Morgunblaðið - 08.05.1997, Qupperneq 10

10 FIMMTUDAGUR 8. MAÍ 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Ríkisstjórnin fellst á tillögur starfshóps um hvalveiðar Islendinga
Kynning og samráð áður
en ákvörðun verður tekin
Morgunblaðið/Þorkell
TILLÖGUR í hvalveiðimálinu kynntar. Frá vinstri: Þorsteinn Pálsson sjávarútvegsráðherra og full-
trúar í starfshópi um hvalveiðar, Tómas H. Heiðar frá utanríkisráðuneyti, Arnór H. Halldórsson
frá sjávarútvegsráðuneyti, Ámi R. Árnason þingmaður, formaður, Steingrímur J. Sigfússon þing-
maður og Albert Jónsson frá forsætisráðuneyti. Lengst til hægri er Árni Kolbeinsson ráðuneytis-
sljóri sjávarútvegsráðuneytisins.
STARFSHÓPUR um hvalveiðar
leggur til að leitað verði eftir póli-
tískri samstöðu um að afgreiða á
Alþingi ályktun um að hefja skuli
hvalveiðar á nýjan leik. Þorsteinn
Pálsson sjávarútvegsráðherra
kynnti á blaðamannafundi í gær
þá ákvörðun ríkisstjórnarinnar að
fallast á tillögur hópsins en kynna
öðrum ríkjum stöðu málsins og
beita sér fyrir formlegu samráði
allra þingflokka áður en ákvörðun
yrði tekin um að leggja fram þings-
ályktunartillögu.
Álit starfshópsins var lagt fram
á blaðamannafundinum. í því kem-
ur fram að hópurinn hafi leitað eft-
ir sjónarmiðum íjölmargra, sem eigi
hagsmuna að gæta eða sjónarmið
fram að færa varðandi hvalveiðar.
Meðal annars hafi verið kallað eftir
áliti sendimanna íslands erlendis
um afstöðu þeirra ríkja, sem helzt
hafi haft sig í frammi í umræðum
um hvalveiðar.
Grundvallaratriðin óbreytt
„í vinnu hópsins hafa ekki komið
fram neinar upplýsingar sem breyta
pólitískum, efnahagslegum og við-
skiptalegum grundvallaratriðum
málsins eins og þau hafa legið fyr-
ir á síðustu misserum," segir í álit-
inu. „Spurningin er því hvernig er
unnt að þoka málinu áfram þannig
að hvalveiðar í einhveijum mæli
geti hafizt. Óljóst er hvort forsend-
ur verði fyrir útflutningi hvalafurða
og þar með hvalveiðum í líkingu
við þær sem áður voru stundaðar
frá Islandi.“
Starfshópurinn bendir á að Al-
þjóðahvalveiðiráðið hafi enn ekki
heimilað hvalveiðar í atvinnuskyni.
Hins vegar sé ráðið helzti vettvang-
ur umræðu um hvalveiðar og bar-
átta fyrir endurupptöku þeirra fari
enn fram á vettvangi þess. Innan
þess starfi enn helztu hvalveiðiþjóð-
imar, en jafnframt ríki sem hafni
hvalveiðum í atvinnuskyni.
„Starfshópurinn leggur áherzlu á
forræði íslands yfir auðlindum sín-
um og á rétt þjóðarinnar til að nýta
þær með sjálfbærum hætti af var-
úð, í samræmi við þjóðréttarlegar
skuldbindingar íslands og að teknu
tilliti til heildarhagsmuna. Hópurinn
lítur svo á að til grundvallar starfí
hans liggi sú stefna að nýta beri
þá hvalastofna við landið sem þola
veiðar,“ segir í áliti hópsins.
Fram kemur að í áliti hópsins
hafí orðið miklar umræður og „að
nokkru leyti komið fram ólík sjónar-
mið hvað varðar mat á stöðu máls-
ins, hveijar eigi að vera næstu að-
gerðir í málinu og í hvaða röð.“
Samkvæmt upplýsingum Morgun-
blaðsins var hluti nefndarmanna á
þeirri skoðun að fyrsta skrefið ætti
að vera að Alþingi lýsti því yfir að
hvalveiðar yrðu hafnar að nýju, en
að því búnu yrði ákvörðunin kynnt
öðrum ríkjum og samráð haft um
framkvæmd hennar.
• Leitað verði eftir pólitískri sam-
stöðu um að afgreiða á Alþingi
ályktun um að hefja skuli nýtingu
hvalastofna hér við land hið fyrsta
og um að ríkisstjórninni skuli falið
að undirbúa það.
• Náið samráð og samstarf verði
haft við öll ríki sem hlynnt eru
hvalveiðum. Þá verði teknar upp
viðræður við stjórnvöld ríkja sem
lagst hafa gegn hvalveiðum, til þess
að kynna okkar málstað og leita
samkomulags við þau um fram-
kvæmd þeirrar stefnu að hefja á
ný hvalveiðar í atvinnuskyni.
• Uppbyggingu Norður-Atlants-
hafssj ávarspendýraráðsins
(NAMMCO) verði haldið áfram með
sérstakri áherslu á að fjölga aðildar-
ríkjum.
• Starfshópurinn telur rétt að
kanna hvaða möguleika endurnýjuð
aðild íslands að Alþjóðahvalveiði-
ráðinu kunni að bjóða upp á.
• Samráð verði haft við helstu út-
flytjendur og aðra aðila sem mikilla
viðskiptahagsmuna eiga að gæta.
• Utanríkisráðuneytinu verði falið
að efla samráð ráðuneyta og stofn-
ana um þátttöku í alþjóðasamstarfi
sem tengst getur hvalveiðum.
Kannað verði hvort æskilegt sé að
ísland gerist aðili að fleiri alþjóða-
samningum á þessu sviði.
• Gerð verði áætlun um hvernig
verði með sem hagkvæmustum og
árangursríkustum hætti staðið að
fræðslu- og kynningarstarfí um
málstað íslands á erlendum vett-
vangi, þ.ám. gagnvart umhverfis-
samtökum.
• Kannaður verði sá möguleiki að
taka frá sérstök svæði vegna hvala-
skoðunar.
Þorsteinn Pálsson sagði að ríkis-
stjórnin myndi kynna áform um að
heija nýtingu hvalastofnanna fyrir
erlendum ríkjum, bæði þeim sem
hlynnt væru hvalveiðum og hinum,
sem væru þeim andvíg. Málið yrði
kynnt stjórnarandstöðunni og leitað
eftir formlegu samstarfi allra þing-
flokka. Fulltrúum jafnaðarmanna
og Kvennalista yrði því bætt við
þann starfshóp, sem hefði skoðað
málið til þessa. Þegar þessi kynning
og samráð hefðu átt sér stað yrði
tekin ákvörðun um framlagningu
þingsályktunartillögu, en ekki fyrr.
Þorsteinn tók fram að þessu starfi
hefðu ekki verið sett ákveðin tíma-
mörk.
Skynsamlegt skref fram á við
Morgunblaðið spurði Þorstein
hvort hann teldi að með þessari
ákvörðun ríkisstjórnarinnar yrði
ekki aftur snúið eða hvort enn
væri möguleiki að þegar þar að
kæmi yrði ákvörðunin sú að leggja
enga þingsályktunartillögu fram.
„Málið er hér komið í ákveðinn
farveg. Sú ákvörðun verður hins
vegar ekki tekin fyrr en að höfðu
þessu samráði," svaraði Þorsteinn.
„Hér er auðvitað verið að fallast á
tillögur nefndarinnar og þar er bein-
línis lagt til að hvalveiðar verði
teknar upp að nýju. Sú stefnumörk-
un er samþykkt, en þetta skref
verður ekki stigið fyrr en að höfðu
víðtækara samráði.“ Þorsteinn
bætti við að hann teldi álit nefndar-
innar og samþykkt ríkisstjórnarinn-
ar „skynsamlegt skref fram á við
í málinu".
Þarf að vinna málinu fylgi
Árni Ragnar Árnason, formaður
starfshópsins, sagði á fundinum að
það væri jafnvel veigameira að
skoða hvernig hvalveiðum yrði unn-
ið fylgi en að taka ákvörðun um að
hefja veiðar að nýju. „Við, sem störf-
uðum með þessum hópi, teljum raun-
ar að það muni ekki takast mjög
lengi að halda uppi þeim skoðunum,
að við munum heíja hvalveiðar að
nýju, en vinna ekki frekar að málinu
gagnvart öðrum ríkjum," sagði Ámi.
„Við verðum að kynna þetta mál
og vinna því fylgi með öðrum þjóð-
um. Meðal annars þurfum við að fá
fram þá afstöðu ríkisstjórna annarra
ríkja að þær muni við una.“
Sama þvælan
„Þetta er bara sama þvælan og
verið hefur. Menn eru ennþá laf-
hræddir og ég gef óttalega lítið
fyrir þetta,“ segir Kristján Lofts-
son, forstjóri Hvals hf., um tillögur
nefndarinnar og samþykkt ríkis-
stjórnarinnar. „Það fylgir enginn
hugur þessu máli. Það hefur engin
breyting orðið á þeim yfirlýsingum,
sem hafa verið gefnar árum saman.
Af hveiju á að taka þetta alvarleg-
ar í dag en fyrir þremur eða fjórum
árum? Á góðri íslenzku heitir þetta
bara að draga fólk á asnaeyrunum."
Áttatíu grófar líkams
árásir rannsakaðar
Samtök iðnaðarins um skýrslu um veiðigjald og skattbyrði
Gjaldtaka í stað skatt-
lagningar æskileg
ÁTTATÍU grófar líkamsárásir
komu til rannsóknar hjá RLR 1.
janúar 1993 til 1. maí 1997. Þar
af voru 59 mál send ríkissaksókn-
ara, átján kærur felldar niður eða
vísað frá og fímm mál eru í rann-
sókn. Þetta kom fram í svari Þor-
steins Pálssonar dómsmálaráðherra
við fyrirspurn Jóhönnu Sigurðar-
dóttur á Alþingi.
Þijátíu mál sem varða grófar lík-
amsárásir komu til kasta Héraðs-
dóms Reykjavíkur og sjö fóru fyrir
Héraðsdóm Reykjaness, en færri
fyrir aðra héraðsdómstóla. Sautján
var áfrýjað til Hæstaréttar.
„SKÝRSLA sjávarútvegsráðherra
sýnir glögglega hvað hægt væri
að gera atvinnulífinu mikið gott
með því að færa fjármögnun sam-
neyslunnar frá sköttum sem valda
sóun mannauðs yfir í gjaldtöku á
borð við veiðigjald sem ekki hefur
slíka annmarka," segir í umsögn
sem forsvarsmenn Samtaka iðnað-
arins hafa tekið saman um grein-
argerð háskólakennaranna Ragn-
ars Árnasonar prófessors og Birg-
is Þórs Runólfssonar dósents um
áhrif veiðileyfagjalds á skattbyrði.
Skýrsluhöfundar eru jafnframt
gagnrýndir fyrir ranga túlkun á
niðurstöðum sínum.
„Skýrsluhöfundar reikna út að
með veiðigjaldi megi lækka tekju-
skatt á íbúa um 22-60 þúsund
krónur og draga mjög úr þeim
slævandi áhrifum sem háir jaðar-
skattar í tekjuskattskerfinu hafa
á vinnuframlag. Yrðu tekjurnar
af veiðigjaldinu nýttar til að greiða
niður erlendar skuldir, sem síðar
leiddi til lækkunar tekjuskatta eða
annarra skatta, líkt og Samtök
iðnaðarins hafa mælt með, mætti
jafna sveiflur og tryggja uppbygg-
ingu samkeppnis- og útflutnings-
greina, þ.m.t. fiskiðnaðarins.
Þannig mætti auka hagvöxt til
langframa hér á landi,“ segir í
umsögn Samtaka iðnaðarins.
Skattbyrði Vestfirðings gæti
lækkað um 25-68 þús.
„í skýrslunni er reiknað hvern-
ig skattbyrði á byggðarlög breyt-
ist við töku veiðigjalds sem varið
er til lækkunar tekjuskatta. Sam-
tímis vara skýrsluhöfundar við
því að niðurstöðurnar séu túlkað-
ar sem mælikvarði á breytingar
á persónulegri skattbyrði á við-
komandi stöðum. Handhafar
kvóta deili ekki út arðinum af
eign sinni til íbúa í því byggðar-
lagi þar sem útgerðin, sem nýtir
kvótann, er rekin. Það er því rangj,
að túlka niðurstöðurnar með þeim
hætti að skattbyrði kvótalauss
einstaklings sem vinnur hjá fyrir-
tæki á Vestfjörðum hækki um
46-123 þús. kr. ef veiðigjald yrði
lagt á og tekjuskattsprósentan
lækkuð. Raunar er nær lagi að
skattbyrði þessa dæmigerða
Vestfirðings gæti lækkað um
25-68 þúsund krónur eins og út-
reikningar skýrsluhöfunda sýna.
Að sjálfsögðu myndu handhafar
kvóta greiða gjaldið en ekki aðr-
ir. Veiðigjald er tilflutningur á
fjármagni frá handhöfum kvóta,
sem eru fáir og ekki eru endilega
búsettir í sama byggðarlagi og
þau útgerðarfyrirtæki er nýta
kvótann, til allra launþega í land-
inu,“ segir í umsögn Samtaka
iðnaðarins.
W .III n 'ii i ..............
jgg' FASTEIGMAMIDSTÖÐIN ? !M
jZZZ SKIPHOLTI 50B - SIMI 553 6000 - FAX 553 6005 tS7!!7
Dofraborgir 17
Kynningarverð aðeins 8,9 millj.
OPIÐ HÚS FRÁ KL. 13-15
Glæsilegt nýtt einbýli á þessum frábæra útsýnisstað. Um er að ræða 198
fm hús á einni hæð þ.m.t. tvöf. bllskúr. Grunnur hússins er steinsteyptur
(skriðkj.) en húsið er sjálft stálgrindarhús. útveggjaklæðning (máluð)
sementstsundin borðaklæðning. Stálgrindin er einangruð með 8“ steinull.
Húsið hefur hlotið vottun skv. grein 3.4.9 I Byggingareglugerð.
Verð miðað við fokhelt að innan en fullbúið að utan,
útveggir og gólf fulleinangruð 8,9 millj.
Byggingaraðilinn verður á staðnum í dag
milli kl. 13 og 15.
SJÓN ER SÖGU RÍKARI.