Úrval - 01.05.1963, Qupperneq 135

RÚSTAFUXDURINN Á ATÝFUNDNALANDl
143
Mun þar miklu hafa ráðið Aust-
ur-Græníandsstraumurinn, þegar
vestur i liann kom, og svo
Labradorstraumurinn, sem viS
tekur, þegar vestar drégur, og
setur hann líka í suSurátt. Getur
ekki skeS aS eitthvaS af þessum
týndu skipum hafi rataS i svip-
aSa hafvillu og Bjarni og tekiS
land einhvers staSar á strand-
lengju þessara miklu landa og
ílenzt þar, þótt ekki fari sögur
af? Þeir fóru frá íslandi til þess
aS nema nýtt land og búnir aS
heiman til þess. Var þá nokkuS
eðlilegra en aS þeir settust aS í
því landi, sem þeir fyrst komu
til og töldu landkosti viSunandi?
Það er ekki aS marka þótt
Bjarni vildi ekki ilendast í þess-
um löndum, sem hann sá og
sigldi fram hjá. Hann var fyrst
og framst í kaupferS og ætlaði
sér á ákveðinn stað, á eftir föð-
ur síniun, sem flutt hafði frá
íslandi til Grænlands þetta sama
sumar. Mjög hefur verið liðið á
sumarið og' því engan tíma að
missa, en eftir að finna Græn-
land. Tækist þaS ekki, þá að
komast aftur til íslands, eða jafn-
vel til Noregs, ef allt um þryti.
Enda er ekkert hik, áfram held-
ur Bjarni og lætur skipverja
sína sem virðast hafa verið
orðnir leiðir á útivistinni, ekki
telja sig á aS taka land. Öll sú
ferðasaga ber vott um góða
skipstjórnarhæfileika Bjarna og
farsnilli.
Þótt sleppt sé þeirri tilgátu,
að eitthvað af þessum týndu
skipum hafi náð landi i þess-
um næstlægu löndum, og málið
afgreitt með því, að þau hafi
farizt, er til önnur heimild, sem
tekur af öll tvímæli um það, að
íslendingar stunduðu siglingar
vestur í heim, þótt þeir séu ekki
nafngreindir. Heimild þessi er
samningur sá, er þeir gjörðu við
Ólaf konung Haraldsson. Hann
sat að vTöldum í Noregi á árun-
um 1014—1030. Eitt atriði þessa
samnings er um landauragjaldið,
en það urðu allir að greiða, sem
til Noregs sigldu. Það var eins
konar hafnargjöld þeirra tíma,
og var alltilfinnanlegur tollur á
íslenzkum farmönnum. Um það
segir í samningi þessum: „Und-
anskyldir landauragjaldi skulu
íslendingar þeir, sem sæhafa
verða til Noregs, er ætluðu til
Grænlands eða í landaleitari,
eða ef vildu færa skip sín milli
hafna.“
Nú er það alþekkt í milliríkja-
samningum, bæði fyrr og síðar
að koma inn i slíka samninga
þeim ákvæðum, sem þeir telja
sér nauðsynlegust vegna sinna
atvinnuvega. Það er því aug-
Ijóst að Grænlandssiglingar og
landkönnun hafa íslendingar
stundað á þessum árum.