Eir - 01.07.1900, Blaðsíða 71

183
JíugnöjúÆdóniar.
1. Angnrciki klrtlaveikra.
Það er algengt, að kirtlaveik börn fá augnveiki, sem getur
skert sjón þeirra; má jafnvel ýkjulaust segja, að meginið af
augnveiki barna, eigi íót sina að rokja til kirtlaveiki. Fremur
er það sjaldgæft, að kirtlaveiki valdi algerðri blindu. Sam-
kvæmt skýrslum frá Blindraakólanum (Blindeinstitutet) í Kaup-
mannahöfn telst þó svo til, að áttunda hvern af nemendum þar
hafi kirtlaveiki blindað, en hér á landi eru engar skýrslur til
um slíkt. Hitt er miklu tíðara, að kirtlaveikin verði orsök
meiri eða minni sjóndepru; er sjóndepran ekki sjaldan svo
mikil, að barnið dregst aftur úr jafnöldrum sínum við bóklest-
ur eða á bágt með að lesa til lengdar.
Augnveiki sú, er stafar af kirtlaveiki, kemur ýmist fram
í augnahvörmunum eða í slímhúð augaus og augnalokanna eða
þá í hornhimnunni.
I’egcu- hvarmarnir vcikjast, verða þeir oftast nokkuð þrútnir,
það sest hrúður á þá milli augnaháranna ásamt örlitlum graft-
arbólum, og fýlgja þessu ekki sjaldan voggrísir. Ef sjúkdóm-
urinn er látinn sjálfráður, ræðst hann á rætur augnaháranna,
svo að þau falla smásaman burt, og hvarmarnir verða rauðir,
en þetta hvorttveggja stórlýtir augun. I’ví næst fara hvarm-
arnir að snúast út á við, og vatn tekur að renna úr augunum,
tárin streyma niður kinnarnar, einkum þegar sjúklingurinn er
úti, en vatnsrenslib veldur því, að hvarmarnir umhverfast nú
meir og meir; loks geta augnalokin snúist um, og er það ó-
fagurt ásýndum og ilt viðgerðar. Samfara þessu er meiri eða
minni graftarútferð úr augunum. Þessa hvarmaveiki er bezt
og hægast að lækna, ef það er gert í tíma, en þegar veikin er
komin í augnahárin og einkum eftir að vatn er farið að renna
úr augunum, verður veikin ekki læknuð nema sjúklingurinn sé
undir iæknis hendi.
I’egar vcikin legst á slímhúd augans koma oftast fram bólur
á þvi hvíta i auganu eða oftar á takmörkunum milli hvitunn-