Úrval - 01.11.1973, Qupperneq 129

ÓVINUR VIÐ HLIÐIN
127
í hernaðarsögu mannkynsins. Meira
en tvær milljónir manna og kvenna
hafði dáið.
Manntjón Rauða hersins var 750
þús. fallnir, særðir og týndir.
Manntjón Þjóðverja var 400 þús.
manns, ítala 130 þús., Ungverja og
Rúmena til samans á að gizka 320
þús. manns.
Af íbúum Stalingrad, sem voru
um 500 þús. lifðu aðeins 150 þús af.
Flestir höfðu annað hvort farizt
strax fyrstu dagana eða yfirgefið
borgina til langtímadvalar í Asíu.
Enginn veit hve margir hafa látizt
og ágizkanir á reiki.
Af hinum látnu höfðu ekki flest-
ir farizt í orrustum. Þegar 6. her-
inn gafst upp tóku Rússar meira en
500 þús. fanga. En í mánuðunum
febrúar, marz og apríl, fórust meira
en 400 þús. þessara manna. í mörg-
um tilfellum sveltu Rússar þá í hel.
Eftir sigurinn við Stalingrad
héldu Rússar ákveðnir í vesturveg,
alla leið til Berlínar og arfurinn af
þeirri áköfu ferð blasir enn við öll-
um við hjartastað Þýzkalands fram
á þennan dag.
Fyrstu spor Sovétríkjanna til hlut
verks síns, sem núverandi stórveldi
voru stigin við Stalingrad á bökk-
um Volgu.
Fyrir Þjóðverja voru ófarirnar
við Stalingrad stærsti atburður
styrjaldarinnar. Vaxandi efasemdir
héldu innreið sína í hugi fólks og
þeir, sem höfðu trúað á sigur Hitl-
ers og óskeikulleika, riðuðu til falls.
Helgisögn um hann, sem ósigrandi
stríðshetju var úr sögunni.
Stalingrad var upphaf endisins
fyrir Þriðja ríkið.
Og samt hernaðarlega og her-
fræðilega talað hvílíkt afrek Þjóð-
verja — bæði almennra hermanna
og foringjanna — allt frábært.
Árið 1944 kom Charles de Gaulle
til Stalingrad og virti fyrir sér rúst-
irnar sem enn voru með öllum verks
ummerkjum. Síðar við móttökur
í Moskvu spurði blaðamaður um á-
lit hans og áhrif gagnvart öllu, sem
hann sá þar.
„Oh, Stalingrad,“ sagði franski
leiðtoginn. „Ægileg þjóð, sannar-
lega stórkostleg þjóð.“
,,Já, þér meinið Rússana," sagði
blaðamaðurinn.
En De Gaulle greip óþolinmóður
fram í fyrir honum og sagði:
„Nei, ég er ekki að tala um Rúss-
ana. Ég er að tala um Þjóðverja.
Að þeir skyldu komast svona langt.“
—-------- ENDIR.
Þú ert sagður ofan á í tilverunni, þegar þú getur keypt matinn
á reikning, en læknirinn þinn bannar þér að borða.
Vinkona mín sagði mér: Ég lenti í rifrildi við mömmu, svo að
ég ákvað að flytja heim til mannsins míns.