Úrval - 01.07.1966, Blaðsíða 11

Úrval - 01.07.1966, Blaðsíða 11
RANNSÓKNIR í LÆKNISFRÆÐI 9 efnisskort“. „Aðferð til að mæla samdráttarkraft etheronsvampa, sem græddir eru undir húð“. Og „Samanlögð frumufyrirferðin sem mælikvarði á vaxtarseinkun kvið- arholsæxla í músum“. Vissulega birtast á hverju ári greinargerðir í þúsundatali um frumlegar athuganir frá mönnum, sem starfa að læknsfræðirannsókn- um um víða veröld. Fljótt á litið kann að virðast sem þær á engan hátt snerti sjúklinginn í rúmi sínu í sjúkrahúsinu eða á stólnum í bið- stofu læknisins. En alltaf eru lækn- ar að rekast á eitthvað í læknisrit- um, sem kemur þeim að notum í starfi sínu og snertir það beinlín- is. Óhemju miklum tíma, orku, dýr- mætri heilastarfsemi og peningum er varið til þess, sem nefnt er „und- irstöðurannsóknir“. Þrátt fyrir það er öllum þeim tíma og orku vel varið. I sögu nútíma framfara í læknis- fræð úir og grúir af grundvallar uppgötvunum, gerðum í rannsókn- arstofunum, og þótt mikið djúp virðist staðfest á milli þeirra og raunverulegs, daglegs starfs lækna, hjúkrunarliðs og sjúklinga, kemur að því einn góðan veðurdag, að þeim er beitt til lausnar á hvers- dagslegum vandamálum. Louis Pasteur var til dæmis efna- fræðingur. Hann var gersamlega ó- fróður um læknisfræði og skurð- lækningar, hafði aldrei svo mikið sem stungið á kýli. Við rannsóknir sínar á því vandamáli frönsku bænd- anna, að vínið súrnaði, uppgötvaði hann gerla í hinum edikssúra, gerj- andi vökva. Frá því að sanna, að slíkar lifandi smáverur valda sýru- myndun í víni, tókst honum með hugvitsamlegum rannsóknaraðferð- um skref fyrir skref að sanna, að slíkar smáverur valda einnig sjúk- dómum. Með því að sanna, að viss gerill (bacillus anthracis) væri valdur að miltisbrandi (anthrax) og með því að framleiða bóluefni til varnar gegn sjúkdómnum, lagði hann grundvöllinn að allri nútíma sýklafræði. Það var fyrsta skrefið á sigurgöngu vorri gegn smitnæm- um sjúkdómum. Enski læknirinn Joseph Lister las ritgerð Pasteurs um þetta og skild- ist þegar, að það væru slíkir sýkl- ar, sem væru valdir að smitun og ígerðum í skurðsárum við skurð- lækningar. Hvernig átti nú að koma í veg fyrir þessa blóðeitrun, sem fylgdi í kjölfar nálega hverrar ein- ustu skurðaðgerðar? Einn vinur Listers, sem var efnafræðingur, stakk upp á að nota karbólsýru, á þeim forsendum, að hún hafði ver- ið notuð til að eyða ódaun í skolp- ræsum, og minnugur þess óþefs, sem ríkti í sérhverri skurðlækninga- deild sjúkrahúsanna á þessum ó- heillatímum. Notkun karbólsýru, fyrsta sóttvarnarlyfsins, reyndist hafa undursamleg áhrif. Það er því engum vandkvæðum bundið að rekja hið glöggskyggna samband á milli efnafræðingsins, sem vinnur að rannsóknum á víni og annars efnafræðings, sem reynir að eyða ódaun í skolpræsum annarsvegar og hns bráðsnjalla skurðlæknis Vikt- oríutímabilsins hinsvegar, sem sam- eiginlega valda hinni stórkostleg- ustu og víðtækustu byltingu í skurð-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Úrval

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Úrval
https://timarit.is/publication/1841

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.