Milli mála - 2023, Síða 63

MILLI MÁLA
Milli mála 15/2/2023 63
Mörgæsamálið sem Maggi talar er þó talsvert ólíkt skordýramál-
inu sem Ellis samdi. Mörgæsamálinu er miðlað eingöngu í hljóði,
þ.e.a.s. það er ekki til skrifleg útgáfa af því sem áhorfendur geta ráðið
í, og það hljómar ekki eins og mannlegt mál þar sem það hefur hvorki
greinanleg málhljóð né mállegar einingar eins og orð og setningar.
Mörgæsamálið hljómar eins og innihaldslaust röfl, svipað því sem
Línan (ít. La Linea) er þekkt fyrir. Áhorfendum gefst ekki kostur á
því að greina hljóðrunur mörgæsamálsins niður í smærri einingar og
skilja merkingu þess, hvað þá tileinka sér það, heldur verða þeir að
treysta á tónfall, svipbrigði mörgæsanna, aðstæður og annað mynd-
rænt samhengi til að fá einhverja hugmynd um hvað mörgæsirnar eru
að tala um. Mörgæsamálið er því raunverulegt bullmál sem er fyrst
og fremst ætlað til að skemmta áhorfendum, svipað og Jabberwocky,
en skordýramálið sem Ellis samdi er talsvert flóknara en það.
Ýmislegt skilur að mörgæsamál Magga og skordýramál Ellis.
Fyrst má nefna að skordýramálinu er miðlað skriflega en það þýðir að
lesendur verða sjálfir að átta sig á því hvernig málið er borið fram og
hvaða tónfall er viðeigandi hverju sinni. Þetta er sérstaklega mikil-
vægt í ljósi þess að skordýramálið er ætlað til þess að lesa upphátt en
ekki í hljóði, eins og hefur verið nefnt. Í öðru lagi bendir ritháttur
skordýramálsins til þess að málið megi brjóta niður í mállegar ein-
ingar, í orð og setningar. Meðal setninganna má finna bæði spurn-
ingar og staðhæfingar, eins og greinamerkjasetningin bendir til, og
því getur lesandinn undireins áætlað að skordýrin eigi raunveruleg
samskipti þar sem einingar málsins fela í sér merkingu. Auðvitað
hefði höfundurinn getað komið því til skila án þess að semja flókið
tungumál. Samtal meyjarflugnanna sem lýst var í byrjun þessa kafla
hefði alveg eins getað verið eins og samtalið í dæmi (9) ef eini til-
gangurinn væri að sýna lesandanum að skordýrin gætu talað saman.
(9) a. „Bzz bzz bzz?“
b. „Bzz Bzzzz.“
Lesandinn yrði þá að treysta á myndrænt samhengi til að fá einhvern
botn í samtal skordýranna og þá væri skordýramálið í rauninni bull-
mál, alveg eins og mörgæsamál, enda engin leið fyrir lesandann að
ráða í það og tengja merkingu við stakar einingar.
INGUNN HREINBERG INDRIÐADÓTTIR