Milli mála - 2023, Page 95

MILLI MÁLA
Milli mála 15/2/2023 95
Þar sem bréf Fríðu hafa ekki varðveist er erfitt að vita hversu langt
hún var komin með áætlun sína um að fara til Saskatchewan eða á
hvaða tímapunkti hún hætti við, en ákvörðunin um að flytja vestur
í kjölfar föðurmissis var greinilega ekki tekin í skyndi. Frænka
hennar hafði lengi bent á kosti þess fyrir hana að flytja, m.a. vegna
draumsins um skólagöngu og betri menntun. Sem vinnumaður gat
Sigurgeir faðir hennar aldrei kostað Arnfríði til náms eða veitt henni
efnahagslegt öryggi en í endurminningum Arnfríðar kemur fram að
samband feðginanna hafi verið umhyggjusamt.40
Á Íslandi vann Arnfríður áfram sem vinnukona, komin yfir þrí-
tugt. Hún gat unnið fyrir sér en fékk sjaldan tækifæri á Íslandi til að
fá útrás fyrir skáldskapargáfuna eða að komast í annað starf en hús-
mennsku. Hún hafði alist upp við stéttarmun og það að vera ekki
nema „vinnumannsdóttir“ í augum samfélagsins eins og hún fjallar
sjálf um í æviminningum sínum.41 En báðar konurnar vissu að til
þess að geta farið vestur yrði hún að kveðja föður sinn. Hann hafði
þegar orðið fyrir þeirri sáru reynslu að missa konu sína og yngri
dóttur skömmu eftir að tvö systkini hans fluttu til Ameríku og sem
óbreyttur vinnumaður á sextugsaldri stóð hann höllum fæti í
samfélaginu, ekki síst eftir að þau Sigurður og Guðfinna fóstursystir
hans hættu búskap á Arnarvatni.
Afgerandi þáttaskil í lífi Arnfríðar urðu í nóvember 1911, eða níu
mánuðum eftir andlát Sigurgeirs þegar hún giftist bóndasyninum
Þorláki Jónssyni á Helluvaði. Elsti sonurinn Jón fæddist 17. maí 1912
og hugsanlegt er að áform hennar um að fara til Ameríku hafi að
einhverju leyti orðið til þess að þau Þorlákur tóku saman sumarið
1911 og gengu í hjónaband. Hún yrkir um ástina á eiginmanni sín-
um í minningarkvæði og segir m.a.: „Guði sé þökk, þú varðst á
mínum vegi“ enda gaf hann henni „hlut í sælu sumranna“.42 Hjónin
fluttu á Skútustaði í Mývatnssveit og eignuðust þar þrjú börn, þau
Geirfinn (1914–1942), Málmfríði (1917–1982) og Kristínu (1920–
2009).
Bréfin halda áfram að berast frá Petrínu eftir að Arnfríður giftist
en tónninn breytist eftir að litla frænkan verður eiginkona og móðir.
40 Sbr. Arnfríður Sigurgeirsdóttir, Séð að heiman, 32.
41 Arnfríður Sigurgeirsdóttir, Séð að heiman, 34.
42 Arnfríður Sigurgeirsdóttir, Séð að heiman, 177–178.
KATELIN MARIT PARSONS