Úrval - 01.11.1966, Blaðsíða 12

10
ÚRVAL
En hvers vegna höfðu birnirnir ein-
mitt valið þennan dag? Og hvað
var það, sem hafði einmitt sett hina
líffræðilegu klukku bjarnanna í
gang þennan dag? Var það hitastig-
ið, loftþrýstingurinn, minnkandi æti,
snjókoman eða eitthvað enn annað?
Eða leit það aðeins svo út, sem
þessir þættir úmhverfisins hefðu
bræðurnir og hinir vísindamennirn-
sett klukltuna í gang? Craighead-
ir, sem voru þeim til aðstoðár, álitu
höndum rannsóknir á grábjörnunum,
um spurningum í fyrsta sinni.
Samvistum við fálka og erni.
Craigheadbræðurnir höfðu með
höndum rannsóknir á grábirnunum,
Ursus horribilis, og áttu rannsóknir
þessar að standa í samfleytt sjö ár.
Og þennan dag voru einmitt fimm
ár liðin, frá því rannsóknirnar hóf-
ust. Þeir voru synir náttúrufræð-
ings, og var mikið um náttúrufræð-
inga í ætt þeirri. Þeir höfðu alizt
upp í Washington. Fljótt fóru þeir
að stunda náttúrurannsóknir. Þeir
létu sig síga niður gjárveggi til
þess að rannsaka lifnaðarhætti fálka
og arna. Eitt sinn voru þeir skildir
eftir á kóralrifi í Kyrrahafinu og
áttu þeir að rannsaka möguleika
manna á að halda í sér lífinu við
kröpp kjör í frumskógunum, þar var
um að ræða einn þátt víðtækari
rannsókna þessa efnis á vegum
bandaríska flotans. Það var einmitt
á þessari eyju, að þeir ákváðu að
halda samvinnu sinni áfram og
leggja stund á rannsóknir villtra
dýra. Skyldu rannsóknir þeirra
stuðlg beint og óbeint að náttúru-
og dýravernd til viðhalds þess jafn-
vægis náttúrunnar, sem maðurinn
hefur þörf fyrir, eigi hann að við-
halda líkamlegri og andlegri heil-
brigði sinni.
Þegar þeir fréttu það mörgum ár-
um síðar, að grábjörninn væri stöð-
ugt að verða sjaldgæfar i Vestur-
ríkjunum og líkur væru á því, að
hann væri að deyja þar út, hvöttu
þeir landfræðifélag Bandaríkjanna,
Vísindasjóð Bandaríkjanna, Philco
Radio Corporation og bandarísku
fiski- og dýralífsþj ónustuna til
þess að styrkja þá til að framkvæma
ýtarlega rannsókn á björnunum i
Gulsteinagarði og lifnaðarháttum
þeirra. Upplýsingar þær, sem þeh-
öfluðu þar ásamt læknum þeim, eðl-
isfræðingum, verkfræðingum og líf-
fræðingum, sem aðstoðuðu þá, eru
nú notaðar til þess að gera grá-
björnunum það auðveldara að lifa
áfram því lífi, sem þeir hafa lifað
í Gulsteinagarði, gera þeim mögu-
legt að reika þar um, afla sér fæðu
og skýlis, útbúa sér híði og liggja 1
þeim í friði.
„Útvarpsbirnir.“ Craigheadbræð-
urnir voru meðal hinna fyrstu til
þess að nota sér hin nýju geimvís-
indi, sem gefið hefur verið heitið
„bio-telemetry“, en þar er um að
ræða aðferðir til þess að afla upp-
lýsinga um dýr í fjarlægð með
hjálp útvarpsendi- og móttöku-
tækja. Frank segir svo um þessa
aðferð: „Birnirnir fara á mjög óað-
gengilega staði, reika langar leiðir,
og þeir eru mest á ferli á næturnar.
Okkur var ekki unnt að fylgja þeim
stöðugt eftir og fylgjast að staðaldri
með atferli þeirra án útvarpssendi-
og móttökutækja."
En samt var ekki auðvelt að afla