Skírnir - 01.01.1860, Blaðsíða 109

Tyrkland.
FRfcTTIR.
111
laska (Milosk) í Serfalandi, þótt nauí ugr væri. Mílaski er nú
áttræbr ab aldri; fabir hans var dagkaupamabr fátækr, dó hann
meþan Mílaski var barn ab aldri, ólst hann síban upp hjá bróbur
sínum samfebra, þar til hann var tvítugr , og var saubamabr hans.
Serfar gjöríiu fyrstu uppreist sína sumarib 1801 , hljóp þá Mílaski
til vopna og þeir bræ&r og sýndu hrausta vörn. Uppreistarmenn
bibu ósigr ab lyktum , en Mílaski varb þó tekinn í frib og sátt af
Tyrkjum, og gjörbist hann þá sýslumabr þeirra. Nú leib og beib
þar til Serfar gjörbu uppreist í annaíi sinn, þá hljóp hann og til
vopna, gjöröist fyrirlifci landsmanna sinna og vann sigr á Tyrkjum.
Nú varb hann fursti ab nafni eör landshöfítíngi sumarib 1816;
hélt hann tign þessari þar til um sumarib 1839, er hann var
neyddr til ab leggja nibr völdin í hendr Mílani syni sínum. Mílan
andabist samsumars, kom þá Mikjáll bróbir hans til ríkis og sat
ab völdum þar til 1814, er Alexandr steypti honum af stóli. Nú
er þá Mílaski aptr kominn í sæti sitt, og una Serfar allvel hag
sínum, þótt þeir eigi aldraban höfbíngja. Meiri sveiflur urbu á
um kosníng Kuzu í Dunárfurstadæmunum. Soldán kvab þab aldrei
yfir sig koma skyldu, ab hann samþykkti kosníng Kuzu; hann sendi
lib þangab, og stjórnfræbíngarnir tóku ab þínga um málib; en þó
lauk svo, ab Kuza kom til Mildagarbs og þá tign sína af soldáni.
Síban hefir eigi borib á öbru en þeir soldán væri mestu mátar.
Kuza hefir rábib því er hann vildi í furstadæmunum, veitt embætti,
helgab þíng og skipab fyrir um allt, er hann hefir viljab vera láta.
Nú þótt soldán hafi eigi átt í ófribi utan lands né inuan, þá hefir
eigi batnab fjárhagr hans. I fyrra haust fékk hann léba 50 ebr 60
miljóna pjastra', ebr 4 eba 5 miljónir dala, og eru þá allar skuldir.
Tyrkja soldáns nærhæfis 250 miljóna dala. Tekjur ríkisins eru
790 miljóna pjastra ebr nálega 66 miljónir dala, og 50 miljóna
pjastra ab auki, þab er skattr soldáns af Egiptalandi, Túnis á Serk-
landi í Subrálfu og af Dunárfurstadæmunum. Gjöldin eru 790 milj-
óna pjastra, en skattrinn gengr til skuldalúknínga, svo sem um
’) Pjastr tyrkneskr er 8 skildínga virbi í vorum peníngum; í Buenos
Ayres gengr bréfpjastr, sem er 12 skildíngaj spænskr pjastr er sami
peníngr, sem kallabr er dtiro (dúri), og er hverr þeirra á 20 rjála
ebr 1 rd. 84 sk.j dollarbav eru og stundum kallabir pjastrar.