Morgunblaðið - 08.12.1999, Qupperneq 55

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 8. DESEMBER 1999
UMRÆÐAN
Steiktir kjúklingavængir
með gráðostasósu.
Fást í byggingavöruverslunum um land allt
TCnGI
Smiðjuvegi 11 • 200 Kópavogur
Sími: 564 1088 • Fax: 564 1089
mora
I<Sg>KIUUMTna
Örugg blöndunartæki
með brunavörn

AUSTljRSTRÆTI. BARÓNSSTÍG « GLÆSIBÆ• GRÍMSIBÆ . LAUGALÆK . LÁGMÚLA. ARNARBAKKA SPORHÖMRUM
SELASBRAUT• LANGARIMA ENGIHJALLA HJALLABREKKU • SETBERGSHVERFI • FIRÐl . OG HOLTI HAFNARFIRÐl
Hitastilltu Mora Mega blöndunartækin fyrir
bað og sturtu tryggja öryggi og þægindi.
Mora Mega er árangur margra ára
vöruþróunar og betrumbóta.
Mora - Sænsk gæðavara
Mesti byggða-
styrkur aldarinnar
NU LIGGUR það
ljóst fyrir. Lands-
virkjun hefur lagt
fram mat sitt á um-
hverfisáhrifum Fljóts:
dalsvirkjunar. I
skýrslunni kemur
frafn að virkjunin
mun hafa gífurlega
neikvæð áhrif á hið
einstaka votlendis-
svæði Eyjabakka.
Neikvæðu áhrifin fel-
ast aðalega i því að
öllu svæðinu verður
sökkt undir gruggugt
vatn um aldur og ævi
og verður aldrei end-
urheimt. Svo einfalt
er það. Um önnur áhrif, svo sem á
gróðurfar og dýralíf kjósa þeir að
tjá sig sem minnst því að haldbær-
ar langtíma rannsóknir liggja ekki
fyrir um áhrif umhverfiskaða af
þvílíki-i stærðargráðu. Sérfræðing-
ar sem fengið hafa að kíkja á
skýrsluna segja að það vanti mikið
upp á að hún svari þeim spurning-
um sem helst brenni á fólki svo
sem hvað verði um 7% af heiða-
gæsastofninum sem hafði þarna
sumardvöl, hvar hreindýrin eigi að
fá beitarland í stað þess sem sekk-
ur og hvar annarsstaðar í heimin-
um sé sambærilegt votlendisvæði
sem vernda megi í stað þess sem
eyðilagt verður? Svo reyna
skýrsluhöfundar að gefa í skyn að
ferðamannastraumur aukist á
svæðinu vegna bætts vegakerfis.
En til hvers ætti fólk að vera að
keyra um svæði sem hefði ekki upp
á neitt að bjóða? Helsta aðdrátta-
rafl íslands er óspillt náttúra. Til
þess að gera hana aðgengilega er
rétt að leggja nothæfa vegi og það
má vegagerðin sjá um. Landsvirkj-
un á ekki að sjá um vegagerð á há-
lendinu því að í því fellst að fórna
verður aðdráttarafli svæðisins sem
Snævar
Sigurðsson
eru óspillt náttúru-
svæðin. Þeir sem vilja
aka eftir fínum vegum
og skoða verksmiðjur
geta gert það hvar
sem er í Evrópu og
þurfa ekki að leggja á
sig ferðalag til íslands
til þess. Reynslan af
virkjanasvæðinu í
Þjórsárdal styður
þetta. Fólk nýtir sér
vegina en enginn vill
stoppa og skoða land-
skemmdir Landsvirkj-
unar.
En stærsta spurn-
ingin er enn eftir! Af
hverju á að virkja
þarna? Svörin frá ráðherrum
Framsóknarflokks og Sjálfstæðis-
flokks eru þau að þetta sé stærsta
byggðamál aldarinnar. Þeir eiga þá
við álverið sem reisa skal í kjölfar
virkjunar. Hvernig geta þeir sagt
svona um eina verksmiðju sem
mun lítið gera til að draga úr ein-
hæfu atvinnulífi landsbyggðarinn-
ar? Eina verksmiðju sem veita
mun færri atvinnu en vinna núna í
síldarvinnslunni. Eina verksmiðju
sem býður upp á óþrifalegt iðnað-
arstarf líkt og fólk er að flýja frá
úr frystihúsunum. Jú, það geta
þeir gert því þeir vita að virkjunin
mun aldrei borga sig ef rafmagnið
verður nýtt til álframleiðslu. Það
hefur verið reiknað út af öllum
Bókin
MIKILVÆGUSTU
TUNGUMÁL JARÐAR
svarar:
Hvemig er
kínverskt lyklaborð?
www.tunga.is
Náttúruvernd
Sérfræðingar sem feng-
ið hafa að kíkja á skýrsl-
una segja að það vanti
mikið upp á, segir
Snævar Sigurðsson,
að hún svari þeim
spurningum sem helst
brenni á fólki
öðrum en Landsvirkjun að miðað
við þær forsendur sem uppgefnar
eru í umræddri skýrslu verði að
minnsta kosti 13 milijarða tap á
Fljótsdalsvirkjun. Forsendur út-
reikninganna eru þær tölur sem
Landsvirkjun sjálf gefur upp í árs-
skýrslum sínum. Svo lengi sem
Landsvirkjun getur ekki með
sannfærandi útreikningum sýnt
fram á annað verður að taka þessa
tölu sem lágmarkstap. Aðrir hafa
reiknað að tapið verði meira.
Þessir 13 milljarðar eru því
hreinn og beinn byggðastyrkur til
7935 íbúa Mið-Austurlands. Af
hverju ekki að viðurkenna það og
hætta að tala um að álver og virkj-
un séu nauðsynleg og einfaldlega
gefa þeim peningana. Þá lægi
þetta ljóst í bókhaldi ríkisins að
Austfirðingar eru að fá stærsta
byggðastyrk aldarinnar. Ég og
margir aðrir myndu styðja þessa
leið að kaupa frið fyrir eymdarvæli
Austfirðinganna með þessari upp-
hæð sem þeir eru hvort eð er að fá
af peningum skattborgaranna. I
staðinn fengjum við hin að vernda
hið alþjóðlega mikilvæga votlendis-
svæði á Eyjabökkum. Ef þetta
nægir ekki mætti hjálpa þeim til
að fá ríkistryggð lán líkt og
Landsvirkjun fær á góðum kjörum
til að fjárfesta fyrir.
Austfirðingarnir hljóta að geta
gert eitthvað gáfulegt fyrir þessa
upphæð eins og að laða að erlent
fjármagn í iðnað sem krefst ekki
mikillar raforku. Líftækniiðnaður,
tölvuiðnaður, alþjóðleg viðskipti
eða til dæmis úrvinnsla úr hinu
dýrmæta sjávarfangi sem þeir eru
vanir að senda óunnið til vinnslu
erlendis. Ef þeir geta ekki bjargað
sér sjálfir fyrir þessa peningupp-
hæð þá er þeim bara ekki viðbjarg-
andi og það að sökkva Eyjabökk-
um mun ekki breyta því.
Vert er að taka fram að ég elL*.
alls ekki á móti iðnaði og rafork-
uframleiðslu sem slíkri. En ef það
gilda lög í landinu um að vernda
eigi ákveðin svæði sem eru mikil-
væg fyrir lífríkið og náttúrfar
landsins þá ber að fara eftir lögun-
um. Við höfum leikreglur til þess
að meta hverja framkvæmd með
lögformlegu mati á umhverfisáhrif-
um. Það mat á að segja af eða á
hvort fórna megi ákveðnum svæð-
um. Slíkt mat þarf að gera á þeim
virkjanakostum sem til eru og for-
gangsraða þeim með tilliti til hag-
kvæmni og fórnarkostnaðar fyri#S*
umhverfíð. Ef farið verður eftir
leikreglunum þá verður sátt um
framkvæmdirnar. Eina ástæðan
sem þeir hafa fyrir að vilja ekki
fara í lögformlegt mat á áhrifunum
er sú að þeir óttast að virkjunin
standist ekki matið og skipulag-
sstjóri muni leggjast gegn virkjun-
inni. Ef það gerist þá hlýtur að
vera góð og gild ástæða fyrir því.
Stjórnarþingmenn ætla að þröngva
þingsályktunartillögu í gegn um
þingið og láta virkja án þess að
fara eftir leikreglunum. Með þeim
yfirgangi mun aldrei ríkja sátt um
málið.
Höfundur er nemi í Háskóla /sLizk/.s.'**'
Grillaour MOA kjuklingur.
Borðist kaldur eða hitist
í OfnL ...nrfi