Morgunblaðið - 15.09.2000, Blaðsíða 24

24 FÖSTUDAGUR 15. SEPTEMBER 2000
VIÐSKIPTI
MORGUNBLAÐIÐ
Norrænu fjar-
skiptafyrirtækin
of sein á sér
• VERÐANDI forstjóri finnska fjar-
skiptafyrirtækisins Sonera, Kaj-Erik
Relander, segir að of hægt hafi geng-
ið í einkavæöingu og skráningu nor-
rænu fjarskiptafyrirtækjanna á hluta-
bréfamarkað og þau líöi fyrir að vera í
eigu hins opinbera. Þetta kemur
fram í Dagens næringsliv.
Relandertekurviö stjórn Sonera
um næstu áramót en Sonera er verð-
mætasta fjarskiptafyrirtækið á Norð-
urlöndum, metið á um 2.000 millj-
arða íslenskra króna í Kauphöllinni í
NewYork(NYSE).
Skráningu norska ríkissímafélags-
ins Telenor hefur verið frestað oftar
en einu sinni en nú er markmiðið að
bréf félagsins verði skráð í Kauphöll-
inni í Osló fyrir áramót. „Telenor er
allt of seint á markað. En það sama
gildir reyndar um öll norrænu fjar-
skiptafyrirtækin,“ segir Relander.
Relander var þeirrar skoðunar fyrir
2-3 árum aö Sonera, Telia ogTele-
nor ættu að sameinast. „Við hefðum
getað orðið risafyrirtæki á sviði þráð-
lausrafjarskipta utan Norðurlanda
en núerþað ofseint."
Relander segir líklegt að Sonera
verði enn í eigu finnskra aðila, þ.e.
meirihlutaeigu finnska ríkisins, þeg-
ar hann tekur viö um áramótin. Get-
gátur um samruna fyrirtækisins m.a.
viö Telefonica, Vodafone eða France
Telecom hafa heyrst um nokkra hríð.
Nýr forstjóri
Mobilestop
• FYRIRTÆKIÐ Mobilestop hefur
sent frá sér tilkynningu um að Hákan
Wretsell hafi veriö ráðinn forstjóri.
Wretsell var áöur framkvæmdastjóri
hjá Ericsson, stærsta framleiðanda
fjarskiptatækja í heimi. Hann tekur
við af Arnþóri Halldórssyni erverður
framkvæmdastjóri þróunarsviðs fyrir-
tækisins. Mobilestop er að stærst-
um hluta í eigu íslenskra fjárfesta en
höfuðstöövar þess eru í Miami.
Wretsel mun hafa yfirstjórn á sölu
Mobilestop á netviðskipta- og þjón-
ustuumhverfi fyrirtækisins, sem ætl-
aö erfarsímafyrirtækjum, rafrænum
sölugáttum og öðrum samstarfsaö-
ilum um allan heim.
Wretsel hefurvíðtæka reynslu af
fjarskiptasviði. Sem framkvæmda-
stjóri Ameríkusvæðis Ericsson náði
hann miklum árangri við að auka
framleiðni og skilvirkni í rekstrinum
og sem aöstoðarframkvæmdastjóri
Ericsson-farsíma í Rómönsku Amer-
íku byggði Wretsell starfsemi fyrir-
tækisins upp frá grunni árið 1996.
Mobilestop vann nýlega frum-
kvöölasamkeppni Latin Venture á
Miami en það er ráöstefna um viö-
skipti milli fyrirtækja á Netinu þar
sem jafnframtferfram keppni á milli
frumkvöölafyrirtækja og við-
skiptaáætlana þeirra. Moþilestop
hefur nú skrifstofur í Buenos Aires,
Lúxemborg, Miami, Ósló, Reykjavík,
Sao Paulo, Seattle og Stokkhólmi.
Den Danske
Bank íhugar að
selja hlut I Berl-
ingske Tidende
• DEN Danske Bank sendi nýlega
frá sértilkynningu um að bankinn
hygðist selja hluta af eða allan hluta
sinn í Berlingske Tidende útgáfunni,
en bankinn á 36% hlut í fyrirtækinu. í
viðtali á fréttavefAPsegist Karsten
Knudsen, bankastjóri DDB, telja að
bankinn eigi að hugsa um málefni
sem tengjast bönkum en ekki blaöa-
útgáfu.
Þessi ákvörðun gefur nokkrum fyr-
irtækjum í Skandinavíu tækifæri á
að komast inn á arðbæran fjölmiðla-
markaöinn f Danmörku, en á meöal
hugsanlegra kaupenda eru The
Modern Times Group og Bonnier í
Svíþjóð, Schibsted og Orkla í Noregi
og Egmont T Danmörku.
í eigu Berlingske Tidende eru 6
dönsk blöð, auk þess sem fyrirtækið
á helminginn í alþjóölegu myndþjón-
ustunni Nordfoto og smærri hluti í
minni blöðum, og erfyrirtækiö annað
stærsta sinnar tegundar í Dan-
mörku.
Nýjar höfuðstöðvar Carni-
tech A/S teknar í notkun
Álaborg. Morgunblaðið.
NÝTT húsnæði Carnitech A/S, dótt-
urfyrirtækis Marel hf., vai- formlega
tekið í notkun í gærdag.
Fjölmennt var við athöfnina en
auk starfsfólks Carnitech voru m.a.
stjórnarmeðlimir í Marel, sendi-
heiTa íslands í Danmörku og bæjar-
stjórinn í Stpvring, en þar er hús-
næðið staðsett, um 25 km suður af
Álaborg. Heiðursgestur var Davíð
Oddsson, forsætisráðherra. Davíð
sagði í ávarpi sínu velgengni Carni-
tech hafa vakið athygli á Islandi.
Davíð sagði virðingu íslendinga fyr-
ir dönskum iðnaði mikla og sagði það
með eindæmum jákvætt að Marel
hf. og Camitech A/S hefðu sameinað
krafta sína. Fyiirtækin bættu hvort
annað upp og mætti búast við því að
þau yrðu í fararbroddi áfram.
Benedikt Sveinsson, stjórnarfor-
maður Marel hf. og Carnitech A/S
sagði í sínu ávarpi að hann byggist
við því að eftirspurn eftir vörum fyr-
irtækjanna myndi vaxa. Hann sagði
samstarf fyrirtækjanna hafa verið
mjög gott og þakkaði starfsfólki fyr-
ir hlut sinn í góðii afkomu fyrirtæk-
isins. Undir það tók Thorkild Christ-
ensen, framkvæmdastjóri Carnitech
A/S. Hann sagði það ómetanlegt fyr-
ir Carnitech að hafa komist í eigu
Marel þar sem Carniteeh nyti góðs
af þekkingu Marel á hátæknibúnaði
í tækjabúnaði í matvælaiðnaðinum.
Marel keypti Carnitech árið 1997
og er fyrirtækið langstærsta fyrir-
tæki í íslenskri eigu í Danmörku.
Velta þess vai- 2,3 milljarðar á síð-
asta ári en samanlögð velta Marel og
Carnitech var 5,7 milljarðar.
Ljósmynd/Henning Bagger
Davíð Oddsson opnaði formlega nýjar höfuðstöðvar Carnitech A/S.
Carnitech framleiðir tækjabúnað
fyrir físk- og kjötiðnað. Helstu fram-
leiðsluvörur fyrirtækisins eru kerfí
til rækjuvinnslu, beinhreinsunarvél
fyrir laxaflök og ýmis búnaður úr
ryðfríu stáli. Alls vinna 280 manns
hjá fyrirtækinu, þar af 50 í útibúum í
Bandaríkjunum og í Noregi.
Starfsemi í nýju byggingunni
hófst þann 1. ágúst en um ár tók að
reisa hana og var kostnaður um 600
milljónir ísk. Húsnæðið er alls
12.000 m2, þar af 9000 m2 verksmiðja
og 3000 m2 ski'ifstofuhúsnæði. Þegar
er búið að fullnýta bygginguna og
verður innan tíðar hafist handa við
að reisa 1500 m2 lager sem verður
tekinn í notkun á næsta ári.
Laun greidd í samræmi
við gengi hlutabréfa
Ósló. Morgunblaöið.
YFIRMENN fyrirtækja sem skráð
eru í kauphöllinni í Osló eiga ekki
að eiga hlutabréf eða valrétt á
hlutabréfum í fyrirtækjunum sem
þeir stjórna. Þeir skulu heldur fá
helming launa sinna greiddan í
samræmi við gengi hlutabréfanna.
Þetta segir Knut Sagmo, fræðimað-
ur við Handelshoyskolen BI í Osló,
en það er skoðun hans að reglur af
þessu tagi myndu leysa vandamál
vegna meintra innherjasvika og í
kjölfarið ætti Kauphöllin í Osló
meiri möguleika á að verða talin há-
gæðakauphöll í alþjóðlegum skiln-
ingi. Aítenposten ræðir við Sagmo.
Sagmo hefur fylgst með norskum
hlutabréfamarkaði í mörg ár, sér-
staklega innherjaviðskiptum. Það
er vandasamt að sanna að yfirmenn
fyrirtækja stundi viðskipti á grund-
velli þeirra upplýsinga sem þeir búa
yfir stöðu sinnar vegna. Samkvæmt
tölum sem Aftenposten vitnar í,
berast upplýsingar um hlutabréfa-
viðskipti yfirmanna í fyrirtækjum
að meðaltali einum og hálfum degi
of seint til Kauphallarinnar, en
mjög fáir hljóta refsingu. Sagmo
telur að með því að setja reglur um
að yfirmenn skuli ekki eiga hluta-
bréf eða valrétt á hlutabréfum í fyr-
irtækjunum sem þeir stjórna, losni
þeir og norskt samfélag við öll
vandamál og umræður um inn-
herjaviðskipti. „Eg hef ekkert á
móti því að stjórnendur fái góð laun
en einkafjárhag og hlutabréfamark-
aði á að halda aðskildurn," segir
Sagmo m.a. Að hans mati mega
stjórnendur fá hlutabréf í fyrirtæk-
inu með því skilyrði að þeir selji þau
ekki á meðan þeir starfa hjá því.
Að sögn Sagmo er í skoðun í
Bandaiíkjunum að tengja laun
stjórnenda við gengi hlutabréfa í
viðkomandi fyrirtæki. Slíkar reglur
gildi t.d. á Italíu, þar sem stjórn-
endum skráðra fyrirtækja er bann-
að að eiga hlutabréf í þeim.
„Norðmenn eiga góða möguleika
á að gera Kauphöllina að gæða-
kauphöll," segir Sagmo. Að hans
mati er kominn tími til að setja nýj-
ar nútímalegar reglur á norskum
verðbréfamarkaði og þannig laða að
fyrirtæki frá öðrum löndum. Og
Sagmo svarar gagnrýnisröddum
um að of strangar reglur fæli fyrir-
tæki frekar frá, á þann hátt að
reglur og gæði fylgist að, og stjórn-
endur fyrirtækja vilji fá hlutabréf
fyrirtækisins skráð á gæðamarkaði.
Að mati Sagmo er nauðsynlegt að
eftirlit með verðbréfaviðskiptum
verði virkara í Noregi og til þess
þurfi stofnun sem hefur meira vald
en núverandi fjármálaeftirlit
(Kredittilsynet), og vísar í því sam-
bandi til bandaríska hlutabréfaeft-
irlitsins SEC (Securities and
Exchange Commision).
Vörusala
í gegnum
Netið, staf-
rænt sjón-
varp og síma
OPIN Miðlun hf. (OMi) og
Gæðamiðlun hafa skrifað undir
samning vegna smíði á Plaza,
fjölverslanaumhverfi á Vefn-
um. Um er að ræða eitt stærsta
Netverkefni sem ráðist hefur
verið í hér á landi og er áætlað-
ur kostnaður við grunnsmíði
vefhluta um 30 milljónir króna.
Verkefnið felur í sér að
Gæðamiðlun hannar og smíðar
fjölverslanaumhverfi á Vefnum
fyrh' OMi undir nafninu Plaza,
sem síðar mun þjóna sem al-
hliða verslunanniðstöð á Vefn-
um. I fréttatilkynningu kemur
fram að samhliða þróun á vef-
útgáfu Plaza verði unnið að því
að gera allar verslanir Plaza
aðgengilegar í gegnum staf-
rænt sjónvarp og síma.
Vefhluti Plaza verður til-
búinn í október, en áætlað er
að sjónvarpshluti vefjarins
verði tilbúinn um áramót. Sá
hluti verður aðgengilegur í
gegnum Stafræna sjónvarps-
netið sem móðurfyrirtæki Op-
innar Miðlunar, Gagnvirk
Miðlun hf., fer af stað með síð-
ar á þessu ári.
Gjaldeyrisjöfnuður bankanna
endurspeglar styrk krónunnar
í NÝJU markaðsyfirliti FBA er gerð grein íýrir
því að samanlagður gjaldeyrisjöfnuður aðila að
millibankamarkaði endurspegli trú þeiira á styrk
krónunnar og þegar þróun á gjaldeyrisjöfnuði
þeirra er skoðuð sést að þeh- drógu úr nettóeign
sinni í krónum frá ágúst á síðasta ári fram í maí á
þessu ári. “...svo virðist sem í lok maí, rétt fyrir
lækkun krónunnar, hafi bankarnir verið búnir að
koma sér að mestu út úr stöðutöku í krónunni,
segir m.a. í yfirliti FBA.
Gengisvísitala íslensku krónunnar í ágúst er í
svipuðu gildi og í ágúst í fyrra eða á bilinu 113-
113,5. Á þessu eina ári hefur gengisvísitalan lækk-
að verulega, þ.e. krónan styrkst, og frá ágúst í
fyrra og fram í febrúar styrktist hún um ríflega
5%, að því er fram kemur í yfirlitinu. Vísitalan
hélst nokkuð stöðug fram í júní en krónan tók að
veikjast í júlí, aftur um 5%.
í ágúst í fyrra höfðu bankarnir talsverða trú á
því að krónan myndi styrkjast, þegar litið er á
samanlagðan gjaldeyrisjöfnuð þeirra, að því er
fram kemur í Markaðsyfirlitinu. í ágúst í fyrra var
nettóstaðan neikvæð um 2,3 milljarða króna, þ.e.
bankarnir skulduðu meira í erlendum myntum en
þeir áttu. Væntingar bankanna um sterkari krónu
gengu eftir. I febníar voni vikmörk krónunnar
víkkuð og í kjölfai-ið fór nettóstaða gjaldeyrisjafn-
aðar bankanna niður í -4 milljarða úr -1 milljarði í
janúar. Frekari styrking krónunar gekk ekki eftir
og í maí voru bankarnir búnir að koma sér að
mestu út úr stöðutöku í krónunni þegar nettóstaða
gjaldeyrisjafnaðar þeirra nam -373 milljónum
króna. Að því er fram kemur í yfirlitinu hafa bank-
arnir dregið enn frekar úr stöðutöku í krónunni
síðan þá og í júlí var nettóstaðan 706 milljónir
króna. „Af þessum tölum má merkja að bankamir
hafi á þessum tímapunkti verið frekar hlutlausir í
afstöðu sinni til þess hvort krónan myndi veikjast
frekar en styrkjast,“ segir í Markaðsyfirliti FBA.