Skírnir - 01.01.1860, Blaðsíða 85
Frakkland.
FKÉTTIR.
87
næbi ab njóta réttinda sinna, þá mundi hún og láta sér orö höf-
undarins aí) kenníngu verha. Allir hinir áþjá&u mundu taka undir
meb Napóleon og segja: uHvah dugar þér, a?) þú hefir bókstafinn
vib ab stybjast, þar sem vér höfum í móti honum náttúrleg rétt-
indi mannanna, almenníngs gagn og almenníngs þörf, rödd sam-
vizkunnar og anda réttvísinnar ? Bókstafrinn einn stobar ekki, því
bókstafrinn deybir, en andinn lífgar." En þótt nú kenníng þessi
kunni ab þykja offrjálsleg sumum mönnum, þá var þó lík kenn-
íng þessari, og þó enn frjálslegri og miklu yfirgripsmeiri, alkunn
orbin á Englandi fyrir tveim öldum síban. Milton leiddi Ijós rök
ab því, ab þjóbin hefbi yfirrábin yfir öllum landsmálum, lögum og
landstjórn, en konúngarnir hefbi einúngis umbobsvald af hendi
þjóbarinnar; nú meb því ab „rfkari er eign en umbob” og „eigi
er lengr lán en léb er”, þá væri þjóbinni rétt ab taka af konúng-
um sínum umbobib þá er þeir fara ranglega meb því, ebr brjóta
þann eibstaf, ab halda þjóbinni vib lands lög og rétt og hafa hags-
muni hennar fyrir augum sér í hvívetna. Milton sannabi fyrstr
manna kenníngu þá meb Ijósum rökum, ab valdamennirnir væri til
orbnir handa þjóbinni, en þjóbin eigi handa þeim. Kenníng sú er
nú almenn orbin á Englandi, ab hver þjób eigi rétt á ab rába lög-
um sínum og landstjórn, sem síbar mun verba nákvæmar um getib,
svo ab þessi orb í riti La Guéronniérs eru því eigi annab en veikt
bergmál af orbum Miltons, A. Sidneys, Lockes og fleiri annara
stjórnfræbínga.
Ábr en gengib var af þíngi höfbu Austrríkismenn rábizt á Sar-
dinínga og Napóleon bobabi þeim nú her á hendr. Hann auglýsti
nú jn'ngmönnum og öbrum þegnum sínum fyrirætlun sína um leib-
angrinn. I auglýsíngunni segir: „Hvab kemr til þess ab Austrríki
skyldi rábast svo hastarlega á Sardinínga, nú er allir hugbu á frib?
Af því ab Austrríki hefir farib svo langt, ab þab verbr annabhvort
ab rába yfir Ítalíu vestr ab Mundíafjöllum, ebr Ítalía hlýtr ab verba
sjálfri sér rábandi austr ab Feneyjabotnum, fyrir því ab hverr
sá blettr á Ítalíu, er frjáls er og óhábr Austrríki, er geigvænlegr
óvinr Austrríkismanna.” — Lýsíng þessi er sönn og kemr heim
vib þab, er svo opt hefir verib á drepib í riti þessu. Síban segir
í auglýsíngunni: „Vér förum eigi til Italíu, til ab koma högum