Andvari - 01.01.1983, Side 63

ANDVARI
„AÐUR manstu UNNI EG MEY"
61
stefið sem gengur í gegnum Ijóð hans frd þessum tíma. Hinn 7. janúar 1848
fór hann í óperuna og varð starsýnt á dökkeyga ítalska söngkonu, en skrifar
svo í dagbókina: „eg hefi séð eins fögur, eg vil ei segja fegri, augu. Pau voru
dökkblá og djúp og án efa tryggari. En það er horfið, allt er horfið, dauði,
tilfinningarleysi, auðna og tóm!“',:i Hinn 24. febrúar er Gísli að lesa Hamlet,
og Ofelía kallar fram minninguna um Ástríði, „hún var eins, svo einlæg og
trygg og drenglynd, og þó hún alltaf væri hrein af mér, þá vissi eg þó vel, að
hún líka var kvenmaður, veik og blíð, ó, ekkert faðmlag var heitara né inni-
legra en hennar. . . Mig dreymdi Ástríði í nótt, hún var gift einhverjum manni,
en hún var ei sæl, hún unni honum ekki, og hún hné í faðm minn og grét.“'14
Um þetta leyti orti Gísli kvæðið Nú eru liðin tvisvar tíu, en þar kveður
hann t. a. m. þetta:
Mína sjálfur myrkvað sunnu
mest eg hef og ævistig —
þeirra, sem mér áður unnu,
enginn hirðir nú um mig.
Og þú, sem ást um æsku mína
ólst, hin fyrsta staka mærl
eitrað hef eg æsku þína -
of um stund eg var þér kærd"
Kvæðinu lýkur á því, að hann segist munu blessa minningu hennar, á
meðan hjarta hans slái. Endurminningarnar kvöddu sér einnig hljóðs á annan
hátt. í dagbókarbrotum hans er nafnlaus frásögn, sem erfitt er að átta sig á,
hvort hefir átt að verða saga eða eitthvað í þá veru, en er í rauninni bergmál
af því, sem hann skrifaði Grími Thomsen og Brynjólfi Snorrasyni um samveru
sína og Ástríðar. Frásögnin hefst með þessum orðum: „Það var um vorið 1844,
að veður var gott og blítt, vorið var svo fagurt, túnin græn og blómleg og öll
blóm voru að opna blómknappa sína fyrir sólargeislunum, vorblíðan vakti unan
og gleði í brjósti hvörrar skepnu, jörðin var gul af fíflum og sóleyjum, og hin
litlu, bláu blóm, sem kölluð eru „gleym mér ei“ eða „mundu mig“ spruttu svo
nærri lautum eins og þau vildu kalla elskendur til sín og bjóða þeim að grænum
brekkuhlíðum og biðja þau að gleyma ei hvort öðru, þá sátu inni í húsi tvær
ungar stúlkur og unglingur einn;“ . . .40
Ekki þarf að fara í grafgötur um það, að hann er að lýsa Ástríði, þegar
hann segir: „hún var meðalkona að hæð, grönn og ágætlega vel vaxin, bleik-
rjóð í kinnum, en þó fagurlituð, ennið hátt og hreint, varirnar rósrauðar og
svo blómlegar eins og smá rósaandar léku sér á og í kringum þær, og augun
dökkblá hin fegurstu, sem orðið geta, skinu eins og blíðskærar stjörnur undir
léttum fagurhvelfdum augnabrúnum, óútmálanleg blíða og dýpt var í þeim, og