Lögfræðingur - 01.01.1899, Page 38

38
Konrad. Maurer.
í Skálholti. f>ýðhig þessi er mjögljeleg, og er hennar að
eins getið vegna þess, að í. hana er opt vitnað af eldri
útlendum rithöfundum.
III. ÍSLAND UNDIE YFIRRAÐUM DANA.
11. Skipun laga og rjettar.
Árið 1380 sameinaðist Norvegur og Danmörk undir
einum konungi, og fylgdi þá ísland með, en ekki myndar
þessi atburður nýtt tímabil í lagasögu landsins. ísland
hafði sameinast Norvegi sem sjálfstætt sambandsland, og
í sáttmálanum við konung höfðu menn skýlaust áskilið
sjer, að mega halda sínum 'eigin lögum. |>að verður ekki
beinlínis kallað brot á þessum samningi, að Járnsíða og
Jónsbók voru lögleiddar, því að báðar þessar lögbækur
voru lagðar fyrir alþingi og samþykktar þar. þ>ó bryddi
þegar á þeirri skoðun í deilunni um lögtekningu Jóns-
bókar, að í raun rjettri væri það konungur, og í kirkju-
málum erkibiskup, sem einir hefðu löggjafarvaldið. þ>egn-
arnir áttu að vera skyldir að samþykkja þau lög, er konungur
setti, og geta það frekast farið, að senda honum bænaskrá um
að fá þeim breytt. þ>ótt alþýða manna á þingi mótmælti
þessu harðlega, kom þessi sama skoðun fram, er spurning
varð um gildi Kristinnrjettar Arna biskups. J>ótt alþingi
heldur ekki þá samþykkti þessa skoðun, þá verður því þó
ekki neitað, að upp frá því færðist löggjafarvaldið að
miklu leyti til konungs, en samþykkis alþingis var í ýms-
um tilfellum ekki leitað á vanalegan eða reglulegan hátt.
,þ>annig ber rjettarbótin frá 15. júlí 1294 með sjer, að
konungur gjörði hana eptir beiðni alþingis. En af þessu