Skírnir - 01.01.1860, Blaðsíða 75

Pjóðverjaland.
FRÉTTIR.
77
afe geta skorib úr því mei) sjálfum oss, hvort líklegra sé, a& Austr-
ríki muni eflast mjög aptr eí)r þaö hafi nú lifab hib fegrsta. þab
er a& vísu eigi hægt at> finna rök til þessa, allra sízt af svo fáum
dæmum, sem hér megu eiga sér staö í riti þessu; en svo vér sém
þó nokkru nærr, skal þó nokkurra getit). J>at> má telja hinn
órækasta vott um afl og þrótt einnar þjófear, afe hún fjölgi ófeum og
fjáreign hennar vaxi. Hvorugt á sér stafe í Austrríki. Árife 1854
voru landsmenn þar 39,411,309 og a& auki 600,000 hermanna;
en eptir manntali því, er fram fór 31. október 1857, voru þeir
eigi nema 37,339,012 auk hermannanna. Ef tölur þessar eru
réttar, sem vér eigi getum rengt, þá hefir landsmönnum átt afe
fækka um rúmar 2 miljónir, og er þafe fjarskalega mikife og næsta
ótrúlegt, á eigi lengri tíma en þrem árum. Á þjófeverjalandi er
mikil fólksfækkun eigi eins dæmi. I Bafein hefir landsmönnum
fækkafe stöfeugt sífean 1846; frá 1846 til 1852 fækkafei landsfólki
um 11,000, en frá 1852 til 1855 fækkafei því um rúmar 43,000
manna, og voru þá eigi landsbúar fleiri en 1,314,837. Á Bæjara-
landi hefir og landsfólki fækkafe frá 1852 til 1855 um 18,000
manns; en þafe er eigi nær því svo mikiö afe sínu leyti sem í Bafein,
mefe því afe á Bæjaralandi er hálf fimta miljón manna. En þótt
nú mönnum fækki mjög í Austrríki, sem ráfea er af tölum þeim,
er fyrr er getife, þá er sú bára cigi stök, heldr fjölgar í þess stafe
skuldum ríkisins geysi mjög. Sumarife 1858 voru skuldirnar orfenar
afe minnsta kosti 2400 miljóna gyllina efer 2,200 miljóna ríkisdala.
Nú er ófriferinn hófst, þurftu Austrríkismenn á fé afe halda; þeir
fölufeu því lánsfé í öferum löndum, en fengu hvergi. Var þá gripife
til þess óyndisúrræfeis, afe fá fé hjá bankanum á þann hátt, afe búnir
voru til sefelar svo margir, sem lánife var mikife hjá bankanum, en
þafe voru 133 miljónir gyllina, en lánsféfe allt var 200 milj. gyll.
Bankinn var áfer skyldr til afe skipta sefelum sínum vife silfri, ef
mafer vildi silfr heldr en sefela; en nú varfe afe leysa hann undan
slíkri skyldu, því hann átti eigi meira en fimta hvert gyllini í
silfri en fjögur í sefelum. Svo var og enn bofeife, afe gjalda silfr í
tolla alla, og voru því sefelar eigi gjaldgengir í hverja skuld.
Afleifeíngarnar hafa orfeife þær, a& sefelarnir hafa rýrnafe afe verfei