Eir - 01.07.1900, Side 2

114
sjúkdóma, sem oft fylgja sængurlegu eftir bamsbuið, t. a.
m. lifbólga. Ýmsar meinsomdir koma oft fyrir í móður-
loginu eða í brjóstum kvenna t. a. m. krabbamein, og eru
þessir sjúkdómar því miklu tíðari á konum enn körlum og ei u
þó meinsemdir þessar elcki oins algengar hjá konum í öðrum
lífifærum enn þeim, sem nú voru nefnd. Taugakerfi kverma er
miklu veikara fyrir enn taugakerfi karla, og eni því taugar
kvenna miklu viðkvæmari og móttækilegri fyrir æsingum utan
að, sömnleiðis er taugaveiklun og móðursýki og þreyta í taug-
unum og þar af leiðandi inagnleysi og dofi algengari hjá kon-
um enn körlum. Stundum stafar þó þessi taugaveiklun ekki
af líkamseðii þeirra, lioldur tif óhoilum lifnaðarhætti, of mikl-
um kyrsetum, cskynsamiogu uppeldi og óheppilegum lífsskil-
yrðum.
Stundum vorður okki sagt með neinni vissu, af liverju
það stafar, að ýmsir sjúkdómar eru tíðari annaðhvort á kon-
um oða körlum; jómfrúgula er t. a. m. svo að segja eingöngu
kvennasjúkdómur; kemur þetta af því, að blóð kvenna sé öðru-
vísi samsett en blóð karia? eða stafar það af mismunandi iífs-
skilyrðum og mismunandi starfi líffæranna? Hvers vegna er
sykursýki þrefalt tiðari lijá körlum enn komun og iitblinda og
ýmsir hörundskvillar talsvert algengari á körium? Um þetta
er ekki unt að segja neitt með vissu. — Gallsteinaveiki er
hér um bil 5 sinnum tíðari á konum enn körlum, og vitum
vér ekki, hvort það kemur af því, að gall kvenna sé öðruvísi
samsett onn gall karla eða ef til vill af því, að konur strengja
sig og kreppa þannig að gallblöðrunni og teppa gallrenslið; eigi
heldur vitum vér, hvernig á því stendur að karlmenn fá oftar
enn konur liðagigt. í stóru tána, en konur afturámóti oftar i
fingurliðina. Mikill munur getur og verið á því, hve tíðir
sjúkdómar eru eftir aldri; sumir koma svo að segja eingöngu
fyrir á börnum, aðrir á fullorðnum eða gamalmennum; þetta
þarf þó ekki alt af að stafa af mismun þeim, sem er á líkams-
eðli manna á ýmsu aldursskeiði; það er t. a. m. eðlilegt, að
meiðsli komi síður fyrir á börnum og gamalmennum enn á
miðaldra mönnum; þetta leiðir af mismunandi lífsskilyrðum.