Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2021, Side 47

tölfræðilíkaninu var miðað við orðafjölda.12 Kvikt liðanna hefur verið
talin skipta sköpum um það hvort umröðun geti talist fullkomlega eðli-
leg í nútímamáli (sjá t.d. Höskuld Þráinsson 2007:99) en eins og gefur að
skilja er fremur sjaldgæft að beint andlag sé lifandi vera í náttúrulegum
málgögnum. Loks var ákveðni liðanna skráð, upphaflega sem þrígild
breyta þar sem eiginnöfn voru aðgreind frá ákveðnum og óákveðnum
liðum. Við úrvinnslu voru eiginnöfn sameinuð ákveðnum liðum enda
hafa þau jafnan verið álitin jafngild að því er varðar umröðun í málfræði -
legri umræðu.
Textategund er mjög líkleg til þess að hafa áhrif á tíðni umröðunar í
textum. Í athugunum á IcePaHC hefur þetta m.a. komið fram í tengslum
við aðrar orðaraðarbreytur þar sem einkum trúarleg rit hafa sýnt aðra
dreifingu en aðrar textategundir (sjá t.d. Booth 2018). Enda þótt textateg-
und sé ekki mjög áreiðanlegur þáttur í IcePaHC vegna þess að textateg-
undirnar dreifast ekki jafnt eftir öldum var þessi þáttur engu að síður
kannaður. Breytan var einfölduð í tvígilda breytu við úrvinnslu þannig að
trúarleg rit voru borin saman við allar aðrar textategundir.
Loks er áætlaður ritunartími texta notaður til þess að skoða þróun um -
röðunar í tíma. Þar sem dæmasafnið er tiltölulega smátt í sniðum er sums
staðar miðað við samfelld tímabil frekar en við einstök ár eða aldir. Skipt -
ingin sem miðað var við er þá í forníslensku (I=1150–1300 og II=1300–
1500), miðíslensku (1500–1800) og nútímamál (1800 og síðar). Í töl fræði -
líkaninu hér á eftir var hins vegar miðað við tímaeininguna öld. Unnið var
með einstök ár þar sem þróunin er sýnd í töflu og hún teiknuð eftir hráu
gögnunum (sbr. mynd 1). Ekki var gerð tilraun til þess að meta frestun
þungs nafnliðar í þessum gögnum að öðru leyti en því að þyngd liða var
einn þátta tölfræðilíkansins. Hér er því tekið tillit til mögulegrar frestunar
að einhverju leyti í gegnum þáttinn þyngd en einnig er þó vikið nánar að
þyngd í hráu gögnunum til samanburðar við líkanið.

4. Niðurstöður
Áður en fjallað verður um niðurstöður tölfræðilegrar greiningar verður
byrjað á að skoða gróft yfirlit yfir niðurstöður úr athugun á yfirförnum en
Sögulegar breytingar á orðaröð 47
12 Í athugun á hvarfi as-orðaraðar í íslensku var þyngd liða miðuð við orðafjölda (sbr.
Þorbjörgu Hróarsdóttur 2008) og þeirri aðferð var einfaldlega fylgt hér. Engin sérstök
fræðileg ástæða var fyrir því að miða við orðafjölda frekar en stafafjölda við ákvörðun
þyngdar.