Morgunblaðið - 09.06.2000, Qupperneq 4

4 FÖSTUDAGUR 9. JÚNÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
V orleiðangur Hafrannsóknastofnunar
Magn átu í flestum til-
fellum yfír meðaltali
Lenti vegna
eldsvið-
vörunar
ÞOTA af gerðinni C-5 í eigu Banda-
ríkjahers, lenti á Keflavfkurflug-
velli á hádegi í gær vegna eldsvið-
vörunar um borð í vélinni. Mikill
viðbúnaður var á flugvellinum en
lendingin tókst vel og fannst enginn
eldur um borð. Vélin var á leiðinni
frá Mildenhall-herflugstöðinni í
Bretlandi til Dover í Bandaríkj-
unum þegar flugstjórinn kallaði
upp og bað um að fá að breyta út af
flugáætlun vegna eldsviðvörunar-
innar. Talsmaður Varnarliðsins í
Keflavík sagði að 78 manns hefðu
verið um borð f vélinni og engan
sakað. Almannavarnir- og björgun-
arsveitir á Suðurnesjum voru settar
í viðbragðsstöðu.
NIÐURSTOÐUR árlegs vorleiðang-
urs Hafrannsóknastofnunar í ár sýna
tiltölulega mikil áhrif selturíks hlý-
sjávar fyi-ir Suður- og Vesturlandi.
Ahrif hans voru einnig með mesta
móti á norðurmiðum eins og árið 1999
miðað við árin þar á undan en þetta er
vísbending um að ástandið á uppeldis-
slóð fiskungviðis sé tiltölulega gott, að
sögn Astþórs Gíslasonar, sjávarlíf-
fræðings og leiðangursstjóra í vor-
leiðangrinum. Hiti og einkum selta í
kaldri tungu Austur-íslandsstraums
norðaustur og austur af landinu voru
einnig tiltölulega há, og útbreiðsla
tungunnar til suðurs einkenndist af
1-2° heitum sjó með hærri seltu en
mælst hefur um árabil. Átumagn við
landið var yfir langtímameðaltali á
flestum rannsóknastöðvum.
Vorleiðangri Hafrannsóknastofn-
unarinnar á rannsóknaskipinu Bjama
Sæmundssyni til langtímavöktunar á
ástandi sjávar, næringarefnum,
gróðri og átu á hafsvæðunum við Is-
land lauk 1. júní. Athugað var á alls
110 stöðvum, bæði á landgrunninu og
utan þess. Einnig var á völdum stöðv-
um safnað sýnum vegna rannsókna á
erfðafræði og hrygningu rauðátu og
til mælinga á geislavirkum efnum og
koltvísýringi í sjó. Þá var hugað að
setgildru og tekin upp straummæl-
ingalögn djúpt norðaustur af landinu
fyiir samstarfsaðila stofnunarinnar
við Háskólann í Hamborg.
Tiltölulega há gildi
Sjávarhiti í hlýsjónum suður og
vestur af landinu var 6-8°C og seltan
35,0-35,2, sem eru tiltölulega há gildi,
eins og undanfarin fjögur ár. Ahrif
selturíka hlýsjávarins skiluðu sér
einnig í góðum mæli inn á norðurmið,
allt austur undir Langanes (hiti 3,0-
4,5°, selta 34,8-34,9). Þetta er annað
vorið í röð þar sem seltulítils sjávar
norðan úr hafi gætir ekki í yfirborðs-
lögum fyiir Norðurlandi. I Austm--
Islandsstraumi (kalda tungan), utan
landgrunnsins norðaustur af landinu,
voru hiti og selta fremur há; jafnvel
hærri en mælst hefur lengi. Á grunn-
inu fyrir Austfjörðum var sjávarhiti
einnig fremur hár (yfir 2°) og djúpt
úti, á „Rauða torginu", gætti selturíks
hlýsjávar að sunnan (5-8°). Skil milli
kalda og heita sjávarins fyrir Suðaust-
urlandi voru norðaustur af Stokksnesi
og Lónsbugt, og ferskvatnsrennslið
vai’ með minnsta móti með Suður-
landi, þar sem selturíkur hlýsjór að
sunnan þrengdi sér upp að landi.
Næringarefni ogþörungar
í Faxaflóa var þróun gróðurs stutt
komin. Undan Vestm’landi var gróð-
ursnautt og vetrarforði næringarefna
óskertur, eins og oft um þetta leyti.
Fyrir Norður- og Austurlandi og und-
an austanverðu Suðurlandi var yfir-
leitt mikill gróður, nema á nokkrum
stöðvum á grunnslóð. Fyrir vestan-
verðu Suðurlandi var vorhámarkið yf-
irstaðið og gróður í rénum. Þar sem
gróður hafði tekið við sér var styrkur
kísils í yfirborðslögunum lágur og
ljóst að kísilþörungar höfðu verið
áberandi í svifinu. Einnig er líklegt að
aðrir hópar þörunga fylgi í kjölfar kís-
ilþörunganna, því víðast hvar var enn
talsverður forði köfnunarefnis.
Áta meiri en í meðallagi
I heildina var átumagn við landið í
vorleiðangri meira en í meðallagi. Út
af Vesturlandi var átumagn nálægt
meðallagi, en talsvert yfir meðallagi
norðan- og austanlands. Átan reynd-
ist mest í kalda sjónum djúpt norð-
austur og austur af landinu, þar sem
stórar og hægvaxta kaldsjávarteg-
undir voru algengastai’. Fyrir Suður-
landi og á-Selvogsbanka var átumagn
einnig yfir meðallagi. Samanburður
við vorið 1999 sýnir að á vesturmiðum
var átumagn minna en þá, en meira á
norður-, austur- og suðurmiðum.
Ástþór Gíslason sjávarlíffræðingur
og leiðangursstjóri, segir að breyti-
leiki í sjávarhita fyrir sunnan og vest-
an land sé mun minni en fyrir norðan.
„Fyrir norðan er talsvert innstreymi
hlýsjávar líkt og í fyrra og mikil áta en
þessir þættir benda til að ástandið
fyrir fiskungviðið norðanlands sé til-
tölulega gott, því þegar mikill hlýsjór
er fyrir norðan er frumframleiðsla að
öðru jöfnu meiri og meiri áta. Hins
vegar eru flóknari tengsl milli hlý-
sjávar og lífríkisins fyrir sunnan.“
Níu vísindamenn frá Hafrann-
sóknastofnuninni og þrír frá banda-
rískum stofnunum voru í leiðangrin-
um. Skipstjóri var Ingi Lárusson.
Morgunblaðið/Björn Blöndal
C-5-vél frá bandaríska flughemum, sem er næststærsta flugvél í heimi,
eftir lendinguna á Keflavíkurflugvelli í gær.
Sjö konum synjað
um landgöngu
Fimm hugðust dansa á
næturkiúbbum án leyfís
SJÖ konum frá Eistlandi og Lett-
landi var á miðvikudagskvöld synj-
að um að koma inn í landið. Grun-
ur vaknaði um að þær væru hingað
komnar til að dansa á nætur-
klúbbum án tilskilinna leyfa.
Fimm kvennanna staðfestu við
rannsókn lögreglu að þær hefðu
komið hingað í þeim tilgangi, en
tvær þeirra sögðust vera ferða-
menn.
í fréttatilkynningu frá sýslu-
manninum á Keflavíkurflugvelli
segir að þetta sé í fyrsta skipti
sem reyni á lög um atvinnuréttindi
útlendinga frá því þeim var breytt
í vor þannig að þeir sem kæmu
fram á næturklúbbum þyrftu at-
vinnuleyfi. Síðan er bætt við að
„fast [muni] verða gengið eftir því
hjá embættinu að lögum þessum
verði framfylgt".
Konurnar voru að koma frá
Kaupmannahöfn og segir í frétta-
tilkynningunni að þær tvær konur,
sem kváðust vera ferðamenn, hafi
ekki haft nægilegt fé sér til fram-
færslu eins og tilskilið sé í lögum
um eftirlit með útlendingum og því
einnig verið synjað um landgöngu.
Konurnar fimm flugu til baka til
Kaupmannahafnar klukkan tvö í
fyrrinótt.
Ferðdhandbækur
txpiorina tsrael
Hvort sem þú ætlar að ferðast í eigin persónu eða í
huganum þá eru ferðahandbækur ótæmandi fróðleiks-
náma. Ótal kort, áhugaverðar og öruggar ferðaleiðir, upp-
lýsingar um gistingu og veitingastaði, yfirlit um sögu og
menningu - hvað viltu vita? Mikið úrval af ferðahand-
bókum t.d. frá Lonely Planet, Turen gár til_og Fodor's.
Turen gár tít Japan
Erlendar bækur
daglega
w I vmimdsson
1110 * Hafrtáffirðl 555 0045
Morgunblaðið/Ásdís
Morgunblaðið/Golli
Ding Guangen, ráðherra upplýsingamála í Kína, heilsar Haraldi Sveins-
syni, stjórnarformanni Árvakurs, við komuna í Morgunblaðshúsið í gær,
þar sem hann kynnti sér starfsemi blaðsins.
Ding Guangen, ráðherra upp-
lýsingamála í Kína, heimsótti
Þjóðmenningarhúsið í gær, þar
sem Salóme Þorkelsdóttir tók á
móti honum.
Kínverskur
ráðherra
í heimsókn
DING Guangen, ráðherra upp-
lýsingamála í Kína, heimsótti
Morgunblaðið f gærmorgun og
kynnti sér starfsemi blaðsins en
hann er staddur hér í þriggja
daga opinberri heimsókn.
Síðar um daginn heimsótti hann
meðal annars Alþingi og hitti full-
trúa menntamálanefndar og í
gærkvöldi hlýddi hann á hátíðar-
tónleika Listahátíðar í Laugar-
dalshöll. í dag mun forseti Islands
taka á móti ráðherranum á Bessa-
stöðum og að þeim fundi loknum
mun hann eiga fund með Geir H.
Haarde, starfandi forsætisráð-
herra, og munu þeir ræða tvíhliða
samskipti íslands og Kína, fjöl-
miðlalöggjöf, fjarskiptatækni o.fl.
Opinberri heimsókn ráðherrans
lýkur í kvöld en áætlað er að
hann ásamt föruneyti haldi af
landi brott á sunnudagsmorgun.