Úrval - 01.08.1968, Blaðsíða 19

HEIMKOMAN TIL JERÚSALEM
17
Kristnir menn náðu brátt Jerú-
salem í sínar hendur að nýju og
ráku Persa burt. En þeim tókst
ekki að halda borginni lengi. Árið
637 reið Omar kalífi, vinur og
áhangandi Múhameðs, á asna sín-
um upp að hliðum Jerúsalem og
krafðist þess að borgin gæfist upp.
Kristnir menn í borginni gáfust
upp og fóru fram á vernd fyrir
helgistaði sína.
Gyðingum var síðan leyft að
setjast að í Jerúsalem að nýju.
Gyðingar yrðu fyrir tiltölulega
litlum þvingunum eða ofsóknxun í
hinni helgu borg, og sama var að
segja um lönd múhameðstrúar-
manna allar miðaldirnar. Margir
Gyðingar héldu til Jerúsalem á
gamalsaldri til þess að deyja þar.
Hópur meinlætamanna bjó þar.
Þeir báðu dag og nótt fyrir endur-
reisn musterisins og komu Messí-
asar. Borgin dró til sín fræðimenn
af Gyðingaættum frá Vestur-
Evrópu og víðs vegar að úr hinum
arabiska heimi.
Öldum saman komu Messíasar-
trúarhreyfingar fram á meðal Gyð-
inga í Evrópu og Asíu. Öðru hverju
söfnuðust æstir hópar saman til
þess að búa sig undir endurkom-
una til hinnar helgu borgar. Á
krossferðartímunum höfðu Gyðing-
ar í Persíu og írak áætlanir á
prjónunum um að halda til
Palestínu og vinna landið sér til
handa, líkt og krossfarar höfðu
gert. Árið 1147 gáfu Gyðingar í
Baghdad allar eignir sínar til góð-
gerðastarfsemi og tóku sér stöðu
á húsþökum heimila sinna og biðu
eftir því, að englar kæmu og flyttu
þá með sér til Jerúsalem.
Á 16. öld og einnig aftur á 17.
öld reyndu leiðtogar Gyðinga að
skipuleggja „heimför“ Gyðinga til
landsins helga, en það varð ekkert
úr þeim tilraunum. Það var allt-
af eitthvað, sem hindraði fram-
kvæmdir. Meðan á öllu þessu stóð,
dvöldu trúaðir Gyðingar í sínum
eigin hluta 1 suðvesturhorni borg-
arinnar og héldu áfram að grafa
sína dauðu í grafreit utan borgar-
múranna í vesturhlíðum Olífufjalls.
Þúsundir illa farinna legsteina með
hebreskum áletrunum bera vott um
þá trú Gyðinga, að það sé í Jerú-
salem, sem engillinn Gabríel muni
boða upprisu dauðra.
Það voru þrár Zionista, sem urðu
þess að lokum valdandi, að Gyð-
ingar komust aftur til Jerúsalem.
Á 19. öld reistu þeir fyrsta úthverfi
sitt fyrir utan borgarmúrana. Út-
hverfið óx og teygði sig í vestur-
átt marga mílna veg yfir hinar
grýttu, trjálausu hæðir Júdeu. Eft-
ir því sem þetta Gyðingahverfi óx
í vesturátt, breytti það um svip.
Það varð gerólíkt gamla borgar-
hlutanum með hinum dökku og
dulúðgu veggjum hans. Nú lítur
þessi hluti borgarinnar út eins og
venjuleg Vesturlandaborg, þar sem
nýtízkulegur stíll er ríkjandi í
byggingalist. íbúarnir sækja pop-
listarsýningar, dagblöðin birta aug-
lýsing'ar um líftryggingar og til-
kynningar frá megrunarklúbbum.
Á matseðli eins gistihússins er
gamla Gyðingaréttinum „gefúlte
Fisch“ jafnvel lýst sem „carpe
farcie á la juive“.