Strandapósturinn - 01.06.2014, Page 59

57
Hrómundarsker. Það er gömul sögn að hvort tveggja sé kennt
við Hrómund halta þó að saga hans geti þess ekki. Um einn
kílómetra norðan við bæinn fellur Laxá til sjávar í kröppu gili og
skilur lönd á milli Kjörseyrar, Hlaðhamars og Laxárdals.
Á 18. öld bjó á Kjörseyri maður að nafni Ólafur Þórðarson.
Hann var mikill fram kvæmdamaður og lét hlaða túngarð, hátt í
500 faðma langan, í kringum túnið og segir náttúrufræðingurinn
Nicolai P. Mohr að það hafi verið eina túnið sem var algirt þar
sem hann fór um landið 1780. Fyrir það og fleiri framfaraverk
var Ólafur verðlaunaður af landbúnaðarfélaginu danska. Enn má
sjá stað sumra þeirra framkvæmda er hann stóð að. Um Ólaf
gengu ýmsar sagnir, hann var álitinn margvís og jafnvel göldróttur.
Hann fékkst við lækningar og fór orð af því að honum tækist vel
við geðveikt fólk. Þó vildi það til eitt sinn, er Ólafur var ekki
heima, að unglingspiltur geðveikur, sem komið var til hans,
hengdi sig í skála fram í bænum. Í þá tíð þótti ekki hæfa að þeir
sem tóku líf sitt væru jarðsettir í vígðum reit. Því var drengurinn
dysjaður fyrir norðan bæinn. Þar var síðar reist fjóshlaða og lenti
dysin undir hlöðugaflinum. Við bygginguna var dysinni raskað
og þótt ust menn þá verða varir við svip stráksins. Rifjaðist þá upp
að sagt hefði verið að ekki mætti hreyfa við dysinni. Fyrir nokkru
(laust fyrir 1980) voru þessi torfhús að hruni kom in og til stóð að
jafna þau við jörðu. Ekki þótti ráðlegt að hreyfa við veggnum þar
sem dysin var heldur var fluttur jarðvegur að honum og gerður
lítill hóll. Þar undir er þessi veggur og dysin óhreyfð enn í dag.
Matthías Sívertsen bjó á Kjörseyri 1825–1864. Um hann var
sagt: „Að mörgu leyti mikilmenni í sinni röð.“ Dóttir Matthíasar,
Jóhanna, giftist Finni Jónssyni fræðimanni, þau bjuggu á Kjörs-
eyri 1869–1907. Finni var margt til lista lagt en kunnastur er hann
fyrir ritstörf sín og fræðimennsku um þjóðlegan fróðleik sem
birtist í bókinni Þjóðhættir og ævisögur frá 19. öld (Akureyri 1945).
Við búskap af Finni tók tengdasonur hans og dóttir, Guðmundur
G. Bárðarson og Helga Finnsdóttir. Bjuggu þau á Kjörseyri
1907–1916 en eftir það í Bæ uns Guðmundur gerðist kennari
við Menntaskólann á Akureyri og síðar við Menntaskólann í
Reykjavík. Hann er talinn með helstu jarðfræðingum á sinni tíð.
Á Kjörseyri fæddist sonur þeirra, Finnur Guðmundsson (1909–
1979), náttúru- og fuglafræðingur. Eftir Finni Guðmunds syni er