Læknaneminn - 01.04.1999, Blaðsíða 36

arútreikningar hafa verið gerðir sem sýna fram á auk-
inn sparnað eða hagkvæmni með sameiningu í stærri
sjúkrahús. Flestir sem hugleitt hafa málið eru þeirrar
skoðunar að bygging nýs sjúkrahúss sé forsenda fyr-
ir því að nokkurt vit sé í að leggja út í slíka samein-
ingu. Stefna núverandi stjórnvalda er að slá á þenslu
í þjóðfélaginu með því að draga saman opinberar
framkvæmdir og því er ólíklegt að ráðizt verði í
byggingu nýs sjúkrahúss á næstunni. Þá er nýhafin
bygging barnaspítala á Landspítalalóð ekki trúverð-
ugt merki um að stjórnvöld ætli sér á næstu árum að
ráðast í byggingu nýs sjúkrahúss á stór-Reykjavíkur-
svæðinu. Þeim sem telja að ná megi betri nýtingu
tækja með sameiningu má benda á að tæki eru nú
þegar gjörnýtt og reyndar ofnýtt og endurnýjun of
hæg. Tilkoma öflugrar, sjálfstæðrar röntgenstofu í
Reykjavík fyrir nokkrum árum virkaði sem aflgjafi á
röntgendeildir sjúkrahúsanna, sem fengu samkeppni
og náðu þrátt fyrir mjög þröngan stakk að bæta þjón-
ustuna verulega. Þannig varð sú samkeppni öllum til
góðs.
Orökstuddar eru þær væntingar að á sameinuðum
ríkisspítala verði stunduð betri læknisfræði, sérfræði-
þekking nýtist betur eða betri þjónusta verði við hina
veiku. I slíkum fullyrðingum felst ofurtrú á kostum
stærðarinnar. Með slíkar skoðanir að leiðarljósi hafa
sjúkrahús verið sameinuð víða erlendis en illa tekizt
til. Telja ýmsir að hagkvæm stærð bráðasjúkrahúsa sé
einmitt 200-400 rúm. Tilvitnanir í erlenda útreikninga
um fjölda sjúkrahúsa og sérdeilda með hliðsjón af
íbúafjölda er ekki unnt að heimfæra upp á íslenzkar
aðstæður. Flestar þjóðir sem eru að setja sér slíka við-
miðunarstaðla gætu lært margl af því að kynna sér hið
íslenzka kerl'i.
Nýlega voru sameinuð í Reykjavík tvö sjúkrahús,
sem voru um margt ólík. Samhliða því samrunaferli
hefur átt sér stað á hinu nýja sjúkrahúsi þróun, sem
enn stendur yfir. Fleiri læknisverk eru leyst af hendi
án þess að til innlagna komi og fækkar því legupláss-
um, en sjúklingar sem lagðir eru inn, eru þeir sem
krefjast meiri þjónustu svo sem stærri skurðaðgerða.
Unnt er á vel útbúnu sjúkrahúsi að gera flestar rann-
sóknir án innlagnar svo og margar smærri aðgerðir á
sviði skurð- og lyflækninga. Til þessa nýtast dag-
deildir þar sem unnt er að skipuleggja starfið fram í
tímann.
HÁSKÓLASJÚKRAHÚS
Eitt af hefðbundnum meginverkefnum sjúkrahúsa
32
er kennsla heilbrigðisstétta. Menntamálaráðuneytið
er stjórnarráð læknadeildar Háskóla íslands. Heil-
brigðis- og tryggingamálaráðuneytið er stjórnarráð
sjúkrahúsanna. Margir sjúkrahúslæknar eru jafnframt
kennarar við Háskóla Islands. Bæði sjúkrahúsin í
Reykjavík eru kennslusjúkrahús en eru misdugleg við
að kalla sig háskólasjúkrahús. Ósennilegt er að stjórn
sameinaðs sjúkrahúss í Reykjavík yrði falin mennta-
málaráðuneyti. Þeir sem vonast til að sameinað
sjúkrahús í Reykjavík geti orðið sterk háskólastofnun
gera sér grein fyrir því að slík stofnun krefst meira
rekstrarfjár en nú er lagt til kennslu og vísindastarf-
semi á sjúkrahúsunum.
FORVINNA STJÓRNVALDA
Vinnuhópur sem heilbrigðisráðherra fól fyrir
nokkrum árum að gera úttekt á sjúkrahúsunum og til-
lögur til framtíðar, komst að þeirri niðurstöðu að
ástandið væri harla gott. Rekstrarkoslnaður væri lág-
ur, afköst starfsfólks góð, legutími stuttur og fram-
leiðni sjúkrahúsanna stæðist vel samanburð við það,
sem væri annars staðar á Norðurlöndunum. Ráðlegg-
ingar vinnuhópsins voru í nokkru ósamræmi við nið-
urstöður úttektarinnar, sem virtust ekki gefa tilefni til
róttækra breytinga. Lagt var til að sameina sjúkrahús-
in í einn stóran háskólaspítala og skyldi hann settur
saman úr einingum, sniðnar eftir ódýrustu deildum á
hverju sviði á þeim sjúkrahúsum á Norðurlöndum
sem höfð voru til hliðsjónar. I leiðinni átti að spara
stórfé og fækka starfsmönnum á sjúkrahúsunum um
nokkur hundruð.
L0KA0RÐ
Óráðlegt hlýtur að teljast að vinda sér í sameiningu
sjúkrahúsanna í Reykjavík á grundvelli tillagna sem
þessara.
Islendingar hafa sem betur fer ennþá efni á því að
halda uppi góðri sjúkrahúsþjónustu fyrir veikt fólk,
góðum skóla fyrir heilbrigðisstarfsmenn og nokkru
vali um vinnustaði fyrir þá að námi loknu.
Islendingar hafa ekki efni á því að auka miðstýr-
ingu og ríkisrekstur í heilbrigðiskerfinu, gera sjúkra-
húsin að orrustuvelli pólitískrar hugmyndafræði eða
afnema áhrif lækna á stefnumörkun og stjórnun
sjúkrastofnana.
LÆKNANEMINN • 1. tbl. 1999, 52. árg.