Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1955, Blaðsíða 120

1955
— 118 —
dofa, lystarleysi og sleni. Sjaldnar
finnst mér ég hafa séð veruleg áhrif
af ascorbínsýru, líklega hvað helzt
við lystarleysi i börnum og tannholds-
blæðingu, samfara marblettum, sem
koma af litlu eða engu tilefni. Lystar-
leysið algengt, hitt sjaldgæft. Klassisk
avitaminósueinkenni sjást ekki oft, en
mundi e. t. v. finnast oftar, ef betur
væri að gætt. Kalkgjafir hafa hér oft
greinileg áhrif, einkum ef börn eiga í
hlut. Svefnleysi, óþekkt, andlitsgrettur
og enuresis hverfa stundum eins og
dögg fyrir sólu. Þess má geta, að
mjólkurskortur er ekki óalgengur hér
í sveit á sumum tímum árs, því að
kýr eru fáar. Ekki er sjaldgæft að
rekast á börn, sem eru föl, síkvefuð
og lin, þrátt fyrir daglegar lýsisgjafir.
Þegar að er gáð, reynist haemoglo-
bínprósentan of lág. Þessi börn hafa
oftast verið alin á eintómri mjólk, sem
stundum hefur verið blandin vatni og
sykri, svo sem enn í tíðkast í þessu
menningarlandi. Mömmurnar segja „ó-
mögulegt“ að koma í þau fastri fæðu,
börnin vilji ekki annað en þetta. Með
járnlyfjum (stundum líka bætiefnum)
og sky nsamlegri matarvenjum geta þessi
börn orðið eðlileg á furðu skömmum
tíma. Trúlega mætti ná sama árangri
með réttu fæði einu saman, en tæki
ef til vill lengri tima, ef járnskortur
er mikill. Mjög erfitt er að fullyrða
nokkuð um, hve mikinn þátt vaneldis-
sjúkdómar eiga i mannlegu heilsu-
leysi, en víst er um það, að fáir hafa
hliðsjón af hollustunni, þegar þeir
afla sér matar.
Vestmannaeyja. Drykkjumaður einn
hafði beri-beri á háu stigi. Annars ber
að sjálfsögðu mikið á B-vítamínskorti
hjá drykkjumönnum yfirleitt, þótt
ekki leiði til beri-beri nema í einstaka
tilfelli. Hins vegar er því ekki að
neita, að svo virðist sem B-vitamin-
skortur geri ótrúlega mikið vart við
sig hjá almenningi, einkum þegar líð-
ur á veturinn og raunar stundum allan
ársins hring. Þetta kostar allmikinn
vítaminaustur i töflum eða sprautum
og hefur þannig mikinn kostnað í för
með sér og ýmsa erfiðleika, sem ef
til vill væri hægt að umflýja, ef notað
væri vitamínauðugra mjöl, t. d. hveiti,
sem malað væri i landinu sjálfu og
gæti verið fínmalað en brúnleitt, ágætt
í brauð og kökur, grófasta hratið úr
því síað, 12—15%, en nóg eftir samt
af verðmætum efnum, og mélið í heild
sinni margfalt vítamínauðugra heldur
en nú gerist. Þannig hafa Englend-
ingar reynt að tryggja sig og spara
fólki vítaminkaup nú um margra ára
skeið. Það væri heilbrigðisstjórnar-
innar að gera ráðstafanir til þess, að
inn í landið flyttist óskemmt, ómengað
korn, sem svo yrði malað hér á þann
hátt sem að ofan greinir. Enn fremur
mætti blanda kalki i mélið (calcíum-
carbonati), og gæti það einnig haft
víðtækar afleiðingar i þá átt að bæta
heilsufar þjóðarinnar, einkum yngri
kynslóðarinnar.
18. Caries dentium.
Ólafsvíkur. Tannskemmdir (aðrir
en skólabörn) 56 (allt of lág tala).
Súðavíkur. Mjög almennt.
Hvammstanga. Mikið um tann-
skemmdir.
Grenivtkur. Talsverð brögð eru að
tannskemmdum í fólki á öllum aldri.
Unga fólkið lætur nú gera við tennur
sínar meira en áður, en samt er alltaf
eitthvað dregið af skemmdum tönn-
um, enda oft svo illa farnar, að ann-
að er ekki hægt.
Vopnafj. 103 með tannskemmdir.
Seyðisfj. Tannskemmdir eru algeng-
ar hér sem annars staðar, en mæddu
lítið á héraðslækninum, meðan tann-
læknir var á staðnum.
Búða. Mikið um tannskemmdir og
mikill fjöldi tanna dreginn árlega.
Djúpavoys. Tannskemmdir algeng-
ar, einkum i uppkomnu fólki, ekki
svo ýkja algengar í börnum á skóla-
aldri, mest á Djúpavogi.
19. Chorea chronica heredetaria.
Seyðisfj. Karlmann um sjötugt tel
ég hafa þenna sjúkdóm. Hann er al-
ger öryrki.
20. Cholecystitis s. cholecystopathia
& cholangitis.
Kleppjárnsreykja. Cholecystitis 1.
Súðavíkur. Cholecystitis v. choleli-