Eimreiðin - 01.01.1960, Side 25

EIMREIÐIN
1B
dmarit Eimreiðin var í liöndum Valtýs. í Kveðjn, fjórum hlýleg-
uni vísum, sem Valtýr birti á lítt áberandi stað í fyrsta heftinu,
komst hann svo að orði um þetta óskabam sitt:
Framfaranna vona vagn
vertu á nýjum brautum.
hó að hugsjón Valtýs, járnbraut um ísland, Iiafi enn eigi rætzt
°g rætist ef til vill aldrei, varð Eimreið hans sannkallaður „vona
vagn“. Hún varð fyrsta nútíðar-tímaritið á íslenzku, stuðlaði að
því að rjúfa andlega einarigrun þjóðarinnar, án þess að segja á
ueinn hátt skilið við það, sem bezt var í fornri menningu og þjóð-
dyggðum. Eftir Eimreiðinni voru þau tímarit sniðin, sem komu
S1ðar, svo sem Skirnir í nýja forminu, Iðunn og mörg fleiri. En
ekkert þeirra hefur farið fram úr Eimreiðinni, eins og hún var
:i beztu árum Valtýs — og raunar alltaf í höndurn hans. Á þessu
sviði hefur Valtýr því verið mestur brautryðjandi íslendinga á
Seinni tímum, auk alls annars, sem eftir hann liggur.
Valtýr gaf Eimreiðina út í 23 ár, og átti hana einn 12 síðari árin,
að því er virðist. (Á titilblöðum 11 fyrstu árganganna er prentað:
”Eigendur: Nokkrir íslendingar.“) En hvernig bar hún sig? mundi
1111 e. t. v. einhver spyrja. Öruggan vitnisburð um það hef ég engan,
llema orð Valtýs sjálfs í lok áður nefndrar smágreinar í V. árg.:
”En trauðla ætlum vér eina 4 árganga af nokkru öðru íslenzku tíma-
ritl öllu margbreyttari en hana, hvorki að því er snertir efni né höf-
Unda, og lieldur ekki meira skenrmtandi og fræðandi en hana. Og
einmitt þess vegna þrífst. liún líka vel, þar sem flest önnur islenzk
Umaril verða að standa við jötu landssjóðs, ef þau eiga ekki alveg að
,l°rfallad)
En úr því að svona vel gekk fyrstu fjögur árin, má ætla, að eins
bafi verið alla tíð, unz heimsstyrjöldin gerði Valtý ókleift að halda
utgáfunni áfram. Sýnir velgengni Eimreiðarinnar, með öðru, fjár-
nialavit Valtýs, enda mun liann ekki hafa kastað höndum til neins,
er að rekstri hennar laut. Skal nefnt lítið dæmi þeirri skoðun til
stuðnings.
hegar sá, er þetta ritar, var heima í föðurgarði, þótti Eimreiðin
Cu'n bezti gestur þar sem víðar. Með henni komu árlega bréf frá
’ristjóranum til skáldsins á Sandi, senr var einn helzti stuðnings-
') Leturbreyting mín. — Þ. Guðm.