Lögfræðingur - 01.01.1899, Qupperneq 112

Páll Briem.
112
segir, þegar Bóndi ræður honum til að nema land á Ivon-
ungsstöðum: «Hvernig get jeg byggt þar? Jeg á engan
við til húsa, og ekki get jeg úti legið, þegar jeg kem í
vor að auðninnin1).
En hvernig er nú liúsum varið á jörðum hjer á
iandi ?
Eptir því sem stendur í lögum 12. jan. 1884 um
bygging, ábúð og úttekt jarða, 6. gr., eiga jörðu að fvlgja
«nauðsynleg hús, er henni hafa, áður fylgt. TJm stærð og
tölu húsa fer eptir jarðarmagni og því, sem venja er til í
hverri sveit eptir mati út,tektarmanna.».
í ábúðarlögunum er gjört ráð fyrir því, að venjan sje
nokkuð mismunandi, og svo segir meiri hluti landbúnað-
arlaganefndarinnar, að svo megi segja, «að sinni reglu
hafi verið fylgt í hverju hjeraði um húsaskipun á jörðum»2 3).
Leiguliðar eru eigi skyldir að skiia öðrum jarðarhús-
um en þeim, sem þeir hafa tekið við, og þeir eru heldur
eigi skyldirað skila þeim með annari gerð, en var á þeim,
er þeir tóku við þeim.
Hjer er því undir því komið, hvernig jarðarhúsin hafa
verið.
Ólafur Sigurðsson, umboðsmaður í Ási, hefur skýrt
svo frá, að í úttektabók Keynistaðaklausturs frá 1826 sjeu
talin jarðarhús á 46 jörðum. Eru af þeim 15 jarðir með
4 jarðarhúsum, 29 jarðir með 5, 6 og 7 og 2jarðirmeð 8 og
9’). jjetta kemur heim við það, sem jeg þekki. Jarðarhús
eru að jafnaði: 1. baðstofa, 2. búr, 3, eidhús, 4. bæjardyr,
og 5. fjós. Auk þess fylgja jörðum allopt 1—2 hús önn-
1) Atli. Khöfn. 1834. 2. kap. bls. 34.
2) Frumvarp til landbúnaðarlaga. 1877. bls. 60.
3) Timarit Bókmenntafjelagsins. 1894. XV. bls. 200.