Strandapósturinn - 01.06.2014, Síða 65

63
Í túninu á Ljótunnarstöðum er lítill hóll þar sem á að vera
dysjuð Ljótunn landnáms kona sú er bærinn dregur nafn sitt af.
Eigi má gera neitt jarðrask í þessum hól því að þá á kirkjan á
Prestsbakka að standa í björtu báli. Þess var gætt þegar túnið var
sléttað á Ljótunnarstöðum að hreyfa ekki við hól Ljótunnar.
Fram undan bænum eru tveir hólmar skammt frá landi en þeir
tilheyra Prestsbakka þar sem þeir voru teknir undan jörðinni um
miðja 19. öld. Norðan bæjarins liggur vegur upp að eyðibýlinu
Hrafnadal. Einnig eru gamlar götur sem liggja frá Ljótunnar-
stöðum yfir Bakkaá á Tóteyrum upp Bakkahlíð og norður yfir
Hvalsárdal fyrir ofan Feykishóla alla leið út í Víkurdal. Þær eru
núna óskýrar en voru mikið farnar í kaupstaðar- og kirkjuferðum
á meðan búið var á bæjunum í Víkur dal.
Prestsbakki
Forn kirkjustaður, hét upphaflega Bakki samkvæmt kirknaskrá
Páls Jónssonar Skálholts biskups frá því um 1200. Fyrst mun talað
um nafnið Prestbakka á 14. öld. Er talið prest ssetur frá 1711. Þó
er sagt í Sjávarborgarannál 1647 (bls. 282): „Vígðist séra Teitur
Ein arsson til Hrútafjarðarþinga eftir séra Þórð Jónsson og reisti
bú á Prestsbakka.“4 Bærinn stendur á sjávarbakka rétt norðan við
ós Bakkaár er rennur með fram túninu snertispöl frá bæjarhúsum.
Fram undan bænum er skjólsæl vík sem áin fellur í. Norðan við
víkina ligg ur Bakkaeyja eins og tangi út í fjörðinn, skilin frá landi
af mjóu sundi er þornar á háfjöru. Land jarðarinnar liggur milli
Bakkaár og Fossár. Neðri hlutinn er mýrlendi með nokkrum
halla, gott ræktunarland. Upp með ánni eru grónir skjólgóðir
bakkar. Ofar tekur Bakka hlíð við, gróin kvistlendi. Prestsbakki
hefur ævinlega verið talinn góð bújörð vegna land kosta svo og
nokkurra hlunninda eins og veiðiréttar í ánni og dúntekju í
eyjunni og Ljót unnarstaðahólmum. Bakkaá á upptök sín vestur
undir sýslumerkjum og rennur eftir Bakkadal sem er afluktur
hæðum og sést ei fyrr en að er komið. Þar var búið á þremur
bæjum fram undir 1960 er hinn síðasti fór í eyði. Heimildir eru
um fleiri bæi í dalnum fyrr á öldum. Suður úr Bakkadal liggur
4 Þorlákur Markússon: Annáll Þorláks stúdents Markússonar í Gröf á Höfðaströnd
og síðar á Sjávarborg eða Sjávarborgarannáll. Útdráttur 1389–1729. Annálar 1400–
1800. 4. b., Reykjavík, bls. 216–349.