Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2021, Page 94

Hvorugkynsorðið áhrif er fleirtöluorð og mynd eignarfalls fleirtölu er
áhrifa. Í (16b) hefur eignarfallsendingunni hins vegar verið skipt úr fyrir
tengihljóðið -s- og hér er því á ferð færsla frá áhrifa (beyging) yfir til áhrifs
(stofn og tengihljóð). Þessi greining Petersen og Szczepaniak (2018) hefur
ákveðna kosti, þ.e. að lýsa sögulegri þróun fyrri liða frá því að vera beyg-
ingarlegir til þess að vera stofnar með tengihljóðum eða jafnvel berir
stofn ar. Þessi greining hentar vel til þess að lýsa færeysku og norsku þar
sem eignarfallið er veiklað eða horfið að mestu (sjá Höskuld Þráinsson
o.fl. 2004:248 og Þorstein G. Indriðason 2011).

5.4 Dregið saman
Í þessum kafla hefur myndun stofnsamsetninga verið borin saman við
myndun eignarfallssamsetninga. Munur á myndun þessara samsetninga
liggur í því að stofnsamsetningar sækja stofninn einan án beygingarlegra
upplýsinga til stofnmyndarinnar en eignarfallssamsetningin nær í beygð -
an lið til beygingarmyndarinnar. Hægt er að lýsa þessu ferli með nánari
útfærslu á því hvernig afleiðslu þessara samsetninga er háttað, eins og
gert var í kafla 5.2. Í 5.3 var svo nánar farið í myndun eignarfallssamsetn-
inga í færeysku og sagt frá hugmyndum sem fela í sér þróun um lengri
tíma frá eignarfallssamsetningum yfir í stofna með tengihljóði.

6. Niðurstöður og lokaorð
Í þessari grein hefur verið sagt frá rannsókn á eðli og uppruna stofnsins í
stofnsamsetningum í íslensku með nokkrum samanburði við stofnsam-
setningar í öðrum málum. Í inngangi var varpað fram eftirfarandi spurn-
ingum:
(17) a. Er hægt að greina stofninn í stofnsamsetningum beygingarlega?
b. Af hverju er stofninn í stofnsamsetningum nær eingöngu óhljóð -
verptur?
c. Hvernig er myndun stofnsamsetninga frábrugðin myndun eignar -
fallssamsetninga?
Reynt hefur verið í einstökum köflum að finna svör við þessum spurn-
ingum en hér skal það helsta rifjað upp. Komist var að þeirri niðurstöðu
að ekki sé hægt að greina stofninn í stofnsamsetningum beygingarlega,
þ.e. að stofninn í stofnsamsetningum með nafnorðum og lýsingarorðum
sé ekki merktur beygingarþáttum eins og tölu og falli. Þessar niðurstöður
Þorsteinn G. Indriðason94