Saga


Saga - 2020, Blaðsíða 72

Saga - 2020, Blaðsíða 72
flutt til í kirkjugörðum þannig að ástvinir hvíldu saman í slíkum reitum hvort sem þeir voru sérstaklega afmarkaðir eða ekki.20 Þessi merking reglugerðarákvæðisins verður ljós þegar þess er gætt að sóknarnefndir áttu að meta hvort ástæður leyfðu slíka grafreiti. Það gátu þær aðeins metið á þeim stað sem þær höfðu yfirráð yfir, það er í kirkjugarði, en ekki heima á einstökum bújörðum þar sem heima - grafreitir voru staðsettir. Einu ástæðurnar sem sóknarnefndir hefðu getað metið í því sambandi voru fjárhagslegar og fólust í hvort sóknin þyldi það tekjutap sem af heimagreftrun kynni að hljótast. Við því var þó séð með öðrum hætti.21 Fyrirvarinn fjallar raunar heldur ekki um þessar fjárhagslegu aðstæður heldur hvort rými í kirkjugarðinum leyfði úthlutun af þessu tagi. Enn fremur segir að legstaðareigandi skuli fá hjá kirkjuhaldara löglegt heimildar skjal fyrir legstaðnum. Slíka heimild gat kirkjuhaldari ekki veitt jarðeig- anda á eigin jörð. Þá kvað reglugerðin á um að skrá yfir út mælda legstaði skuli fylgja kirkjustóli kirkjunnar. Það er skrá sem fjárhalds- manni kirkju bar að færa yfir eignir hennar og innanbúnað auk fastra tekna. Eðlilegt var að ættargrafreitur í sóknarkirkjugarði með þeim mannvirkjum sem honum tilheyrðu, til dæmis girðingu og minningarmörkum, fylgdu slíkri skrá. Því máli gegndi aftur á móti ekki um grafreiti sem voru staðsettir á jörð í einkaeigu. Mestu skiptir þó að umsóknar- og leyfisveitingarferlið breyttist ekki eins og Stefán gerir ráð fyrir.22 Umsóknir voru áfram sendar til æðstu yfirvalda, afgreiddar af þeim og haldið til haga í skjalasöfnum þeirra. Heimagrafreita er aftur á móti ekki getið í lögum fyrr en 1932 og ekki í reglugerð fyrr en 1934. Þá var ráðherra heimilað að veita leyfi fyrir upptöku grafreita. Markmiðið með kirkjugarðalögunum 1901 og 1932 var að ráða bót á bágu ástandi kirkjugarða víða um land og tryggja viðhald þeirra.23 Heimildarákvæðunum um heima- grafreiti sem tekin voru upp í síðari lögin var ætlað hliðstætt hlut- verk en þó einkum að auðvelda upptöku þeirra eftir aðhaldstímabil sem ríkt hafði frá um 1918 eins og síðar mun greint frá. Fram að þeim tíma hvíldi stofnun heimagrafreita aðeins á stjórnvaldsákvörð - hjalti hugason70 20 Lík voru einnig færð milli garða sem og kirkjugarða og heimagrafreita. Sjá m.a. gögn í ÞÍ. Dóms- og kirkjumálaráðuneyti. 2002. B/1252.1. Líkflutningar frá 29. janúar 1943 til 31. desember 1972. 21 Sjá Björn Hallsson, „Eptirmæli,“ Austri 18. mars 1915, 39. 22 Stefán Ólafsson, „Heimagrafreitir á Íslandi“, 158–159. 23 Sama heimild, 159.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200
Blaðsíða 201
Blaðsíða 202
Blaðsíða 203
Blaðsíða 204
Blaðsíða 205
Blaðsíða 206
Blaðsíða 207
Blaðsíða 208
Blaðsíða 209
Blaðsíða 210
Blaðsíða 211

x

Saga

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Saga
https://timarit.is/publication/775

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.