Úrval - 01.08.1968, Blaðsíða 35

LÆKNAVÍSINDIN SÆKJA FRAM . . .
33
neinn bata að ræða. Og enn eru
alls ekki til nægilega margar vél-
ar né þjálfað starfslið til þess að
hjálpa þeim, sem eru hjálparþurfi.
HVER ÁKVEÐUR?
Hver velur þá sjúklingana, sem
á að meðhöndla? Hver ákveður,
hvenær binda skal endi á slíka með-
höndlun? í einni bandarískri „dia-
lysishjúkrunarmiðstöð“ eru þessi
vandamál lögð fyrir nefnd lækna,
presta og kaupsýslumanna. Þegar
bezt lætur, er hér aðeins um að
ræða aðferð til þess að dreifa hinni
ógnvænlegu ábyrgð, því að grund-
vallarvandamálið verður enn óleyst
sem fyrr.
Nú eru þeir, sem að læknisfræði-
legum tilraunum starfa, komnir
langt áleiðis með að búa til starf-
hæfa gervidælu, sem geti tekið að
sér starfsemi sjúkra hjartna. Og þá
vakna sömu spurningarnar að nýju.
Og hvað verður svo næst? Gervi-
lifrar? Gervilungu? Gerviheilar?
Erum við að stíga inn í eins konar
martraðarveröld, þar sem lífinu
verður haldið í helmingi íbúanna
með hjálp véla, sem hinn helm-
ingurinn heldur í starfhæfu á-
standi?
í rökkurheimi læknislistarinnar
eru margar slíkar erfiðar spurn-
ingar og fá svör. Við erum þegar
farin að reyna að breyta mann-
veru, áður en hún fæðist í heim-
inn, með uppskurði á fóstrinu. Eng-
in hugmynd, sem nú kemur fram,
virðist of fáránleg til þess að íhuga
hana, því að sé hægt að skapa líf
í rannsóknarstofunni, ætti einnig
að vera hægt að ummynda lífið og
breyta einkennum lífveranna. Þá
verðum við að glíma við þá spurn-
ingu, hvað yrði um sérstök persónu-
einkenni mannsins, persónugöfgi og
virðingu, hina sönnu heildarmynd
persónu hans við slíkar aðgerðir.
Þetta eru ekki eingöngu vanda-
mála læknisins eða vísindamanns-
ins, heldur alls mannkynsins. Og er
við veltum þeim fyrir okkur, finn-
um við til ríkrar þarfar fyrir leið-
söng einhverrar vitsmunaveru, sem
er meiri en við sjálf. Við látum fall-
ast á kné í auðmýkt. Við mundum
kjósa það heldur, að Skaparinn tæki
í hnakkadrambið á okkur og segði
okkur, hvað við ættum að gera.
En það er ekki hlutverk hans.
Hann gaf okkur huga, sál og frelsi
til þess að velja. Það eru örlög okk-
ar að glíma við þessi vandamál,
taka þeim sem hluta af lífi okkar.
Það getur vissulega verið guðs vilji,
að maðurinn vaxi svo að þroska í
sannleiksleit sinni, að hann verði
fyrr eða síðar sú næstum guðlega
vera, sem honum var upphaflega
ætlað að vera.
Ef til vill hefur það verið þetta,
sem skáldið Robert Louis Steven-
son átti við, þegar hann sagði:
„Maðurinn er dæmdur til einhverr-
ar göfgi“.
i