarlægð. Utanfrá. En það er lygi. Sé ekki sjálfan mig utanfrá. Get það ekki. Öðlast enga fjarlægð í 3. per- sónu. Kemst ekki út fyrir sjálfan mig. (Bls. 123) Bókin breytir nokkuð um tón eftir þetta, formið leysist dálítið upp, án þess þó að hætta að hvíla á sömu grunnstoðum. Aðferð bókarinnar hefur verið vísað á bug, samt er önnur leið ekki prufuð. Það er orðið ljóst að sannleikurinn um mig er ekki sannleikurinn um tímana, svo sjálfmiðaður útgangspunktur leiðir bara í óefni. En það óefni er ákveðið að rata í með því þó að klára sögu einstak- lingsins og afhjúpa hann í það minnsta eftir fremsta megni. En þetta reynist þrautin þyngri því aðalpersónan er á endanum ópólitískur pólitíker, órómant- ískur rómantíker, antíintelektúal intelektúal, sannleiksleitandi sem trúir ekki á sannleikann, firrtur nútímamaður sem fróar sér með ókunnugri konu á TMM 2005 • 3 111
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.