Skírnir - 01.01.1860, Blaðsíða 12

14
FIiÉTTlR.
Danmörk,
hans annah en tveir stöplar sívalir, er votta hvenær þeir voru reistir,
meö því aíi á þeim stendr ártalib 1562. Kristján konúngr fjóríii,
sonr Friöreks konúngs, lét skömmu eptir dauía fööur síns rífa niðr
alla höllina nema stöpla þá tvo, er fyrr er getií), og reisti síSan þá
hina dýrlegu höll, er þar hefir staíúí) sí&an. Hann hóf smí5-
ina 1602 og haföi lokib henni 1621. þaö er ætlun manna, aí)
konúngr hafi sjálfr veriS yfirmabr yfir smíÖinni, þótt hann hefbi
meb sér marga yfirsmi&i og íþróttamenn, einkum frá Hollandi, enda
var og höllin gjör mei) hollenzku húsalagi, er þá var og mest
tíSkab. Framhlih haliarinnar var 100 álna löng, hægri hliíiin var
85 álnir, cn hin vinstri litlu styttri. Allar hliiiarnar voru jafnháar,
ebr 50 álna á hæö; en turnarnir voru 100 álna ei)r meira. Eigi
verör því lýst hér, hversu skrautleg og dýrleg höll þessi var, þaö
mætti og æra óstööugan, aö lýsa hverri marmarasúlu og öllum lopt-
svölum stórum og smám, gyltum súluknöppum, fagrmynduÖum múr-
brúnum og fieiru, eör skýra frá öllum þeim grúa af myndaskriptum
af konúngum Dana og konúngsættinni, eör af merkismönnum þeirra,
er sumar voru eptir hina frægustu listamenn þeirrar aldar. Af
öllum húsum og herbergjum, er höllin haföi aö geyma, var kirkjan
og riddarasalrinn öllu skrautlegastr. Altarisbríkin var öll skrifuö
sögum úr heilagri ritníngu. Altariö var 7 álnir á hæÖ og 3 á
breidd. Ljósastjakarnir voru allir úr silfri og vógu alls 74 merkr;
en allt þaö silfr, er prýddi altariÖ, vóg 592 merkr. Prédikunar-
stóllinn var aÖ sama skapi; á houum var líkneski Krists og allra
guÖspjallamannanna steypt úr silfri, og stóÖ hvert þeirra 64 merkr
eör meira. A prédikunarstólnum var alls 560 marka silfrs; en
allt þaö silfrsmíöi, er var á altarinu og prédikunarstólnum stóÖ
1161 mörk og 5 aura, eör 18,586 lóö. J>ar var og í kirkjunni
stóll Kristjáns konúngs fjóröa, er gjörr var meö hinu mesta
skrauti og viÖhöfn. Öllu silfri kirkjunnar varö bjargaö. - Eiddara-
salrinn var annaö herbergi dýrlegast í konúngshöllinni. Hann
var 77 álna langr, 21 alin á breidd, en eigi nema 10 álna hár.
Loptiö var allt sett líkneskjum, er voru svo margar og svo vand-
aöar, aö 26 líkansmiÖir fengu þeim eigi af lokiö á minna en 7
árum. Líkneskjur þessar táknuöu herkunuáttu, fallbyssu steypu og
klukkna, stundarasmíÖi, vínsuÖu, prentlist, skipstjórn og mylnusmíÖi.