Morgunblaðið - 09.06.2000, Síða 62

-<%2 FÖSTUDAGUR 9. JÚNÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
„Lífeyrissparnaðiir -
tækifæri sem
enginn má missa af!
ÆVINNI má skipta
í þrjú æviskeið, upp-
vaxtarárin, starfsævina
bg eftirlaunaárin. A
uppvaxtarárunum sjá
foreldrar eða aðrir
aðstandendur um
framfærsluna en eftir
að fullorðinsárin taka
við er hver sinnar gæfu
smiður. Eftirlaunaárin
eru sérstök að því leyti
að fjárhagsleg afkoma
ræðst að mestu leyti af
því hversu mikið maður
leggur fyrir á starfsæv-
inni. Það er því mikil-
vægt fyrir hvern og
einn að leggja fyrir á
starfsævinni til að byggja upp sjóð
eða réttindi til að tryggja tekjur á
^ftirlaunaárunum. Sérstaklega er
áríðandi að nýta góð sparnaðartæki-
færi og skattalegar ívilnanir sem
bjóðast hverju sinni. Samningar um
lífeyrissparnað eru dæmi um hag-
kvæman spamaðarkost sem enginn
ætti að missa af.
í þessari grein er orðið lífeyris-
spamaður notað sem heiti fyrir
sparnað sem byggist á því að ein-
staklingar gera samning við séreign-
arsjóð eða fjármálafyrirtæki um að
launagreiðandi skuli mánaðarlega
draga tiltekna fjárhæð frá launum
ðg greiða sem viðbótariðgjöld í sér-
eignarsjóð. Lífeyrisspamaður er
laus til úttektar frá 60 ára aldri og er
greiddur út á sjö áram
eða á þeim tíma sem
rétthafa vantar upp á
67 ára aldur. Rétthafar
geta einnig tekið inn-
eignina út á lengri tíma
að eigin vali. Lífeyris-
sparnaður erfist við
fráfall rétthafa.
Mótframlag launa-
greiðanda og aukn-
ar heimildir til líf-
eyrissparnaðar
í ársbyijun 1999
fengu launþegar heim-
ild til að greiða viðbóta-
riðgjöld til lífeyris-
spamaðar sem námu
2% af heildarlaunum. Þeir sem nýttu
sér þessa heimild fengu til viðbótar
0,2% mótframlag frá launagreiðanda
sem í raun var lækkun á trygginga-
gjaldi sem launagreiðendur greiddu
sem mótframlag í séreignarsjóð.
Þannig var heildarspamaðurinn
2,2% af launum hjá flestum.
I mörgum kjarasamningunum í
vor var samið um að launagreiðend-
ur skyldu gegn iðgjaldi launþega
greiða mótframlag sem nemur allt
að 2% af launum. Mótframlagið er
yfirleitt lægra en 2% til að bytja með
en mun síðan hækka í áföngum uns
það verður 2%. Til þess að launþegar
fái mótframlagið verða þeir að gera
samning um lífeyrissparnað og
greiða viðbótariðgjöld í séreignar-
sjóð. í raun má því segja að hluti af
launahækkunum sé greiddur með
þessu móti og þeir sem ekki gera
samning um lífeyrissparnað missi
þar með af umsömdum kjarabótum.
Til að örva spamað og slá á þenslu
í þjóðfélaginu hafa stjórnvöld jafn-
framt hækkað heimildir launþega til
að greiða viðbótariðgjöld úr 2% í 4%
Gunnar
Baldvinsson
Aðsendar greinar
á Netinu
mbUs
_ALU7y\f= GiT7~H\//K£7 NÝTT
Lífeyrismál
Iðgjöldin eru greidd
óskattlögð í séreignar-
sjóð, segir Gunnar
Baldvinsson, en út-
borganir eru hins vegar
skattlagðar eins og
hverjar aðrar tekjur.
af launum. Jafnframt hefur afsláttur
af tryggingagjaldi verið hækkaður
úr 0,2% í 0,4% af launum og bætist
það við mótframlag launagreiðanda.
Taflan fyrir neðan sýnir samsetn-
ingu lífeyrisspamaðar fyrir og eftir
þessar breytingar.
Lífeyrissparnaður
(% af launum)
Iðgjald Var Er
Launþegi 2,0 4,0
Launagreiðandi 0,2 2,4
Samtals 2,2 6,4
Til viðbótar við þessar breytingar
hafa stjórnvöld breytt lögum um
tekju- og eignarskatt og staðfest að
mótframlag launagreiðanda er alltaf
frádráttarbær kostnaður hjá fyrir-
tækjum og sjálfstæðum launagreið-
endum. Ef fyrirtæki vilja umbuna
starfsmönnum sínum með enn
hærra mótframlagi getur það verið
álitlegur kostur fyrir báða aðila
(launþega og launagreiðanda).
Góður kostur
Lífeyrissparnaður er sérstaklega
góður sparnaðarkostur vegna mót-
framlags launagreiðanda sem bætist
við árlega ávöxtun. Ef einstaklingur
leggur fyrir 4% af launum og fær til
viðbótar 2,4% sem mótframlag
BETRA KYNLÍF MEÐ
ASTROGLIDE
FÆST í APÓTEKUM
FÁIÐ PRUFU í APÓTEKINU
ymus.vefurinn.is astroglide.com
í hverju felst ávinningur
lífeyrissparnaðar?
Myndin sýnir sundurliðun á eign
umfram hefðbundinn sparnað
eftir 20 ára sparnaðartíma
Afsláttur af
13% tryggingagjaldi
12%_
Kostir lífeyrissparnaðar
eru að mótframlag launa-
greiðanda og afsláttur af
tiyggingagjaldi bætast við
iðgjald rétthafa. Einnig að ekki þarf
að greiða eignarskatt af inneign né
fjármagnstekjuskatt af vöxtum
Eignarskattur
Fjármagns-
tekjuskattur
Mótframlag
launagreiðanda
Samanburður á lífeyrissparnaði
og hefðbundnum sparnaði
m.v. 4.000 kr. mánaðarlegan sparnað og 7,5% raunávöxtun
Sparnaðar- tími Eign eftir skatta Mismunur
Hefðbundinn sparnaður Lífeyris- sparnaður *
5 ár 170.087 284.249 114.162
10 ár 395.657 692.325 296.668
20 ár 1.099.616 2.119.228 1.019.613
30 ár 2.371.523 5.060.122 2.688.599
40 ár 4.689.693 11.121.395 6.431.702
* Reiknað er með 2.400 kr. mótframlagi launagreiðanda
launagreiðanda eignast hann til við-
bótar 375 krónur fyrir hverjar 625
krónur sem hann sparar þannig að
heildarsparnaðurinn verður 1.000
kr.
Um lífeyrisspamað gilda hag-
stæðar skattareglur sem gera hann
einnig að mjög fýsilegum kosti.
Skattalegt hagræði felst í því að
hvorki er greiddur eignarskattur af
inneign né fjármagnstekjuskattur af
vaxtatekjum. Iðgjöldin era greidd
óskattlögð í séreignarsjóð en útborg-
anir eru hins vegar skattlagðar eins
og hverjar aðrar tekjur. I raun er
tekjuskattinum frestað þar til inn-
eignin er tekin út en í sumum tilvik-
um lækkar tekjuskattur einnig. Það
gerist ef einstaklingur á ónýttan
persónuafslátt þegar inneignin er
tekin út eða ef jaðarskattar era lægri
við útborgun en þegar skattinum var
frestað. Launþegar sem greiða há-
tekjuskatt geta t.d. lækkað tekju-
skatta með lífeyrisspamaði þar sem
jaðarskattar þeirra lækka í starf-
slok.
A löngnm tíma
getur munað milljónum
Til að meta kosti lífeyrissparnaðar
er gagnlegt að bera hann saman við
hefðbundinn spamað. Taflan fyrir
neðan sýnir slíkan samanburð ef að-
ili leggur fyrir 4.000 kr. á mánuði eða
4% af 100.000 kr. mánaðarlaunum. í
dæminu er reiknuð út eign eftir
skatta eftir 5 til 40 ár miðað við 7,5%
árlega ávöxtun.
Dæmið sýnir að lífeyrissparnaður
er afar góður kostur og á löngum
tíma munar veralegum fjárhæðum í
samanburði við annan sparnað. Sem
dæmi má nefna að eftir 20 ár munar
einni milljón króna sem skýrist af
mótframlagi frá launagreiðanda og
skattalegum ívilnunum (lækkun á
tryggingagjaldi og spöran á fjár-
magnstekjuskatti og eignarskatti).
Ef spamaðartíminn er helmingi
lengri eða 40 ár munar miklu meira
eða 6,4 milljónum króna. Lesendur
geta reiknað eigin dæmi með því að
setja launin sín í hlutfall við 100.000
þúsund krónur. Þannig getur aðili
sem hefur 150.000 kr. í laun marg-
faldað tölumar með 1,5 (150.000/
100.000).
sjá meðfylgjandi graf og töflu.
Góður kostur en
bundinn sparnaður
Lífeyrisspamaður er spamaðar-
tækifæri sem auðvelt er að mæla
með. Það er þó er rétt að minna á að
spamaðurinn er bundinn til 60 ára
aldurs og því þarf hver og einn að
gera það upp við sig hvort hann get-
ur bundið spariféð svo lengi. Það er
til dæmis ráðlegt fyrir alla að eiga
óbundinn varasjóð til að mæta fjár-
hagslegum áföllum og hafi menn
ekki komið sér upp slíkum sjóði er
e.t.v. skynsamlegt að gera það fyrst.
Flestir ættu þó að reyna að spara 2%
af launum til þess að tryggja sér
mótframlag launagreiðanda. Þeir
sem treysta sér til að spara 4% af
launum ættu einnig að gera það því
ávinningurinn er umtalsverður.
Höfundur er forstöðumaður AL VÍB.
Gjöf náttúrunnar til þín
^ Betri líðan! >
PHYTO SOYA
JURTA ÖSTROGHN
AZINC
Menopause
Sérstök blanda bætiefna:
• Þorskalýsi
• Kvöldvorrósarolía
• Soja lecitin
• Kalk
• Betakarotín
• E-vítamín
• Zink
Arkopharma
Jurtaúrræði
711 grenningar
AHaWa • Safvts
Jurt* 6str&gaff
Dæmi um gæði
Fæst í apótekum
Reynisvatn - útivistarperia Reykjavíkur er í ósnortnu umhverfi aðeins 2 km. frá Grafarvogsvegamótum.
I vatninu er gnxgð Bleikju, laxa og regnbogasilunga, veiði við allra hxfi frá landi eða af báti.
Reynisvatn er opið frá kl. 9-23:30 yfir sumartímann. Veiðileyfi lcostar 2.950 kr. og fylgir 5 fiska
•mr eignakvóti. Öll fjölskyldan getur nýtt sama veiðileyfið.
Ævintýranámskeið að Reynisvatni í allt sumar
fyrir börn frá 7 ára aldri.
Vikunámskeið hefjast 19. júní og standa alla virka daga frá kl. 9-17.
Verö I 1.700 kr. á viku. Haegt er að panta I -11 vikur, 19 júní I. september
Takmarkaður fjöldi, pantið sem fyrst í síma 861 6406 Kristín námskeiðsstjóri og 854 3789.
Rútuferðir (innifáldar í verði) frá BSÍ.
Viðkomustaðir á Miklubraut, Ártúnsbrekku og Vesturlandsvegi.