Úrval - 01.07.1966, Side 86

84
ÚRVAL
Fjölskylda hans hverfur sífellt
meir í móðu fjarlægðarinnar á hin-
um löngu rannsóknarleiðangrum
hans. Hann elskar hana að vísu og
hann vinnur fyrir henni og vill
eiga hana þarna heima. Kona hans
hét E'izabeth Batts og var af al-
múgafólki úr sveit og hann kvænt-
ist henni hálfu ári áður en hann
lagði upp í þá ferð, sem hér segir
af. Á þeim sautján árum, sem hún
var gift Cook, sá hún mann sinn
aðeins með margra ára millibili og
þá ekki nema fáa mánuði í hvert
sinn. Börn áttu þau sex og lifði
Elizabeth þau öll og einnig mann
sinn. Það er ekki orð að finna hjá
Cook um alla þessa sögu, sem virð-
ist þó hafa verið all-döpur á stund-
um.
Höfðingjastjórn um borð.
Skipshöfnin á Endeavour var eins
og við var að búast á þessum tíma,
múgamenn, týndir saman sinn úr
hverri áttinni, og var sumum þetta
sjálfrátt ferðalag en sumurn ekki,
eins og jafnan var um sjóliða í Hin-
um konunglega brezka flota á þess-
um tíma. Allir voru mennirnir van-
ir sjómennsku og því harðrétti, sem
henni fylgdi. Zachary Hicks, næst-
ráðandi um borð, var aðeins fáum
árum yngri en Cook, þriðji mað-
ur að völdum, var John Gore, sem
hafði siglt með Wallis á Höfrungn-
um. Skipshöfnin öll, það er þeir,
sem sigldu skipinu var sjötíu manns,
og meðal hennar var læknir, og
prestur, síðan fjörutíu fullgildir há-
setar, nokkrir léttadrengir eða við-
vaningar og átta þjónar. Um borð
voru einnig tólf sjóliðar, sem höfðu
því hlutverki að gegna, að vernda
og gæta skipshafnarinnar við land.
Loks er að telja vísindamenn þá,
sem voru þarna á vegum Konung-
lega vísindafélagsins (The Royal
Society), þeir voru stjörnufræðing-
urinn Charles Green og nokkrir
náttúrufræðingar og listamenn, og
var fyrirliði þeirra Joseph Bank.
Við vitum mikið um Bank. Hann
varð hinn frægasti maður og raun-
verulegur einræðisherra í öllu vís-
indalífi Englendinga og forseti Kon-
unglega vísindafélagsins um hálfrar
aldar skeið. Verndari ótal leiðangra
og framkvæmda og átrúnaðargoð
lista- og vísindaheims Lundúnabúa,
og kannski hefur andleg spekt
aldrei staðið þar í bæ með meiri
bióma.
Það eru til mörg málverk af Jos-
eph Bank, og bréfaskipti hans voru
feykileg og hann lagði hönd að
allri vísindastarfsemi og var í stuttu
máli alþekktur maður á sínum
tíma.
(Það þarf ekki að kynna okkur íslend-
ingum svo mjög sir Joseph Bank. Við
rhunum þann mann, svo lengi, sem við
munum Jörund okkar Hundadagakonung,
og eigum honum margt gott upp að unna,
og má af þvi marka hvílíkur maður hef-
ur verið þarna á ferð, að hann skuli
standa jöfnum fótum á Tahiti og íslandi
og vinna sér til ágætis í báðum þessum
ólíku löndum. Hann kynnti sér siðu og
háttu lahdsbúa svo vel, að hann gat lagt
gott til í báðum löndunum. Þýð.).
En Jóseph Bank, var ekki orðinn
Sir, þegar hann lagði úr höfn á
Endeavour, heldur aðeins tuttugu
og fimm ára gamall, og verðum við
í þessari sögu að gæta þess, þegar